جستجوی پیشرفته
بازدید
5440
آخرین بروزرسانی: 1399/02/22
خلاصه پرسش
معنای «نور سیاه» در ادبیات عرفانی چیست؟ و آیا به موضوع نور سیاه در آیات قرآن و احادیث اهل‌‌بیت(ع) اشاره شده است؟
پرسش
نور سیاه چیست؟ در ادبیات عرفانی به نور سیاه، زیاد اشاره شده است. آیا به موضوع نور سیاه در آیات قرآن و احادیث اهل‌‌بیت(ع) اشاره شده است؟ و چرا برخی(مثل لاهیجی) نور سیاه را نور ذات خدا دانستند، اما عده‌ای(مثل غزالی و عین القضا همدانی) این نور را نور ابلیس می‌دانند؟ دلیل این اختلاف چیست ؟ و کدام نظر صحیح است؟
پاسخ اجمالی

در نظر اهل عرفان هنگامی که اسرار توحیدی بر قلب سالک وارد گردد؛ نوری را در قلب خود مشاهده می‌کند که از عرش تا لایه‌های زیرین زمین را احاطه کرده است. و این نور چون رنگ ندارد او را نور سیاه می‌نامند.[i]

گفتنی است؛ بر اساس جست‌وجوهای صورت گرفته در آیات و روایات، چنین اصطلاحی را نیافتیم، علاوه بر آن‌که برای تمام نورهای معنوی نمی‌توان رنگی را در نظر گرفت و این منحصر به نوری نیست که گفته شد و بر این اساس، تمام نورهای معنوی باید نور سیاه باشند. به هر حال برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، می‌توانید به مقالاتی که در این زمینه نگاشته شده، مراجعه فرمایید.[ii]

لازم به ذکر است که اختلاف نظر عرفا در این موضوع به جهت اختلاف اصطلاح است؛ یعنی برخی با یک لحاظی برای یک حقیقتی واژه و اصطلاح خاصی وضع می‌کنند که این اصطلاح و یا آن لحاظ در مکتب و دستگاه فلسفی و عرفانی دیگری ملحوظ نیست.

 


[i]. عجم، رفیق، موسوعة مصطلحات التصوف الإسلامی، ص 1055، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون، چاپ اول، 1999م.

[ii]. به عنوان نمونه، ر. ک: زمانی، مهدی، نور سیاه در ادب عرفانی، دو فصلنامه علمی پژوهشی ادبیات عرفانی، دانشگاه الزهرا(س)، ص 209 - 239، سال پنجم، شماره 10، بهار و تابستان 1393؛ جعفری لنگرودی، ملیحه، ذاکری، احمد، نور سیاه در عرفان از دیدگاه اسیری لاهیچی، فصلنامه عرفان اسلامی، ص 197- 213، سال یازدهم، شماره 41، پاییز 1393.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

  • موانع استجابت دعا کدام‌اند؟
    20605 حدیث 1394/06/24
    در احادیث برای استجابت دعا موانعی ذکر شده است که برخی از آنها عبارت‌اند از: گناه، استفاده از مال حرام، ستم کردن به مردم و کمک کردن به ستم‌کاران، نافرمانی از پدر و مادر و آزردن آنها. ...
  • در چه صورت خروج منی روزه را باطل می کند؟
    299078 Laws and Jurisprudence 1388/06/05
    مبطلات روزه عبارت‌اند از: 1. خوردن و آشامیدن، 2. جماع، 3. استمناء، (انسان با خود کارى کند که منى از او بیرون آید)، 4. دروغ بستن به خدا و پیغمبر (ص) و جانشینان پیغمبر (ع)، 5. رساندن غبار غلیظ به حلق، 6. فرو بردن تمام سر در آب، 7. باقى ...
  • چرا عدد هفت مقدس است؟
    21256 بیشتر بدانید 1390/08/23
    با جست و جویی که ما در منابع روایی انجام داده ایم، تقدسی برای عدد هفت نیافتیم، اما این واژه در قرآن کریم 28 بار تکرار شده است که برخی از آنها عبارت است از: هفت گاو چاق، هفت گاو لاغر، هفت سنبله سبز، هفت سال فراخى، ...
  • آیا روایتی داریم که شمساییل و برقاییل و کاکاییل و لوماییل و کیفاییل را از فرشتگان بداند؟
    24663 درایه الحدیث 1389/05/06
    علی رغم جست و جو های گسترده این اسامی (شمساییل و برقاییل و کاکاییل و لوماییل و کیفاییل) را در روایات ائمه طاهرین نیافتیم. این اسامی را در نوشته ها و کتاب هایی که منسوب به علوم غریبه است در ضمن اورادی یافتیم که از نظر سند ...
  • آیا در منابع دینی صفت «صابر» یا «صبور» برای خداوند به کار رفته است؟
    11495 دعا 1399/04/28
    کلمات «صابر» و «صبور» و «صبّار» همگی از ریشه «صبر»[1] هستند.[2] کلمه‌ی «صابر» اسم فاعل به معنای صبر کننده است،[3] اما «صبور» به کسی گفته می‌شود که قدرت بر صبر دارد، و «صبّار» صیغه‌ی مبالغه به معنای فردی است که صبر ...
  • آیا آیات قرآن یکدیگر را تکذیب می‌کنند؟
    9014 حدیث 1393/05/06
    علاوه بر این‌که در قرآن کریم تصریح شده است که در آیات آن، تنافی و اختلافی نیست؛[1] در روایات نیز آمده است؛ برخى از آیات قرآن برخى دیگر را تصدیق و تأیید می‌کند و همدیگر را تکذیب نمی‌کنند و با هم تنافی ندارند؛ در ...
  • «رب صل علی محمد و آل محمد» بعد از ذکر سجده یا رکوع نماز، به چه معنا است؟
    36033 صلوات بر محمد و آل محمد 1392/04/10
    جمله «ربّ صلّ علی محمد و آل محمد»، جمله «ندائیه» است که یکی از اقسام جملات انشایی می‌‌باشد. در اصل «یا ربی صلّ علی محمد و آل محمد» بوده و معنایش این است: «پروردگار من! بر محمد(ص) و آل او درود فرست». برای اطلاع بیشتر نمایه‌های ذیل را ...
  • اگر انگشتری با نقش اسماء متبرکه در چاه فاضلاب بیفتد، وظیفه چیست؟
    16314 Laws and Jurisprudence 1388/03/23
    اگر چیزی که احترام آن لازم است – مثل کاغذی یا چیزی که اسم خدا یا پیغمبر (ص) یا امام (ع) بر آن نوشته شده – در چاه فاضلابی که به توالت متصل است بیفتد و بیرون آوردن و آب کشیدن آن اگر چه خرج ...
  • چه نام‌هایی باعث افزایش برکت در خانه می‌شوند؟
    5109 حدیث 1399/04/07
    در ارتباط با پرسش ابتدا دو مقدمه را مطرح می‌کنیم:در معارف دینی یکی از عوامل افزایش رزق و روزی،[1] رعایت تقوا[2] معرفی شده است: «و مَنْ‏ یتَّقِ‏ اللَّهَ‏ یجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً» «وَ یرْزُقْهُ مِنْ حَیثُ لا یحْتَسِبُ‏»؛[3] و هرکس تقوا ...
  • آیا احادیث کتاب کافی می‌تواند شرح و تفسیر آیات قرآن کریم باشد؟
    19922 بیشتر بدانید 1387/04/06
    محدث بزرگوار محمد بن یعقوب کلینی (ره) از بزرگان فقهاء شیعه و موثق ترین محدثین امامیه و هم عصر با غیبت صغری امام عصر (عج)، مؤلف کتاب شریف کافی است. به همین دلیل اکثر روایات آن از اعتبار بالایی برخوردارند . اگر چه همانند دیگر ...

پربازدیدترین ها