جستجوی پیشرفته
بازدید
3403
آخرین بروزرسانی: 1399/10/13
خلاصه پرسش
سهروردی و ملاصدرا هر دو مدعی‌اند که نظرات فلسفی آنها برگرفته از دانشی است که در تجربیات عرفانی مستقیما به آنان الهام شده است. اما با این وجود، آرای متضاد و متعارضی دارند. اگر منبع الهامشان یکی است، چرا باید اختلاف داشته باشند؟!
پرسش
سهروردی و ملاصدرا هر دو مدعی‌اند که اعتبار نظرات فلسفی آنها مأخوذ از علمی است که در تجربیات عرفانی مستقیما به ایشان الهام شده است. اما در عین حال آرای متضاد و متعارضی دارند، به طوریکه گاه ملا صدرا اعتراضات جدی علیه نظریات شیخ اشراق میکند. حال در این صورت منبع الهام کدام‌‌یک دچار مشکل بوده است؟ کدام‌یک دروغ می‌‌گویند یا به خطا رفته‌‌اند؟
پاسخ اجمالی

در پاسخ به این پرسش باید گفت:

اولا: هیچ‌کدام از این دو نفر ادعا نمی‌کند که تمام اعتبارات فلسفی آنان در تجربیات عرفانی مستقیما به ایشان الهام شده است؛ بلکه در موارد خاصی چنین ادعایی دارند. این دو حکیم در بسیاری از موارد و سیر کلی فلسفی هماهنگ هستند، و برخی از ابتکارات و نوآوری‌های صدرا، مبتنی بر نوآوری‌های سهروردی است، و مبانی اشراقی شیخ اشراق زمینه‌ی ابتداعات صدرائی بوده است.[1]

ثانیا: با فرض پذیرش این‌که در مواردی دو ادعای متعارض به دو دریافت الهامی منتسب شود؛ مستلزم دروغ‌گویی دو مدعی نخواهد بود. البته ممکن است یکی بر خطا باشد و یا این‌که هر دو بر خطا باشند؛ زیرا فقط دریافت‌های الهامی معصومان همیشه مطابق با واقع است، اما دریافت‌های الهامی غیر معصوم از آن‌جا که ممکن است تحت تأثیر عوامل محیطی و طبیعی قرار گیرد و در نتیجه مطابق با واقع در نیاید؛ از این‌رو الهام‌های غیر معصوم برای دیگران حجیت ندارد.[2]

 

 


[1]. ر. ک: هنری، احمد رضا، زمینه‌های ابداعات فلسفی صدرا در باب نفس، حکمت معاصر، ص 69- 86، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفتم، شماره چهارم، زمستان 1395ش.

[2]. ر. ک: «ملاک و معیار کشف و شهود»، 94245.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها