برهان علیت که به نام‌های برهان علت اول، برهان سببیت و برهان کیهان ‌شناختی نیز خوانده می‌شود، از کهن‌ترین برهان‌های اثبات خدا است.

تقریر برهان علیت

این برهان را به طور مختصر می‏توان چنین مطرح نمود: جهان معلول است. هر معلولی نیازمند علت است. بنابراین، جهان که معلول است نیازمند به علتی است. حال این علت یا خدا است یا در نهایت به خدا منتهی می‏شود؛ چرا که تسلسل باطل است؛ یعنی ممکن نیست که سلسله علل تا بی نهایت ادامه یابد بدون اینکه به علت مستقلی ختم شود، و از طرفی خود معلول هم نمی تواند علت خودش باشد؛ چرا که دور پیش خواهد آمد و دور هم باطل است. پس سلسله علل در نهایت به خدا ختم می شود.

در مورد بطلان دور و تسلسل به نمایه های: برهان امتناع تسلسل و اثبات خدا، 2223 (سایت: 2367)؛ دور و تسلسل، 3902 (سایت: 4182) مراجعه کنید.