کد سایت
fa29004
کد بایگانی
34850
نمایه
هیزم جهنم بودن بت‌پرستان
طبقه بندی موضوعی
تفسیر,صفات و زندگی پیامبران
خلاصه پرسش
خداوند در قرآن کریم در آیهای می‌فرماید؛ تمام آن چیزهایی که غیر از خدا مورد پرستش قرار می‌گیرند، هیزم جهنم خواهند بود! آیا این آیه، عیسای مسیح(ع) را هم که مورد پرستش برخی قرار گرفته است، دربر می گیرد؟!
پرسش
مسیح به سوی الله برخاسته است:(سوره 4 آیه 158)، در کنار او قرار گرفته است:(سوره 3 آیه 45). اما با توجه به این‌که میلیون‌ها مسیحی خدا را می‌پرستند، قرآن می‌فرماید؛ تمام آنهایی که در کنار الله کسی را می‌پرستند به اضافه کسی که مورد پرستش قرار می‌گیرد، در جهنم خواهد سوخت:(سوره 21 آیه 98). آیا مسیح در جهنم خواهد سوخت؟
پاسخ اجمالی
در ترجمه و تفسیر آیات قرآن باید با زبان عربی و نیز ریزه‌کاری‌های موجود در آن آشنا بود؛ لذا نباید به ترجمۀ تحت اللفظی بسنده نمود. البته بسیاری از این نکات در زبان‌های دیگر نیز رواج دارد.
در همین راستا، اگر به عنوان نمونه در قرآن به نقل از سلیمان پیامبر(ع) اعلام شده است که ما همه چیز را در اختیار داریم،[1] نباید این پرسش مطرح شود که آیا او هواپیما و ناو جنگی نیز در اختیار داشت؟!؛ زیرا مراد از کلام سلیمان(ع) آن بود که حضرتشان همه چیزهای لازم را برای ادارۀ بهینۀ حکومت در اختیار داشتند، نه تمام امکانات موجود در دنیا را تا روز قیامت! از این‌رو، اگر در آیهای عنوان شود که آنچه غیر از خدا مورد پرستش قرار می‌گیرد، در آخرت هیزم جهنم خواهد بود، بدیهی است که مراد از آن، اجسام بی‌جان و غیر مقدسی هستند که مانند بت‌ها به عنوان خدایان دروغین مورد پرستش قرار می‌گیرند و طبیعی است پیامبران و یا حتی اشیای مقدسی که به اشتباه مورد پرستش قرار گرفته‌اند، تحت شمول این آیه قرار نخواهند گرفت.
روایتی در همین زمینه وجود دارد که پاسخی اقناعی را در ارتباط با این آیه ارائه می‌کند:
گروهی نزد پیامبر اکرم(ص) آمده و پرسیدند: آیا تو پیامبری از جانب پروردگار نیستی؟! پیامبر پاسخ داد: آری! آیا قرآنی که آورده‌ای، سخن پروردگار است؟! پیامبر(ص) مجدداً پاسخ مثبت دادند. آنان بعد از شنیدن این دو پاسخ، گفتند که پس در مورد آیهای که اعلام می‌دارد: «شما و هرآنچه جز خدا را می‌پرستید، هیزم دوزخ خواهید بود....»، برای ما توضیحی ارائه فرمایید؛ زیرا اگر هر پرستش شده‌ای در آتش باشد، عیسای مسیح(ع) را نیز پرستیدند. آیا او نیز در آتش خواهد بود؟!
پیامبر اسلام(ص) در پاسخ فرمود: پروردگار، قرآن را با اسلوب زبان عربی بر من نازل فرمود و نزد عرب، -از میان موصولات- «ما» برای غیر عاقلان، «من» برای عاقلان و «الذی» برای هر دو استفاده می‌شود، و شما نیز اگر عرب زبان باشید به این موضوع آگاهید. اکنون پروردگار فرموده «إِنَّکُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ» و مرادش از کلمۀ «ما»، بت‌هایی است که مورد پرستش قرار گرفته و از عقل و دانش نیز برخوردار نیستند. با این بیان، عیسای مسیح(ع) تحت شمول آیه قرار نخواهد گرفت، اما اگر از کلمۀ موصول «من» استفاده شده و آیه به این صورت نازل می‌شد: «إِنَّکُمْ وَ مَنْ تَعْبُدُونَ»، حضرتشان اجمالاً مصداقی از آیه بودند،]گرچه در آن صورت هم توجیهاتی برای خروج ایشان از آیه وجود داشت[. پرسشگران با شنیدن این سخن، کلام رسول خدا را تأیید کردند.[2]
در همین راستا، اگر به عنوان نمونه در قرآن به نقل از سلیمان پیامبر(ع) اعلام شده است که ما همه چیز را در اختیار داریم،[1] نباید این پرسش مطرح شود که آیا او هواپیما و ناو جنگی نیز در اختیار داشت؟!؛ زیرا مراد از کلام سلیمان(ع) آن بود که حضرتشان همه چیزهای لازم را برای ادارۀ بهینۀ حکومت در اختیار داشتند، نه تمام امکانات موجود در دنیا را تا روز قیامت! از این‌رو، اگر در آیهای عنوان شود که آنچه غیر از خدا مورد پرستش قرار می‌گیرد، در آخرت هیزم جهنم خواهد بود، بدیهی است که مراد از آن، اجسام بی‌جان و غیر مقدسی هستند که مانند بت‌ها به عنوان خدایان دروغین مورد پرستش قرار می‌گیرند و طبیعی است پیامبران و یا حتی اشیای مقدسی که به اشتباه مورد پرستش قرار گرفته‌اند، تحت شمول این آیه قرار نخواهند گرفت.
روایتی در همین زمینه وجود دارد که پاسخی اقناعی را در ارتباط با این آیه ارائه می‌کند:
گروهی نزد پیامبر اکرم(ص) آمده و پرسیدند: آیا تو پیامبری از جانب پروردگار نیستی؟! پیامبر پاسخ داد: آری! آیا قرآنی که آورده‌ای، سخن پروردگار است؟! پیامبر(ص) مجدداً پاسخ مثبت دادند. آنان بعد از شنیدن این دو پاسخ، گفتند که پس در مورد آیهای که اعلام می‌دارد: «شما و هرآنچه جز خدا را می‌پرستید، هیزم دوزخ خواهید بود....»، برای ما توضیحی ارائه فرمایید؛ زیرا اگر هر پرستش شده‌ای در آتش باشد، عیسای مسیح(ع) را نیز پرستیدند. آیا او نیز در آتش خواهد بود؟!
پیامبر اسلام(ص) در پاسخ فرمود: پروردگار، قرآن را با اسلوب زبان عربی بر من نازل فرمود و نزد عرب، -از میان موصولات- «ما» برای غیر عاقلان، «من» برای عاقلان و «الذی» برای هر دو استفاده می‌شود، و شما نیز اگر عرب زبان باشید به این موضوع آگاهید. اکنون پروردگار فرموده «إِنَّکُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ» و مرادش از کلمۀ «ما»، بت‌هایی است که مورد پرستش قرار گرفته و از عقل و دانش نیز برخوردار نیستند. با این بیان، عیسای مسیح(ع) تحت شمول آیه قرار نخواهد گرفت، اما اگر از کلمۀ موصول «من» استفاده شده و آیه به این صورت نازل می‌شد: «إِنَّکُمْ وَ مَنْ تَعْبُدُونَ»، حضرتشان اجمالاً مصداقی از آیه بودند،]گرچه در آن صورت هم توجیهاتی برای خروج ایشان از آیه وجود داشت[. پرسشگران با شنیدن این سخن، کلام رسول خدا را تأیید کردند.[2]