1. دانشمندانی(اعم از فقیه، متکلم، فیلسوف و عارف) را که در استنباط و به دست آوردن احکام، به اجتهاد و نظر تکیه می‌کنند و با إعمال رأی و نظر، احکام را از ادله آنها(قرآن، سنت، عقل و اجماع) به دست می‌آورند، اصولیین می‌گویند. متقابلاً اخباری‌ها آنانی‌اند که در احکام دین به ظاهر اخبار و روایاتی که از پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) رسیده بدون هرگونه اجتهاد عمل می‌کنند و با اجتهاد به معنایی که اصولیین می‌گویند، مخالف‌اند.[1]
2. اصولی‌ها که راه اجتهاد را پیش گرفته‌اند چنین نیست که احادیث و روایات را نادیده انگارند؛ بلکه تفاوت در این است که آنان قواعد علم اصول را که بسیاری از آنها مضمون احادیث و بسیاری دیگر برگرفته از اصول عقلایی و قواعد محاوری مورد امضای شرع مقدس می‌باشد، مورد نظر قرار می‌دهند و با توجه قرائن عقلی و نقلی دقت بیشتری در معانی آیات و روایات می‌کنند.
3. در مباحث علم عرفان؛ اصطلاحاتی به نام عرفان اخباری و یا اصولی جدای از آنچه گفته شد، نداریم؛ و ممکن است افرادی در سیر و سلوک عرفانی خود، سبک اخباریگری داشته باشند، هر چند چنین روشی عرفان درست و واقعی نیست.[2]

---