قرآن کریم یکی از ویژگی‌های کافران و اهل جهنم را چنین بیان می‌کند:

«[آنان کسانی هستند که] رشته‌‏اى را که خدا امر به پیوند آن کرده می‌گسلند»![1]

چنان‌که در بیان اوصاف بهشتیان می‌فرماید:

«آنها پیوندهایى را برقرار می‌دارند که خداوند دستور به برقرارى آن داده است».[2]

مقصود از پیوندی که مؤمنان آن‌را برقرار داشته و کافران آن‌را می‌گسلند، در نگاهی کلی شامل تمام رابطه‌‌هایی خواهد شد که خدای متعال دستور به برقراری و خودداری از گسستن آنها داده است.[3]

گفتنی است برخی از مفسران، این آیات را تنها ناظر به برقراری پیوند خانوادگی«صله رحم» و بریدن رابطه خویشاوندى «قطع رحم» می‌دانند که خداوند به اولی فرمان داده و از دومی نهی کرده است، ولى دقت در مفهوم آیه بیانگر معناى وسیع‌تری است که البته مسئله مهم «صله رحم» و «قطع رحم» نیز یکى از مصداق‌هاى آن است؛ زیرا آیه می‌گوید: فاسقان پیوندهایى را که خدا دستور داده برقرار بماند قطع می‌کنند، این پیوندها می‌تواند شامل «پیوند خویشاوندى»، «پیوند دوستى»، «پیوندهاى اجتماعى»، «پیوند و ارتباط با رهبران الهى»، ... و در رأس آنها «پیوند و رابطه با خدا» باشد، و به این ترتیب نباید معناى آیه را منحصر به «قطع رحم» و زیر پاگذاشتن رابطه‌‏هاى خویشاوندى دانست؛ زیرا بسیاری از کافران و فاسقان، به رابطه‌های خویشاوندی خود احترام می‌گذارند؛ اما به روابطی مانند امامت و ولایت توجهی نمی‌کنند.

از این‌رو بعضى از مفسران، آیات یاد شده را به قطع رابطه با پیامبران و مؤمنان، یا قطع رابطه با پیامبران دیگر و کتب آسمانى آنها که خدا دستور پیوند با همه آنها را داده است تفسیر کرده‌‏اند که پیدا است این تفسیرها نیز بیان‌کننده بخشى از مفهوم کلى آیه است. [4]

در همین راستا می‌توان گفت آنچه در برخی روایات، در بیان فراز قرآنی «ما اَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ» آمده و رابطه موجود در آن‌را به رابطه با امیرمؤمنان علی(ع) و ائمه اهل‌بیت(ع)، تفسیر نموده است،[5] در واقع در صدد بیان یکی از مهم‌ترین مصداق‌های آیه شریفه است.

[1]. بقره، 27؛ رعد، 25.

[2]. رعد، 21.

[3]. ر. ک: طباطبائی، سید محمد حسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 11، ص 343، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، 1417ق.

[4]. ر. ک: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج1، ص 154 و 155، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.

[5]. عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، تحقیق، رسولی محلاتی، سید هاشم، ج1، ص 45، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، 1415ق.