جستجوی پیشرفته
بازدید
16335
آخرین بروزرسانی: 1393/01/25
خلاصه پرسش
آیا نام‌گذاری فرزندان سقط شده و نیز فرزندانی که هنوز در شکم مادرند مستحب است؟
پرسش
سلام؛ شنیده‌ام یکی از حقوق فرزند بر والدین این است که در دوران حاملگی اسمش را انتخاب کنند و اگر جنینی در دوران حاملگی سقط شود و نامی نداشته باشد پدر و مادرش مؤاخذه خواهند شد، اگر درست است پس چرا امام حسن(ع) و امام حسین(ع) بعد از به دنیا آمدنشان اسمشان تعیین شد؟ مثلا بعد از تولد امام حسن(ع) حضرت فاطمه(س) اسم کودک را به امام علی(ع) واگذار کردند و ایشان به پیامبر(ص) و پیامبر هم به خدای یکتا واگذارد؟
پاسخ اجمالی
ابتدا باید گفت با جمع­بندی روایاتی که در این زمینه وجود دارد به دو نتیجه می­رسیم:
الف. توصیه­ای به نام‌گذاری قطعی فرزندان قبل از تولد و هنگامی که در شکم مادرانشان هستند نشده، و موارد خاصی چون نام‌گذاری حضرت محسن(ع) از سوی پیامبر(ص) ممکن است به دلیل شرایط خاص بوده است.
ب. نام‌گذاری فرزندانی که قبل از رسیدن به زمان طبیعی تولد، سقط شده باشند مستحب است.
اکنون با بررسی روایات، دلایل خود در مورد چگونگی رسیدن به این نتیجه­­ها را بیان می­داریم:
روایت اول: پیامبر اکرم(ص) فرمود: فرزندان سقط شده خود را نیز نام‌گذاری کنید؛ زیرا هنگامی که مردم را با نام‌هایشان در روز قیامت فراخوانند، فرزندان سقط شده نزد پدرانشان رفته و از آنان می­پرسند که چرا ما را نام‌گذاری نکردید؟!
بعد از شنیدن این سخنان، اصحاب عرضه داشتند: فرزندان پسر را با نام­های پسرانه نام‌گذاری می­کنیم و دختران سقط شده را نیز با نام‌های دخترانه. حال در مورد فرزندانی که جنسیت آنان برای ما مشخص نیست، چه نامی بگذاریم؟! حضرت فرمودند: با نام‌هایی که هم می­تواند نام پسر باشد و هم نام دختر، آنان را نام‌گذاری کنید. نام‌هایی؛ چون زائده، طلحه، عنبسه و حمزه.[1]
همان‌گونه که مشاهده می­فرمایید، در این روایت تنها به فرزندان سقط شده اشاره شده و سخنی از نام‌گذاری فرزندانی که هنوز در شکم مادرشان هستند به میان نیامده است.
روایت دوم: امیرالمؤمنین(ع) فرمود: فرزندانتان را قبل از آن‌که به دنیا آیند نام‌گذاری کنید، اگر نمی­دانید که آنها پسرند یا دختر، نام‌های مشترک را برای آنها برگزینید؛ زیرا فرزندان سقط شده­ای که برایشان نامی انتخاب نکردید هنگامی که در روز قیامت با شما روبرو شوند، از شما خواهند پرسید که چرا برای ما نامی انتخاب نکردید؟! و پیامبر اعظم(ص) محسن را قبل از تولدش نام‌گذاری کرد.[2]
 بر خلاف روایت قبلی، این روایت به نوعی دو پهلو بوده و بخش‌هایی از آن، همان مفهوم روایت قبلی را رسانده و بخش‌های دیگری از آن، نشانگر توصیه به نام‌گذاری فرزندانی است که هنوز به دنیا نیامده و در شکم مادرانشان هستند.
عبارت «فرزندان سقط شده شما که برایشان نامی انتخاب نکردید» دقیقاً ناظر به همان روایت قبلی است و عبارت « اگر نمی­دانید که آنها پسرند یا دختر» نیز با توجه به آن‌که در آن زمان تقریباً جز با اعجاز، تشخیص جنسیت فرزندان در شکم مادر امکان­پذیر نبود و به دنبال آن، اعلام دو توصیه متفاوت معنایی نداشت، می­تواند نشانه­ای از آن باشد که این روایت نیز در مورد فرزندان سقط شده­ای است که تشخیص جنسیت آنها امکان پذیر نیست.
اما از طرف دیگر، دو عبارت «قبل از آنکه به دنیا آیند» و «پیامبر اعظم(ص) محسن را قبل از تولدش نام‌گذاری کرد» نشانگر آن است که این استحباب شامل نام‌گذاری فرزندانی که در شکم مادر هم هستند خواهد شد. البته معنای عبارت اول را شاید بتوان به این معنا تفسیر کرد که فرزندانی که  قبل از وقت مقرر به دنیا آیند، برایشان نام بگذارید که در این صورت، شامل همان فرزندان سقط شده­ خواهد بود و آن بخش از روایت که به نام‌گذاری محسن توسط پیامبر(ص) در شکم مادر اشاره دارد، شاید به صورت موردی و ویژه بوده و با کمک اعجاز حضرتشان و آگاهی به آنکه این نوه ایشان قبل از زایمان طبیعی سقط خواهند شد، انجام شده باشد، زیرا گزارشی مبنی بر نام‌گذاری حسنین(ع) قبل از تولد توسط پیامبر(ص) وجود ندارد، بلکه گزارش شده که نام‌گذاری این دو  امام بزرگوار بعد از میلادشان انجام پذیرفته است.[3]
همانگونه که ملاحظه فرمودید، از روایت دوم نیز به صورت شفاف و صریح نمی­توان به این نتیجه دست یافت که نام‌گذاری تمام فرزندان در شکم مادرانشان مستحب باشد. بر این اساس، جمع بندی روایات می­تواند آن باشد که نام‌گذاری فرزندان سقط شده قطعاً دارای استحباب بوده، اما استحباب قطعی نام‌گذاری فرزندان در شکم مادر با توجه به این روایات چندان واضح نیست اگرچه منعی برای این نام‌گذاری نیز وجود ندارد، بلکه امروزه که تعیین جنسیت در شکم مادر نیز امکان پذیر است، شاید نام‌گذاری فرزندان قبل از تولد نیز مطلوب باشد.
 

[1]. حمیری، عبدالله بن جعفر، قرب الأسناد، ص 160، قم، مؤسسة آل البیت، 1413ق.
[2]. شیخ کلینی، کافی، ج 6، ص 18، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1407ق.
[3]. شیخ صدوق، علل الشرائع، ج 1، ص 137، قم، کتابفروشی داوری، 1385ش.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

  • استغفار چیست و چه آداب و شرایطی دارد و تفاوت آن با توبه چیست؟
    91994 انسان و خدا 1397/10/18
    «استغفار» و درخواست آمرزش از پیشگاه خدای متعال، دارای چنان اهمیتی است که در قرآن کریم و روایات فراوان به آن سفارش شده است، و پیامبران الهی(ع) نیز در عین پاکی و طهارت، باز هم از خداوند درخواست آمرزش داشتند. در روایات از استغفار به عنوان بهترین دعا ...
  • بر اساس آیه 158 سوره انعام؛ وضعیت توبه انسان‌ها در دوران ظهور امام مهدی(عج) چگونه است؟ آیا راه توبه در آن زمان بسته است؟
    20051 تفسیر 1392/06/21
    در ابتدا باید دانست که این بخش از دعا، در واقع بخشی از آیه 158 سوره انعام است که عبارات کامل آن چنین است: «هَلْ یَنْظُرُونَ إِلاَّ أَنْ تَأْتِیَهُمُ الْمَلائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ یَوْمَ یَأْتی‏ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إیمانُها لَمْ ...
  • معنای «مجتبی» و «اجتباء» چیست؟
    25741 امام حسن مجتبی ع 1395/08/12
    واژه «مجتبی»، برگرفته از ریشه «جبی» است. معنای اصلی «جبی» جمع کردن و جمع شدن است؛ مانند جمع شدن آب در حوض.[1] وقتی این کلمه به باب افتعال برده شود، مصدر آن «اجتباء» می‌شود، و به ‌معنای جمع کردن با انتخاب و برگزیدن است.
  • کنایه چیست؟ و چند قسم است؟
    43905 علوم قرآنی 1393/06/27
    کنایه در اصطلاح علم بلاغت عبارت است از: لفظی که معنای غیر حقیقی آن مورد نظر باشد، ولی به دلیل این‌که قرینه‌ای ندارد تا از اراده معنای حقیقی جلوگیری کند، جایز است معنای حقیقی آن نیز اراده شود. کنایه به تناسب معنایی که به آن اشاره می‌کند بر ...
  • استفاده از شناسنامه افراد متوفی چه حکمی دارد؟
    17386 Theoretical 1388/01/08
    دولت هر کشور و از جمله دولت جمهوری اسلامی ایران برای شناسایی و ارائه هر چه بهتر خدمات به شهر وندان خود قوانین و راه کارهایی دارند. از جمله برای تعیین هویت افراد، برای هر فردی که عضوی از این کشور می باشد یک جلد شناسنامه صادر می کنند ...
  • آیا در اسلام خطبه های عیدین را قبل از نماز خوانده اند؟
    8893 Laws and Jurisprudence 1390/06/08
    خطبه های نماز جمعه از ابتدا قبل از نماز  ایراد می شد اما در ارتباط با خطبه های نماز عیدین نقل شده که چون مردم شام در نماز عید حضور می یافتند اما برای برای آنکه خطبه هایی که در آن به امیر المؤمنین(ع) دشنام داده می شد را ...
  • مقتسمین در آیه 90 سوره حجر چه کسانی هستند؟
    13177 تفسیر 1386/09/29
     واژۀ «مُقْتَسِمِینَ» که در آیه‌ی 90 سوره‌ی حجر آمده، به معنای تقسیم و تجزیه‌کنندگان است.این‌که شأن نزول این آیه چیست؟ و در حق چه کسانی نازل شده است؟ مفسران چند احتمال را مطرح کرده‌اند؛ مانند:سران کفار که در ایام حج نیروهایى را بر سر جاده‌‏ها و ورودی‌هاى مکه تقسیم می‌کردند، ...
  • چگونه می‌توان در عین باور به ازلیت ماده، به وجود خداوند نیز اعتقاد داشت؟
    13337 علیت و معلولیت 1391/08/07
    مسئله‌ی ازلیت ماده در صورتی اعتقاد به وجود خدا را متزلزل می‌کند که راه اثبات وجود خدا را منحصر در بر هان حدوث زمانی بدانیم؛[1] یعنی اگر وجود خدا را از این راه که موجودات در زمانی موجود نبودند، و بعد موجود شدند ...
  • آیا سعادت و شقاوت انسان ها ذاتی است؟
    20130 درایه الحدیث 1390/12/28
    اصل حاکم و مسلم در اعتقادات شیعی بر مختار بودن و مسئول بودن انسان در قبال سعادت و شقاوت خویشتن است. و روایت مذکور فقط خبر از این واقعه می دهد که فردی که هم اکنون شقی است، از همان شکم مادر هم در بستری از شقاوت ...
  • در سوره 59 خداوند خود را با صفت متکبر معرفی می کند! آیا خدا واقعاً متکبر است؟ معنای تکبر خدا چیست؟
    35778 تفسیر 1391/04/28
    «کبر» نزد عالمان اخلاق، عبارت است از: حالتی که انسان خود را بالاتر از دیگری ببیند و بر این باور باشد که از دیگران برتر است. این خصیصه از بزرگ ترین صفات رذیله در انسان است.[1] «متکبر» از ماده «تکبر» به ...

پربازدیدترین ها