جستجوی پیشرفته
بازدید
2751
آخرین بروزرسانی: 1399/10/23
خلاصه پرسش
ابن شنبوذ که بود؟
پرسش
ابن شنبوذ که بود و علت برخورد با وی چه بود؟
پاسخ اجمالی

محمد بن احمد بن ایوب بن صلت[1] بن شنبوذ،[2] ابوالحسن مقری، معروف به ابن شنبوذ،[3] یکی از صاحب‌نظران در زمینه‌ی قرائت قرآن بود.[4] وی از اهالی بغداد بود،[5] و در قرائت قرآن از ابومسلم کجی، بشر بن موسی،[6] عبداللّه بن مسعود و أبیّ بن کعب،[7]‏ روایت نقل کرد و کتاب‌هایی؛ مانند «اختلاف القراء» و «شواذ القراءات» را نگاشت.[8] البته برخی از اندیشمندان  در نوشته‌های خود نظراتش را رد کردند.[9]

در اختلاف قراءات، نظر ابن شنبوذ آن بود که هر قرائتی که سندش صحیح باشد را می‌توان تلاوت نمود، اگرچه مخالف قرائت و رسم الخط مشهور باشد[10] که این نظر وی مورد مخالفت برخی قاریان عصرش قرار گرفت.[11]

بعد از آن‌که نظرات شاذ وی در قرائت قرآن به ابی علی بن مقله رسید، او را به زندان انداخت[12] و تازیانه زد تا از ادعای خود دست بردارد.[13] ابن مقله همچنین جلسه‌ای را برای توبه دادن ابن شنبوذ تشکیل داد و او را وادار به توبه کرد.[14] سرانجام ابن شنبوذ توبه کرد و با خط خود نوشت از آنچه که به آن اعتقاد داشت برگشت،[15] و پس از آن به مدائن،[16] بصره، یا اهواز[17] تبعید شد.

برخی در شرح حال او گفتند: قرائت او بر خلاف قراءت عبدالله بن مسعود و أبیّ بن کعب و دیگران بود.

برخی قرائات خلاف مشهور او چنین است:

  1. «... (فامضوا) الی ذکر اللّه».[18]
  2. «و تجعلون (شکرکم) انکم تکذبون».[19]
  3. «تبت یدا ابی لهب و (قد) تب».[20]
  4. « و تکون الجبال کالصوف المنفوش».[21]، [22]

اختلاف قرائت‌هایی که از آن یاد شد، البته تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای را در معنا و مفهوم روایات ایجاد نمی‌کند.

ابن شنبوذ در روز دوشنبه، سه روز آخر ماه صفر سال 328 هجری[23] در بغداد از دنیا رفت.[24]

 


[1]. ابن کثیر دمشقی‏، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج 11، ص 194، بیروت، دار الفکر، 1407ق.

[2]. ابن العماد شهاب الدین ابو الفلاح عبد الحی بن احمد العکری الحنبلی الدمشقی، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، تحقیق، أرناؤوط، ج 4، ص 148، دمشق، بیروت، دار ابن کثیر، چاپ اول، 1406ق.

[3]. البدایة و النهایة، ج 11، ص 194.

[4]. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، تحقیق، تدمری، عمر عبد السلام، ج 24، ص 29، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ دوم، 1409ق؛ زرکلی، خیر الدین، الاعلام، ج 5، ص 309، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ هشتم، 1989م.

[5]. الاعلام، ج 5، ص 309.

[6]. البدایة و النهایة، ج 11، ص 194.

[7]. ابوشامه مقدسى‏، المرشد الوجیز إلى علوم تتعلق بالکتاب العزیز، ص 143، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1424ق.

[8]. الاعلام، ج 5، ص 309.

[9]. البدایة و النهایة، ج 11، ص 194.

[10]. محمد الحبش‏، القراءات المتواترة و أثرها فی الرسم القرآنی و الأحکام الشرعیة، ص 69، دمشق، دار الفکر، 1419ق.

[11]. البدایة و النهایة، ج 11، ص 195.

[12]. شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج ‏4، ص 148.

[13]. البدایة و النهایة، ج 11، ص 194.

[14]. المرشد الوجیز، ص 143.

[15]. البدایة و النهایة، ج 11، ص 181.

[16]. الاعلام، ج 5، ص 309.

[17]. تاریخ الاسلام، ج ‏24، ص 29.

[18]. به جای «فَاسْعَوْا إِلى‏ ذِکْرِ اللَّهِ»، جمعه، 9.

[19]. به جای «وَ تَجْعَلُونَ رِزْقَکُمْ أَنَّکُمْ تُکَذِّبُونَ»، واقعه، 82.

[20]. به جای «تَبَّتْ یَدا أَبی‏ لَهَبٍ وَ تَبَّ»، مسد،1.

[21]. به جای «کَالْعِهْنِ الْمَنْفُوشِ»، قارعه، 5.

[22]. محمد بن احمد بن عثمان الذهبى‏، معرفة القراء الکبار على الطبقات و الأعصار، ج 2، ص 550، استانبول‏، مرکز البحوث الاسلامیة، 1416ق.

[23]. ابن جوزی، عبد الرحمن بن علی‏، المنتظم،‏ محقق، عطا، محمد عبد القادر، عطا، مصطفی عبد القادر، ج 13، ص 393، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1412ق.

[24]. الاعلام، ج 5، ص 309.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • نفس ناطقه چیست و آیا آنچه به عنوان «خلق آخر» در قرآن آمده، ناظر به همین نفس است؟
    17448 تفسیر 1391/04/12
    در آیه مورد پرسش: «ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظاماً فَکَسَوْنَا الْعِظامَ لَحْماً ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقینَ»،[1] خداوند هفت مرحله از مراحل خلقت انسان را بیان می کند که انسان تا به مرحلۀ انسانیت برسد، ...
  • گزارش‌های تاریخی موجود، پیرامون شخصیت امیة بن سعد که در کربلا به شهادت رسید، چه می‌گویند؟
    2961 تاريخ بزرگان 1399/07/06
    یکی از افرادی که نامش در میان شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) جاودانه ماند، و مُهر شهادت وی در درگاه الهی ثبت شد، امیة بن سعد از قبیله‌‌ی «طی» بود.[1]با مروری که در منابع کهن در دسترس داشتیم بیش از ...
  • حنش بن مالک کیست؟
    4111 درایه الحدیث 1399/04/01
    نام «حنش بن مالک» تنها در سند برخی از نقل‌هایی که مربوط به فتح ایران و جنگ‌ها و وقایع آن بوده دیده می‌شود.[1]مانند گزارشی که در ارتباط با ادعای حضور امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در سپاهی که به فتح ایران گسیل ...
  • لطفاً بفرمائید چرا پس از رحلت پیامبر(ص) ازدواج کردن با همسرانش حرام است؟
    45316 Laws and Jurisprudence 1388/08/03
    بنا بر آیه 6 از سوره احزاب، همسران پیامبر همانند مادران مؤمنین و در حکم آنا هستند. به همین خاطر، ازدواج با آنان حرام است. علت های متعددی درباره حرمت ازدواج با همسران پیامبر(ص)، ذکر شده است، از جمله عدم سوء استفاده توسط منافقان از جایگاه هسران پیامبر(ص)، و نگهداری ...
  • آیا حدیث ثلاث خصال دارای سند صحیح می باشد؟
    15618 درایه الحدیث 1388/08/12
    هر چند برخی از راویان این حدیث مجهول و ناشناخته هستند؛ ولی به چند دلیل این حدیث قابل استناد است:1. این روایت در منابع متعدد دسته اول روایی وارد شده است؛ و این را می دانیم کهوجود روایت در منابع متعدد و توجه محدثان بزرگ ...
  • آیا در میان شهدای کربلا، شهیدی به نام احمد بن محمد هاشمی نیز وجود داشت؟
    1824 تاريخ بزرگان 1400/04/15
    در میان منابع قابل دسترس، اولین بار ابن شهرآشوب در تألیف خود، نامی از «احمد بن محمد هاشمی» به عنوان شهیدی از  شهدای کربلا به میان آورد که روز عاشورا در دفاع از امام حسین(ع) به شهادت رسید.[1]با توجه به شهرت ...
  • «عالم ذر» کدام عالم است؟
    32070 پیمان پروردگار با مردم 1385/03/13
    «عالم ذر» یا «عالم میثاق»؛ عبارت از زمان، مرحله، صحنه، موطن و یا جهانى قبل این جهان است که خداوند متعال تمام انسان‌هایى را که از صلب حضرت آدم(ع) می‌باشند به صورت ذرّات ریزى خارج نموده و بعد از تعلّق ارواح به آن ذرات، از آنان میثاق و ...
  • در زبان عربی چه تفاوتی بین ترکیب وصفی و ترکیب اضافی بیانی وجود دارد؟
    1922 صرف و نحو 1402/04/03
     اضافه در زبان عربی به دو نوع اضافه لفظی و اضافه معنوی تقسیم می‌شود: اضافه لفظی آن است که یک اسم به معمول خود اضافه شود؛ اما اضافه معنوی، یک اسم به اسم دیگری که معمول مضاف خود نیست اضافه می‌گردد.[1]اضافه معنوی خود بر سه قسم است:به معنای ...
  • آیا تغییر جنسیت، تغییر در خلقت خدا نیست؟
    77743 Laws and Jurisprudence 1388/10/08
    تغییر جنسیت دارای اقسام گوناگون است و دقیقاً باید محل نزاع و گفت و گو روشن باشد. همه صاحب نظران با تغییر جنسیت دو جنسی ها یا خنثی ها (Hermaphrodite) موافق اند. اما تغییر جنسیت در بیماران تراجنسیتی (ترانس سکشوال Transsexual) مورد اختلاف شدید صاحب نظران است. حقوق دانان ...
  • آیا پیامبر اکرم (ص) در زمان بیماری، ابوبکر را امام جماعت قرار داد؟
    23517 تاريخ بزرگان 1389/05/09
    در منابع اهل سنت روایاتی در این زمینه نقل شده است که در صورت قبول آنها اشکالات و ابهامات متعددی پیش می آید که نمی توان چنین چیزی را پذیرفت. و بر فرض صحت تعیین برای امامت جماعت در یک یا چند نوبت دلیل بر شایستگی لیاقت برای ...

پربازدیدترین ها