کسانی که از جایی وام گرفته و آن را به صورت قسطی باز پرداخت می کنند فقط به اقساطی که در آن سال باید پرداخت کنند خمس تعلق نمی گیرد. بنا براین باید در سر سال خمسی خود حساب کنند اگر همه اقساطی که سر رسید تا آن موقع است را پرداخت کرده اند و پول نقدی دارند حمس آن واجب است و لو اینکه اقساط سال بعد را بده کار باشد.به عبارت دیگر مبلغی که قسط همان سال است از دارایی آنان کسر می شود و به بقیه دارایی آن خمس تعلق می گیرد.[1]
اما پولی که به قرض داده شده در صورتی که از درآمد کسب تهیه شده است و سال خمسی بر آن گذشته است دیدگاه همه مراجع این چنین است: چنانچه سر سال خمسى دریافت آن (بدون زحمت) ممکن باشد، باید خمس آن را بپردازد و در غیر این صورت هر زمان دریافت کرد، باید فورى خمس آن را بدهد.[2].
ولی اگر خود او نیاز مبرم به آن پول داشته باشید (مثل خریدن ماشین مورد احتیاج کار یا زندگی) می تواند با مرجع تقلید خود یا نماینده او دستگردان کرده و برای پرداخت خمس از آنان مهلت بگیرد تا در زمان مناسبی که توانایی پرداخت را داشتید، خمس مال خود را بپردازد.[3]
[1] امام خمینی ،استفتائات ج1، ص401، س167
[2] امام خمینی ، استفتاءات، ج 1، س 96 ؛آیتالله فاضل، جامعالمسائل، ج 1، س 833 ؛آیتالله مکارم، استفتاءات، ج 1، س 319 ،آیتالله بهجت، توضیحالمسائل، م 1379؛آیتالله سیستانى، منهاج الصالحین، ج 1، م 1251؛آیتالله نورى، استفتاءات، ج 2، س 372،آیتالله تبریزى، استفتاءات، س 946؛آیتالله خامنهاى، اجوبة الاستفتاءات، س 870 ؛آیتالله صافى، جامعالاحکام، ج 1، س 621 ؛دفتر آیتالله وحید.
[3] برگرفته از سؤال 3412 (سایت: 3663): نمایه: خمس قرض الحسنه.