"مداراة" از ریشه "دری" به معنای مهربان بودن، و رضایت کسى را جلب کردن و خواستهاش را بر آورده نمودن است.[1] از همین معنا است روایتی که از پیامبر اسلام (ص) نقل شده است: ریشه خرد پس از ایمان به خدا، مدارا کردن با مردم است بدون پایمال کردن حق.[2]
بنابر این تقیه مداراتی عبارت است از: اظهار محبت و دوستی نمودن با دیگران و در عمل نیز هماهنگ نمودن کارها با عمل آنان.[3]
این نوع تقیه تا زمانی جایز است که موجب ضرر دیگران و یا مخالف اصول دین نباشد؛ بنابر این اگر موجب قتل، دزدی، یا شهادت به دروغ شود، جایز نیست.[4]
همچنین اگر تقیه موجب شد عبادتی از کسی ترک شود، گرچه آن شخص گناه نکرده، اما قضای آن بر او واجب است؛ از همین رو فقها گفتند: کسى که از جهت اکراه یا اضطرار یا تقیه افطار کند، لازم است قضا نماید و کفاره واجب نیست.[5]
برای آگاهی بیشتر به نمایه های ذیل که در همین سایت موجود است، مراجعه کنید.
تقیه کردن امام معصوم 3022 (سایت: 4099).
حدود تقیه 12377 (سایت: 12072).
دلایل تقیه کردن ائمه 1779 (سایت: 2132).
این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
[1]. مهیار، رضا، فرهنگ أبجدی عربی - فارسی، ص 34، انتشارات اسلامى، چاپ اول، تهران، 1410 هـ ق.
[2]. علامه مجلسی، بحار الأنوار، ج 74، ص 147، مؤسسة الوفاء بیروت - لبنان، 1404 هـ ق.
[3]. زحیلى، وهبة بن مصطفى، التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، ج 3، ص 205، دار الفکر المعاصر، چاپ دوم، بیروت دمشق، 1418 ق.
[4]. همان.
[5]. توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج1، ص 979 و ج1، ص 941.