جستجوی پیشرفته
بازدید
1332
آخرین بروزرسانی: 1401/09/10
خلاصه پرسش
روایتی بیانگر آن است که فرشتگان در شهر کوفه بر آدم(ع) سجده کردند. مگر ماجرای سجده فرشتگان در بهشت رخ نداده بود؟!
پرسش
سلام؛ در روایت آمده است: «أول بقعة عبد الله علیها ظهر الکوفة لما أمر الله الملائکة ان یسجدوا لآدم، سجدوا علی ظهر الکوفة»: امیر مؤمنان(ع) فرمود: نخستین جایی [در زمین] که خدا را در آن عبادت کردند، پشت کوفه بود، وقتی که خداوند فرشتگان را امر به سجده بر حضرت آدم(ع) کرد، آنان در پشت کوفه سجده کردند. این روایت چه توجیهی دارد؟ وقتی میدانیم که ماجرای هبوط آدم(ع) به زمین، تازه بعد از ماجرای سجده ملائکه اتفاق افتاد. وقتی هنوز آدم به زمین هبوط نکرده، چطور سجده ملائکه در پشت کوفه(سرزمین وادی السلام) اتفاق افتاد؟!
پاسخ اجمالی

نخست باید گفت؛ روایتی که در پرسش به آن اشاره شد، هر چند از کتابی قابل استناد[1] و نویسنده شیعی و مورد اعتماد[2] نقل شده است، ولی سندی که برای این روایت بیان شده، سند محکم و قابل اعتمادی نیست:

«عن بدر بن خلیل الأسدی عن رجل من أهل الشام قال‏ قال أمیر المؤمنین ص: أول بقعة عبد الله علیها ظهر الکوفة لما أمر الله الملائکة أن یسجدوا لآدم سجدوا على ظهر الکوفة».

همانگونه که مشاهده می‌شود وجود فرد ناشناسی در سند که از او با عنوان مردی از سرزمین شام یاد شده، این روایت را در شمار روایات مجهول قرار داده و از اعتبار آن می‌کاهد به ویژه اگر در تعارض با گزارش‌های معتبرتر باشد. علاوه بر این‌که راوی دیگری به نام بدر بن خلیل در روایت وجود دارد که هر چند در شمار اصحاب امام باقر(ع) و امام صادق‌(ع) از او یاد شده؛ اما مورد توثیق قرار نگرفته است.[3]  ‏

با این وجود اینگونه نیست که این روایت به هیچ وجه توجیه‌پذیر نباشد و مخالف صریح آیات قرآن باشد؛ زیرا در مورد بهشتی که حضرت آدم(ع) قبل از هبوط در آنجا می‌زیست، میان اندیشمندان و مفسران قرآن اختلاف نظر وجود دارد، و برخی آن‌را قطعه‌‌ای از زمین می‌دانند[4] که این روایت، می‌تواند بر چنین مبنایی قابل پذیرش باشد.

علاوه بر آنکه حتی اگر آدم در همان بهشت آسمان‌ها بود؛ اما می‌دانیم که خداوند از ابتدای خلقت، تصمیم به جانشینی او در زمین داشت؛[5] از اینرو ممکن است که خداوند به فرشتگان دستور داده باشد تا این سجده را در زمین به جا آورند.


[1]. عیاشى، محمد بن مسعود، تفسیر العیّاشی، ج 1، ص 34، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، 1380ق.

[2]. ر. ک: «کتابشناسی تفسیر عیاشی»، 33513.

[3]. ر. ک: خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج 4، ص 180، قم، مرکز نشر الثقافة الاسلامیه، چاپ پنجم، 1372ش.

[4]. ر. ک: «بهشت حضرت آدم(ع)»، 273.

[5]. ر. ک: «خطای حضرت آدم (ع) و سکونت ذریۀ او در زمین»، 4438.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها