جستجوی پیشرفته
بازدید
17674
آخرین بروزرسانی: 1402/10/01
خلاصه پرسش
برای کدام فردا تلاش کنم فردای نان یا فردای حساب؟
پرسش
برای کدام فردا تلاش کنم فردای نان یا فردای حساب؟
پاسخ اجمالی

خداوند متعال همه جهان را برای انسان و در خدمت انسان آفریده و انسان را برای رسیدن به کمال (مقام والای عبودیت) خلق نموده است. چنانکه در قرآن می فرماید: "ما جن و انس را برای عبادت خلق کردیم" به همین دلیل تلاش انسان از دیدگاه دین باید برای رسیدن به همین هدف باشد. اسلام می گوید: دنیا و آخرت از هم جدا نیستند بلکه دنیا مزرعه آخرت است. که باید آن را محلی برای کسب معنویت و تجارت خانه ای برای رسیدن به معرفت الهی بدانیم و از همه نعمتهای الهی برای رسیدن به هدف استفاده کنیم. بنا بر این برای یک انسان الهی هم فردای نان مهم است و هم فردای حساب اما فردای نان را مقدمه و مزرعه برای فردای قیامت و حساب می داند و با استفاده از آن برای سعادت روز حساب تلاش می کند.

پاسخ تفصیلی

برای روشن شدن پاسخ باید به چند نکته تو جه شود:

 

الف- خالقیت پروردگار متعال اقتضا می کرد که او خلق کند و دست به آفرینش بزند.

ب- نظام آفرینش نظامی حکیمانه و هدفمند است.

ج- علت غایی و هدف نهایی خلقت کائنات و پیدایش موجودات، انسان است؛ چرا که همه چیز برای او آفریده شده و او احسن المخلوقین است. چنانچه خدایش، احسن الخالقین می باشد.

هـ- هدف از خلقت انسان، هرچه که باشد نتیجه اش به خود او بر می گردد، نه به خداوند که او غنی مطلق است.

د- غایة الغایات و هدف اصلی آفرینش انسان، رسیدن به کمال و سعادت واقعی و دست یازیدن به مقام شامخ انسانی و راه یابی به عالم ملکوت است که این همه در پرتو شناخت و معرفت و عبودیت و بندگی آگاهانه به پیشگاه حضرت احدیت میسور و ممکن خواهد بود.

 

انسان از منظر قرآن کریم مرغ باغ ملکوت است و این خاکدان آشیانه‌‏اى موقّت و پلى براى عبور وى از طبیعت به فرا طبیعت است. انسان در نهاد خویش طالب جاودانگى است و فطرتاً از زوال و محدودیت گریزان است.. خداى سبحان اصرار دارد به انسان بفهماند که ‏اى انسان تو یک موجود ابدى هستى وا بدیّت در دنیا نمی‌‏گنجد و ابدیت و جاودانگى به تحصیل ما عندالله است و تبعیت صرف از دستورات الهى.

 

نتیجه اینکه دنیا چون دار گذر و خاکدان محدودى است (چون جسمانى است و از جمله خواص امور جسمانى محدودیت است) نمی‌‏توان جاودانگى را در آن جستجو نمود و روح چون موجودى ملکوتى و فرا زمانى است هم طالب ابدیّت است و هم می‌‏تواند ابدیت را در عالم آخرت تجربه کند[1] لذا ما باید به گونه ای تلاش کنیم که بتوانیم زندگی ابدی را آباد کنیم در نتیجه تلاش ما باید برای فردای حساب باشد.

 

با مقدماتی که ذکر شد و با مراجعه به منبع وحی می توان فهمید که ما برای چه چیزی باید تلاش کنیم چنانکه قرآن هم می فرماید: "من جنّ و انس را نیافریدم جز براى این که عبادتم کنند (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند)".[2]

 

اما مهم این است که بدانیم حقیقت "عبادت" چیست؟

 

آیا تنها انجام مراسمى مانند رکوع و سجود و قیام و قعود و نماز و روزه منظور است؟ یا عبادت حقیقتى است ماوراء این ها؟ هر چند عبادات رسمى نیز همگى واجد اهمیتند.

 

براى یافتن پاسخ این سؤال باید روى واژه "عبد" و "عبودیت" تکیه کرد و به تحلیل آنها پرداخت. "عبد" از نظر لغت عرب به انسانى می‌‏گویند که سر تا پا تعلق به مولا و صاحب خود دارد، اراده‏اش تابع اراده او، و خواستش تابع خواست او است. در برابر او مالک چیزى نیست، و در اطاعت او هرگز سستى به خود راه نمی‌‏دهد. و به تعبیر دیگر "عبودیت"- آن گونه که در متون لغت آمده- اظهار آخرین درجه خضوع در برابر معبود است، و تنها کسى می‌‏تواند معبود باشد که نهایت انعام و اکرام را کرده است و او کسى جز خدا نیست.

 

در بیان معنی عبودیت باید گفت: عبودیت نهایت اوج تکامل یک انسان و قرب او به خدا است.

 

عبودیت نهایت تسلیم در برابر ذات پاک او است.

 

عبودیت اطاعت بى قید و شرط و فرمانبردارى در تمام زمینه‏‌هاست.

 

و بالآخره عبودیت کامل آن است که انسان جز به معبود واقعى یعنى کمال مطلق نیندیشد، جز در راه او گام بر ندارد، و هر چه غیر او است فراموش کند، حتى خویشتن را![3]

 

در آیه شریفه "وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ" لام لیعبدون لام غرض است یعنى حکمت خلقت جن و انس و غرض از خلقت آنها اینست که خدا را به اختیار و نه به اجبار عبادت نمایند تا قابلیت پیدا کنند براى سعادت و نیل به بهشت و حیات ابدى همانطور که امیر المؤمنین (ع) فرمود: شما برای آخرت خلق شده اید نه برای دنیا و برای بقاء خلق شده اید نه برای فنا و نیستی.[4] زیرا اگر فقط براى دنیا خلق شده باشیم و حسابی در کار نباشد خلقت لغو می‌‏شود و به همین دلیل در قرآن از قیامت به یوم الحساب تعبیر شده است[5] زیرا در آن روز به حساب افراد رسیدگی می شود.

 

از نظر اسلام دنیا و آخرت از هم جدا نیستند بلکه دنیا مزرعه آخرت است.[6] خداوند تمام وسایل و امکانات از قبیل عقل و قدرت و اختیار را در دسترس ما قرار داد و انبیاء را فرستاد و کتاب‏های آسمانی را نازل فرمود و راه سعادت و شقاوت را نشان داد و احکام جعل فرمود پس اگر بعضى اجابت نکردند تقصیر با آنهاست نقض غرض نشده مثل اینکه شخصى جماعتى را دعوت کند براى مهمانی و تمام وسائل پذیرایى را فراهم کند حال اگر جمعى اعتنا نکردند و نیامدند خود را بی‌‏بهره کردند.[7]

 

بنابر این ما برای برای رسیدن به هدف والای خود که همان کسب معرفت و عبادت خدا و بقاء (باقی ماندن) است باید از این جهان و نعمت هایی که در آن قرار دارد نهایت استفاده مشروع را ببریم تا به نتیجه مطلوب برسیم.

 

 

[1] استفاده از پاسخ 1768 (سایت: 1797).

[2] ذاریات، 56 "وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ".

[3] تفسیر نمونه، ج‏22، از ص 386.

[4] غررالحکم ص 140-_ 2478- إنکم إنما خلقتم للآخرة لا للدنیا و للبقاء لا للفناء.

[5] ص، 16"وَ قالُوا رَبَّنا عَجِّلْ لَنا قِطَّنا قَبْلَ یَوْمِ الْحِسابِ".

[6] عوالی‏اللآلی، ج 1، ص 26866، الدنیا مزرعة الآخرة.

[7] - طیب سیدعبد الحسین - اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج12، ص289 .

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها