Ətraflı axtarış
Baxanların
6838
İnternetə qoyma tarixi: 2011/05/31
Sualın xülasəsi
Əgər namaz qılmayan bir şıxsin arxasınca danışılarsa qeybət sayılırmı?
Sual
Əgər namaz qılmayan bir şıxsin arxasınca danışılarsa qeybət sayılırmı?
Qısa cavab

Şeyx Ənsari (rəh) qeybətin tərifində: Hədislərdən və Alimlərin qeybətin tərifi barəsində olan sözlərindən nəticə alırıq ki, qeybət ibarətdir: İnsanların arxasınca danışmaq, bir söz ki, qeybəti olunan şəxs o sözləri sevmir.[1] Qeybət (kəbirə) böyük günahlardan sayılır, ayə və rəvayətlərdə onun tərk edilməsinə təkid olunmuşdur.[2]

Məsumlardan bizə çatan rəvayətlərə əsasən, qeybətin həqiqəti odur ki, əgər bir kəs digərinin olmadığında bir sözlər desin ki, o şıxs o sözləri eşitdikdə narahat olsun. İstər onda olan nöqsanlar üçün olsun misal üçün bədənində və yaxud özündə, istərsə də dünya və dinində olsun, və yaxud da bir şey olsun ki, ona bağlı olsun.

Ama kimlərin qeybətinin olunması haramdır dedikdə: Aya bütün mömin müsəlmanlar ki, Allaha və qiyamət gününə iman gətirib müsəlman olmaqlarında payidardırlar, və ya...? Bir çox alimlər də bu barədə olan mətləblərdən istifadə edərək deyirlər: Başqalarının arxasınca qeybət etməyin haram olmasının əsası, o ehtirama görədir ki, insan dinin vasitəsiylə ona nail olur. buna görə də o şəxslər ki, mömin deyildirlər və özləri öz istəkləriylə iman gətirməmişdirlər, onların hörməti yoxdur və onların qeybəti olunması rəva görülmüşdür.[3]

Bunu da qeyd etmək lazımdır ki, qeybətdə bir neçə şərt etibarlı sayılır ki, onların yaranması zamanı qeybət hesab olunur; misal üçün:

1-             Qeybəti olunan şəxs orada olmasın.

2-             O söz eyb və nöqsan hesab olsun.

3-             Bu eyb gizli eybi olsun.

4-             O şıxs arxasınca söylənilən sözləri eşitdikdə narahat olsun.

5-             O sözləri deyən bu məqsədlə desin ki, onun nöqsanlarını açıqlasın.[4]

Bu sualda, ikinci şərtin olmasını nəzərə alaraq, mümkündür iki halla qarşılaşaq:



[1] - Şeyx Ənsari, Məkasib Mühərrəmə, cild 1, səh 276.

[2] - Hücurat surəsi, ayə 12, Hüməzə surəsi, ayə 1

[3] - Xələci Məhəmməd Tğqi, Qeybət, səh 128.

[4] - Bax: Nəraqi, Məhəmməd Məhdi, Cameül- Səadət, cild 2, səh 293, şəhid Sani, Cameül məqasid, çap Alul beyt, cild 4, səh 27. Şeyx Ənsari Məkasib kitabında deyir: Qeybət barəsində (qeybət ünvanın şamil olması) bütün bəhsləri rəvayət və alimlərin sözlərində bu cür toplamaq olar;

A- Əgər söz bir şəxsin arxasınca deyilirsə və nöqsan sayılmırsa, qeybət deyildir, baxmayaraq ki, qeybəti olunan şəxs onu qeybət olaraq qəbul edir.

B- Əgər (qeybəti olunan şəxsin arxasınca bir söz deyilərsə) onun nəzərində (danışanın) şəri və camaatın nəzərində nöqsan, amma eşidən şəxs üçün məlum olmasa, o halda ki, qeybəti olunan başqalarınınyanında abır- həyası getməzsə, bundan əlavə qeybət edəndə bu fikirlə ki onun nöqsanlarını açıqlayır, bu cür söz danışmaq şübhəsiz ki, günah sayılır.

C- Əgər qeybət edən (işarə olunduğu kimi) qarşı tərəfin nöqsanlarını demək istəmir, bu halda da haram sayılmır; çünki əslində möminin eyblərini aşkar edir.

D- Əgər başqasının arxasınca bir söz deilirsə nöqsan olunduğunda onu eşidən üçün də məlum olarsa, baxmayaraq ki, qeybət edən onu nöqsan olaraq deməsə qeybət hesab olunmur; çünki qeybəti olunan şəxsin xoşuna gəlmədiyi sözlər deyilmişdir, amma əgər bu cür onu vəsf etsin ki, onu pisləsin və yaxud o qeybəti eşidən onun haqqında mənfi fikirlərə düşsün bu cür halda qeybət haramdır.

Hər halda Şeyx Ənsarinin nəzərində əgər nöqsan tutmaq məqsədi qeybət zamanı olmazsa yəni əgər qeybət edən qarşı tərəfin nöqsanlarını demək istəməsə belə qeybət sayılır. (Şeyx Ənsari, Məkasib mühərrəmə, cild 1, səh 276- 278)

Amma İmam Xumeyninin nəzərində, qeybət zamanı nöqsanlıq məqsədi yoxdursa və onun qeybətini edərkən onun nöqsanlarını açıqlamaq deyildirsə, qeybət sayılmır və qeybət mövzusundan kənardır. (İmam Xumeyni, Məkasib Mühərrəmə, cild 1, səh 402- 409 Cameül- fiqh SDsi).

Ətreaflı cavab
Бу суалын изаһлы ҹавабы јохдур.
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Təsadüfi suallar

  • Hər şəhərdə bir cümə namazı qılınmalıdırmı?
    6212 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/21
    Hər bir şəhərdə bir cümə namazı ya daha çoxun qılınması barəsində, şəriət nəzərindən meyar iki cümə namazı arasındakı fasilədir. Təqlid mərcələri deyirlər: İki cümə namazı arasındakı ən az fasilə bir fərsəxdir.Əgər bir yerdə cümə namazı qılınırsa, onun bir fərsəxliyindən az bir fasilədə, digər bir cümə namazı qılınmamalıdır. ...
  • "Əl- mulqən" və "Əl- mutlə" adları kamiliyyə sifətlərindədir yoxsa camaliyə?
    5422 Qədim kəlam 2012/04/18
    Kəlam elmindəki məşhur terminə əsasən, Allah üçün bir sifət isbat edən, Allahın bütün sübut sifətləri, həm Allahın lütfünə şamil olan sifətlər, həm onun qəzəbinə şamil olan və... hamısı camal sifətlər sayılırlar. Bu cəhətdən onların arasında heç bir fərq yoxdur. O cümlədən, sualda olan mulqən və mutlə sifətləri ...
  • Həzrət Məhəmmədin (s) doqquz yaşlı həyat yoldaşı var idimi?
    6636 زندگی خصوصی 2019/06/12
    İslam Peyğəmbərinin həyatına, onun ailələrinin xüsusiyyəti və Peyğəmbərin (s) onlarla olan rəftarına nəzər saldıqda, bunun şahidi oluruq ki, əgər Peyğəmbər (s) bir neçə ailə həyatı qurmuşdur, hikmət üzündəndir ki, biz onlardan bəzilərinə işarə edirik:Peyğəmbərin (s) Ayişəylə evlənməsi barəsində demək olar ki, bu izdivac Ayişənin ...
  • Qurani- kərim baxımından özünü düşünmənin mənası nədir?
    6879 Təfsir 2012/04/18
    Özünü tanıma Quranda, fitri və daxili istedadları diriltmək və tərbiyələndirmək vasitəsi ilə öz həqiqətini yenidən ələ gətirmə mənasınadır. Bu həqiqət onun vücudunda gizlənibdir. Öz həqiqətini ələ gətirəndən sonra növbə, İlahi adlar sifətlər və varlıq aləminin həqiqətlərinin qəlbi dərk olunmasına yetişir. Özünü tanımanın fitri, dünyəvi və ...
  • İmam Zaman (ə.c) hər yerdə hətta qeyri İslami (yəhudi) ölkələrdə də hazır olurmu?
    5372 Qədim kəlam 2011/10/18
    Ağıl və məntiq baxımından Allahın hidayəti olmadan insanın ideal təkamülünə yetişməsi mümkün deyil. Allah- Taala İlahi höccətləri camaata göndərməklə insanların hidayətini ən yaxşı formada yerinə yetirmişdir. İmamlar və Peyğəmbərlər Allah- Taalanın izni ilə bütün kainatda qüdrət və nüfuz etməyə kifayət qədər imkana malik olublar və olmaqdadırlar ki, öz vəzifələrini yaxşıca ...
  • Ayət namazının qəzasını qılmaq üçün qüsl etmək lazımdır?
    5439 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/03/10
    Əksər mərcəi təqlidlər müstəhəbbi qüsllərdən birini, ay və günəş tutulduğu vaxtda ayət namazını bilə bilə qılmayan şəxsin qüslü bilirlər. Və bu o surətdədir ki, ay və günəş bütünlüklə tutulmuş olsun.[1] Amma bu arada bəzi mərcəi təqlidlər o cümlədən Ayətullah uzma Sistani, Onun ...
  • Əhli- beytin hədəf və rolu nədir?
    8221 Qədim kəlam 2011/06/28
    Peyğəmbər (s)- in Əhli- brytinin fəziləti (ki, həmin beş ali- əbadır, yəni həzrət Məhəmməd (s), Əli, Fatimə, Həsən və Hüseyn (ə) ) Şiə və sünnidən olan çoxlu rəvayətlərdə nəql olunmuşdur. Peyğəmbər (s)- in bu şəxslərin məqam və mövqeyinə təkid etməsinin səbəbi, qohumluq əlaqələrinə görə olmamışdır. Əksinə onların fikir, düşüncə, əməl, ...
  • Quranın təhrif olmamasının səbəbləri nədir?
    8413 Qədim kəlam 2011/04/14
    Quranın təhrif və dəyişilkliyinin ümumi mənası, bütün azaltma, çoxaltma və ya Quranın kəlmə və tərkiblərinə şamil olur. Alimlər Quranın təhrif və dəyişilməməsinə çoxlu dəlillər bəyan ediblər. Biz burada yalnız onların əqli sübutlarının bəzisini bəyan edirik: 1.     Quran nazil ...
  • Allahı həm sevmək, həm də Ondan qorxmaq necə mümkün ola bilər?
    9402 Əməli əxlaq 2011/09/12
    Allaha məhəbbətlə əlaqədar qorxu və ümid çox da təəccüblü deyildir. Çünki bu məsələ müəyyən mənada bizim həyatımızın hər bir sahəsində də nəzərə çarpır. Lakin bu o qədər şiddətli aşkardır ki, ondan qafilik. Ən sadə məsələ olan yol getməyimiz də qorxu, ümid və məhəbbət əsasındadır. Çünki müəyyən bir şeyə ümidimiz olmayınca ...
  • Quranın nəzərində insan cahil zülmkardır, yoxsa Allahın xəlifəsi?
    7118 Təfsir 2011/01/13
    1.     Quranı kərim, müxtəlif ayələrdə insanın uca cə ali məqam sahibi olduğunu bəyan edir. Digər tərəfdən isə onu, bəzi ayələrində, zəif. Zalim, cahil kimi bəyan edərək danlayaraq qınayır.

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    162867 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    154911 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    117741 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    109675 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    98769 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    91285 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    53336 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    45188 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    43705 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    42865 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...