Ətraflı axtarış
Baxanların
7350
İnternetə qoyma tarixi: 2010/12/02
Sualın xülasəsi
Mələklərdən bir dəstəsiyalnız Allaha ibadət və təsbih etməkdədir, bunların bu əməlləri ixtiyarıdır ya yox?! Əgər mələklərin ixtiyarı yoxdursa, Allahın bu ibadətlərə ehtiyacı vardır?
Sual
Mələklərdən bir dəstəsiyalnız Allaha ibadət və təsbih etməkdədir, bunların bu əməlləri ixtiyarıdır ya yox?! Əgər mələklərin ixtiyarı yoxdursa, Allahın bu ibadətlərə ehtiyacı vardır?
Qısa cavab

Heç bir ibadətin istər ixtiyarı olsun istərsədə ixtiyarsız, Allah üçün heç bir xeyri yoxdur! Amma ixtiyari olan ibadət, insanın kamilləşməsinə və Allaha yaxınlaşmasına səbəb olur; amma ixtiyarsız ibadət başqa məxluqlar kimi, misal üçün mələklər ibadət üçün yaradılmışdır və onların ibadəti bundan qabağa gəlir ki, onlar Allah Taalanın o böyük əzəmətini və varlığını dərk edirlər.

Allahın bunları və yaxud ibadətlərinə heç bir ehtiyacı yoxdur.

Ətreaflı cavab

Mələklərin yaradılışı təbiətdən üstündür, onun varlığını isbat etmək üçün ilahi və vəhy mənbələrinə və yaxud iman əhli olan insanların onların köməklərindən istifadə etdiyi təcrübələrdən istifadə etmək olar.

Bu təbii yaradılış cismi olmadığı üçün onun keyfiyyətindən söz açmaq olmaz. Doğrudur ki, bu yaradılmış insan şəklində görsənən və bəşərdə onu insan olaraq görsün amma həqiqətdə o insan deyil, həzrət Məryəm (ə) ruhu gördüyü kimi,[1] və yaxud mləklərin İbrahim[2] ya Lut[3] (ə)- ın huzuruna qonaq kimi gəlməsi. Bütün bunlardan əlavə Cəbrail (ə) həzrət Məhəmməd (s)- ın yanına Dehyeye Kəlbi şəklində gəlməsi kimi.

Amma bunu bilirik ki, onların da öz vücudlarına nisbət dünyaya gəlmələri müxtəlif və məhduddur. Çünki onların bəzilərinin vəzifəsi dünyada və bəzilərinin isə axirətdə əzab etməkdir. Onlardan bəziləri insanların əməl dəftərlərini və bəziləri isə insanların qəzavət və Allahın qədərini yazır, bəziləri Allahın əmrlərini yerinə yetirir, bəziləri isə vəhyi nazil edir. Bəziləri ürəklərə ilham edir bəziləri isə möminlərin köməkçisi və qoruyucusudur.

Bəziləri, digərlərinə rəhbərlik edir və bir dəstəsi də onların göstərişlərini yerinə yetirir. Bəziləri ruzinin vəkili bəziləri isə yağışın və bəziləri isə can almağın vəkilidirlər. bu zaman onlardan bəziləri həmişə səcdədə və bir dəstəsi isə ruku halında başqa bir dəstəsi isə həmişə zikr və sitayiş halında başqa bir dəstəsi isə kəbənin ətrafında möminlərin məzarını təvaf və ziyarət etdirirlər.

Bəzi bir dəstə isə mömin və Əli (ə)- ın şiələrinin bağışlanması və şəfaəti üçün dua edir başqa dəstə isə kafir, münafiq və Əli (ə)- ın şiələrinin düşmənlərinə lənət edir. Bəs bunlardan hər bir dəstənin özünə məxsus vəzifəsi və ayrı- ayrılıqda məqamları vardır.

Bunu da qeyd etmək lazımdır ki, öz işlərində heç bir ixtiyarları yoxdur və hər bir işi, onlara əmr olunduqda əməl edirlər.

İbadət, Allah qarşısında aşkara bəndəlik etmək deməkdir. İnsan nə qədər Allahın əzəmət və böyüklüyünü dərk etsə, bəndəlik edir və bundan heç bir şey Allahın xeyrinə deyil və bunun da ilahi əzəmətinə heç bir ehtiyacı yoxdur. Bunlar insanın kamilliyini və bəndəliyini göstərir. Çünki bu ibadət onun daxili təmizliyini və nəfsinin kamilləşməsini və son dərəcə insaniyyət və bəndəliyinin mükəmməl olmasına səbəb olur. bəs bu həmd və sitayiş ki, bəndə Allah üçün edir, Allah üçün heç bir faydası yoxdur və bunu tərk etməklə də Allaha heç bir zərəri yoxdur. Beləliklə ibadəti tərk etməklə, bu bəndədir ki, özünü o uca məqamlardan məhrum edir.

Bəzi mələklər üçün də bu şübhələr olunmuşdur; çünki Allah Taala onlara elan etdi ki, mən yer üzündə xəlifə qərar vermək istəyirəm; dedilər: Biz səni təsbeh və ibadət edirik, nə üçün yer üzündə bir kəs ki, fəsad edib qan tökəcək insanı yaradırsan. Allah Taala isə xüsusi bir elmi həzrət Adəmin ixtiyarında qoydu və onlar bu elmdən aciz idilər və dedilər: Bizim sən öyrətdiyin elmdən başqa heç bir şey ixtiyarımızda yoxdur! Bəs öz acizliklərini etiraf edib, həzrət Adəmə (ə) səcdə etdilər!"[4] Bundan məlum olur ki, məcbur ibadət etməkdənsə elm və ixtiyari olaraq ibadət etməyin qiyməti və dəyəri daha üstündür, çünki birinin əsəri var amma o birisinin heç bir əsəri yoxdur. O gələcəkdı olan bir şeyi indi yaradır amma bu birisinin isə hazırda olan səmərəsi sabitdir ki, bundan yuxarı yolu yoxdur və müxalifət etdiyi zaman isə öz dərəcəsini əldən verəcəkdir!

İmam Əli (ə) mələkləri bu cür vəsf edir: "Mələkləri yaratdın göylərdə onlara yer verdin, onlar üçün yorğunluq, qəflət və günah yoxdur. Nların sənə qarşı olan elmi və qorxusu bütün yaradılmışlardan üstün və bundan əlavə bütün hər kəsdən sənə daha yaxın və göstərişlərinə əməl edəndirlər. ğılları səhv etməz bədənləri yorulmazdır. Sülb və bətnlərdə gizlənməz və onları qoxulamış sudan (nütfədən) yaratmayıbsan. Onları xüsusi olaraq yaradıb göylərində onlara yer vermisən. Öz yanında kəramət verib vəhyini onlara əmanət etmisən. Bunlardan qoruyub, günahlardan pak etdin. Qüdrət verməsəydin, qüdrətləri olmazdı və əgər sabit etməsəydin sabit olmazdılar, rəhmətin olmasaydı itaət etməzdilər sən olmasaydın onlar da olmazdı. Bütün bu məqam itaətləri ki, sənin yanında vardır, səndən və əmrindən qafil deyildirlər.

Əgər öz həqiqətindən olan şeyləri onlardan gizlədib onlara bəyan etməmisənsə, əməlləri özləri üçün kiçik və xəcalətli olurlar. Çünki sənə layiqli ibadət etmədiklərini bilirlər. Sənə ibadət etmək odur ki, xaliq öz bəndələrini imtahana çəkir."[5]

İmam Əli (ə)- ın bu ibarətlərinə əgər diqqət etsək: 1. İbadətin sirri 2. Bu etirazın sirri 3. Etiraf və səcdənin də sirrini bilərik. Bunların bu ibadəti şuhudi elimlərindən qabağa gəlir. Qorxuları isə Allahın əzəmətini dərk etməkdən qabağa gəlir. Əlbəttə ki, onların elmi varlıqlarıyla münasib olaraq məhduddur. İbadətləri də onların öz həqiqətləriylə münasib və məhdudiyyətə malikdir.

Həzrəti Adəmin xəlq olduğu zaman etdikləri etirafları da onların elmləri məhdudiyyəti daxilində idi.

Bu iş onlar üçün açıqlandığı zaman sakit olaraq öz acizliklərini həzrət Adəmin yaradılışı qarşısında hiss etdilər. Buna görə də öz elmlərinin naqisliyini və olmamazlığını gördükdə (Allahın əmriylə) həzrət Adəmə (s) səcdə etdilər.

Bir sözlə mələklərin ibadətinin ixtiyari olması, o cür ki insanların ibadəti haqqında bəyan olunmuşdur və şəriətdə ona əməl etməsi lazımdır, bir deyildir. Çünki bu ibadət onların ilahi məqam və kamil olmasına səbəb olur. bəs bu ibadətləri tərk etdiklərində o ilahi məqamı itirirlər.

Bəs bu nəticəyə çatırıq ki, onların ibadəti onların Allah- Taalaya olan elm və ya Allahın əzəməti qarşısında özlərini aciz və qüdrətsiz bildiklərindən qaynaqlanmışdır. Baxmayaraq ki, bu xasiyyət insanın fitrətində də vardır. Amma bütün bu ibadətlər, yəni mələklərin ibadətinin məcbur olması Allah üçün heç bir xeyri yoxdur və Allah Taala öz qüdrətiylə yaradılışda olan hikmətinə sahibdir.

Mənbələr:

1). Qurani kərim ,Fatir surəsi, 1, Saffat surəsi, 164, Təkbir surəsi, ayə 21, Səcdə surəsi, ayə 5- 12, Ənam surəsi, ayə 62, Nəhl surəsi, ayə 2- 102, Bəqərə surəsi, ayə 97, Əbəsə surəsi, ayə 16, Məaricsurəsi, ayə 4, Hicr surəsi, ayə 21, Həcc surəsi, ayə 22, Naziat surəsi, ayə 5, Təhrim surəsi, ayə 6, zariyat surəsi, ayə 4, Mömin surəsi, ayə 7, Nəcm surəsi, ayə 26, Ənbiya surəsi, ayə 28- 1-3, Bəqərə surəsi, ayə 30- 33- 161- 248, Ali- imran surəsi, ayə 39- 124- 125, Tərhim surəsi, ayə 4, Məryəm surəsi, ayə 7- 16- 19, Zumər surəsi, ayə 73, Müddə surəsi, ayə 30, Zuxruf surəsi, ayə 77

2). Təba təbai, Məhəmməd Hüseyn, Əl- mizan, dəftər intişarate camee müdərrisin, Qum, səh 5- 13

3). Misbah Yəzdi, Məhəmməd Təqi, Məarifi Quran 1- 3 dər rahe həqq çap. 1368. Qum, səh 283- 295



[1] - Məryəm surəsi, ayə 16- 19

[2] - Hud surəsi, ayə 69- 77

[3] - Hud surəsi, ayə 81

[4] - Bəqərə surəsi, ayə 30- 33

[5] - Bax: Əl- mizan, cild 17 səh 8- 10

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Əhli-sünnənin namus mal və canı şiə icmasında möhtərəmdirmi?
    5255 Və başqaları 2014/05/18
    Müqəddəs İslam şəriyyətində bütün insanların malı, canı və namusu möhtərəmdir. Bu mövzunun dinə və məzhəbə dəxaləti yoxdur. Bütün bəşəriyyət haqqında ilk üsul və qanun budur.[1] Əlbəttə, çox az və məhdud nümünlərə göstərmək olar ki, bu qanunu ziddinədir. O cümlədən, o nümunələrdən biri kimi müsəlmanlarla ...
  • Xəcaləti necə aradan aparmaq olar?
    11079 Əməli əxlaq 2012/07/22
    Utancaqlıq və xəcalətin çoxlu xoşagəlməz və mənfi təsirləri vardır və insan həyatında qələbəyə mane olan bir amil sayılır. Digər xoşagəlməz xasiyyətlərdə olduğu kimi, insan bu ruhi vəziyyəti də özündən uzaqlaşdıraraq müalicə edə bilər. Uşaqların müxtəlif bəhslərdə iştirak etdirilməsi, ictimai işlərdə iştirak etməsinə təşviq edilməsi onların ...
  • Quranın andlarının sirləri nədədir?
    7808 Quran elmləri 2011/10/24
    “Qəsəm” sözəərəbsözüolub “andiçmək” mənasınıverirvətərifidəbundanibarətdir
  • İslam dini elm və dinin uzlaşmamasını necə həll edir?
    9284 Təzə kəlam 2011/06/27
    Elm və dinin uzlaşmaması mövzusu zristianlıqdan İslam dininə daxil olan bir mövzudur. Müqəddəs İslam dinində bu məsələnin həlli üçün aşağıdakı qeydlərə diqqət yetirmək lazımdır. 1.     Dindən hər hansı bir nəticəni almaq üçün ilkin ...
  • Rüşvət almaq haramdırmı?
    10613 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/06
    Rüşvət "rşv" " ر ش و" kəlməsindən olan ərəb kəlməsidir və üç formada "ra" hərfinin fəthə (ə) zəmmə (u) və kəsrə (i), işlənibdir. Bu kəlmə tək formadadır və onun cəmi "roşa" yaxud "rişa" (ra hərfinin zəmmə (u) ya kəsrəsi (i) ilə)-dir. Fars dilində muzd mənasındadır.
  • “Rəd” surəsinin 31-ci ayəsinin mənası nədir?
    9486 Təfsir 2012/02/13
    Yuxarıdakı ayədə məqsədin nə olması ilə əlaqədar təfsirçilərin arasında iki nəzəriyyə vardır:1. Ayənin mənası budur: “Əgər aləmdə oxunduğu zaman dağların hərəkətə gətirilərək yer üzərində seyr etməsinə səbəb olan, yaxud onun vasitəsi ilə yer parça-parça edilən, yaxud ölülərin dirilməsinə və danışmasına səbəb olan bir ...
  • Quran nəzərindən Adəmin xilqətindən indiyə qədər altı min il keçmişdirmi?
    8020 Qədim kəlam 2011/05/17
    Quranda qeyd olunanlarla asimanların, yerin və Adəm (əleyhis-salam)-ın xilqətindən milyonlar, hətta milyardlar ilk keçməsini deyən nəzəriyyə arasında heç bir ziddiyyət yoxdur. Çünki bəzi arxeoloji qazıntılar ibtidai insan qalıqlarının milyon illər bundan öncə mövcud olduğunu dəstəkləyir.Əgər Adəmin xilqəti altı-yedi min il bundan qabağa qayıdırsa, ...
  • “Rəbbin və mələklər səf-səf gələrlər” ayəsində “səf”in mənası nədir?
    7302 Təfsir 2012/02/13
    Bu kəlmə və ondan alınan başqa kəlmələrdən digər ayələrdə də istifadə olunmuşdur.[1] Səf kəlməsinin mənası əşyaların düz xətt üzərinə olmasıdır. İnsanların və ya ağacların səflərə düzülməsi kimi.[2] Ayədəki “səffən” kəlməsi sintaktik təhlil baxımından məlaikələr üçün haldır. Məna nəzərindən isə Quran ...
  • Allah taala insanı nə üçün yaratmışdır?
    9703 Qədim kəlam 2011/01/02
    A: Allahın xaliq olmaqlığı bunu tələb edir ki, insanı yaratsın. B: Yaradılış qanunu hikmət və məqsəq üzərində qurulmuşdur. C: Kainatın və yaradılışın yaranmasından nəticə və məqsəd insandır; çünki hər bir şey onun üçün yaradılış və o bütün yaranmışların ən ...
  • Фәна вә фәна мәгамыны изаһ един!
    6694 Nəzəri irfan 2010/04/24
    Фәна, лүғәтдә мәһв олмаг вә јохлугдур. Бу сөзүн зидди исә бәга вә галмагдыр. Мәсәлән, Аллаһ һаггында бәга вә галмаг, диҝәр мөвҹудатлар һаггында исә фәна вә арадан ҝетмәклик ифадәләрини ишләтмәк дүзҝүндүр. Үмуми мәнасы исә инсанын өзүнү ҝөрмәмәси вә тапмамасы демәкдир. Әлбәттә, о мәнада јох ки, инсан тамамилә ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163894 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    159574 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118848 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    112050 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    106235 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92703 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54217 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    50055 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    45093 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44541 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...