کد سایت
fa30387
کد بایگانی
36873
نمایه
کفاره شکستن نذر
طبقه بندی موضوعی
عهد، نذر و سوگند
خلاصه پرسش
اگر به نذر عمل نشود، وظیفه چیست؟
پرسش
نذری که چند سال از آن گذشته و به آن عمل نشده چه حکمی دارد؟
پاسخ اجمالی
چنانچه نذر مذکور، مطلق بوده و زمانی برای آن تعیین نشده است، به نحوی که اگر الان آن‌را انجام دهد، مخالفت با نذر به شمار نمی‌آید، باید طبق نذر عمل کند و چیز دیگری بر عهده وی نیست.
اما اگر نذر، زمان خاصی داشته و از روی عمد و اختیار به آن عمل نشود، کفّاره واجب می‌شود و درباره کفاره شکستن نذر، دو نظر بین مراجع تقلید وجود دارد:
1. گروهی، آن‌را شبیه کفاره افطار عمدی روزه (اطعام شصت فقیر یا دو ماه روزه پى‌درپى) می‌دانند.[1]
2. گروهی آن‌را شبیه کفاره قسم (اطعام ده فقیر یا تهیه لباس برای آنان و اگر نتواند سه روز روزه پى‌درپى) می‌دانند.[2]
در هر حال بعد از تحقق مخالفت با نذر و وجوب کفاره، عمل به نذر واجب نیست.[3]
البته باید توجه داشت که:
1. در تحقق نذر، خواندن صیغه و به زبان آوردن آن لازم است، (هرچند عربی بودن لازم نیست)؛ پس اگر صیغه نذر خوانده نشود، نذر منعقد نمی‌شود و چیزی واجب نیست. [4]
2. در نذر باید لفظ «برای خدا» گفته شود و قصد در دل کافی نیست.[5]
اما اگر نذر، زمان خاصی داشته و از روی عمد و اختیار به آن عمل نشود، کفّاره واجب می‌شود و درباره کفاره شکستن نذر، دو نظر بین مراجع تقلید وجود دارد:
1. گروهی، آن‌را شبیه کفاره افطار عمدی روزه (اطعام شصت فقیر یا دو ماه روزه پى‌درپى) می‌دانند.[1]
2. گروهی آن‌را شبیه کفاره قسم (اطعام ده فقیر یا تهیه لباس برای آنان و اگر نتواند سه روز روزه پى‌درپى) می‌دانند.[2]
در هر حال بعد از تحقق مخالفت با نذر و وجوب کفاره، عمل به نذر واجب نیست.[3]
البته باید توجه داشت که:
1. در تحقق نذر، خواندن صیغه و به زبان آوردن آن لازم است، (هرچند عربی بودن لازم نیست)؛ پس اگر صیغه نذر خوانده نشود، نذر منعقد نمی‌شود و چیزی واجب نیست. [4]
2. در نذر باید لفظ «برای خدا» گفته شود و قصد در دل کافی نیست.[5]
[1]. آیات عظام امام خمینی، اراکی، گلپایگانی، صافی، فاضل، نوری، شبیری، مکارم و سبحانی: ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج2، ص 616، م 2654، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق؛ سبحانى، جعفر، رساله توضیح المسائل، ص 496، م 2288، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، چاپ سوم، 1429ق.
[2]. آیات عظام: خویی، تبریزی، سیستانی، وحید خراسانی، خامنه‌ای و بهجت؛ ر.ک: خویى، سید ابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج 2، ص 321، قم، نشر مدینة العلم، 1410ق؛ سیستانى، سید على، منهاج الصالحین، ج 3، ص 244، قم، دفتر حضرت آیة الله سیستانى، چاپ پنجم، 1417ق؛ تبریزى، جواد، منهاج الصالحین، ج 2، ص 411، م 1564، قم، مجمع الإمام المهدی(عج)، چاپ اول، 1426ق؛ وحید خراسانى، حسین، توضیح المسائل، ص 322، قم، مدرسه امام باقر(ع)، چاپ نهم، 1428ق؛ ر.ک: رساله آموزشی آیت الله خامنه‌ای؛ آیت الله بهجت: (..و بنا بر احتیاط مستحبّ کفاره افطار عمدى روزه ماه رمضان را بدهد، ولی اگر نذر روزه معین کرده باشد، کفاره آن بنابر احتیاط واجب، همان کفاره افطار عمدى است)؛ بهجت، محمد تقى، رساله توضیح المسائل، ص 427، قم، انتشارات شفق، 1428ق.
[3]. خمینى، سید روح الله، استفتاءات، ج 2، ص 479، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، 1422ق.
[4]. توضیح المسائل (محشّى)، ج 2، ص 609، مسئله 2641.
[5]. همان، ص 614، مسئله 2651؛ بر گرفته از نمایه 1956.