کد سایت
fa50172
کد بایگانی
61671
نمایه
عایشه و قرار دادن پاها در محل سجده پیامبر(ص)
طبقه بندی موضوعی
آنچه شیعه پاسخ گوی آن نیست
برچسب
سجده|پیامبر اسلام|عایشه|اهل‌سنت
خلاصه پرسش
روایتی وجود دارد که گاه عایشه هنگام نماز پیامبر(ص) روبروی ایشان می‌خوابید. پس چگونه برخی از اهل‌سنت، عبور زن در مقابل نمازگزار را مبطل نماز می‌دانند؟
پرسش
اگر از نظر اهل‌سنت وجود زن، و... در جلوی نمازگزار، باعث باطل شدن نماز می‌گردد! چگونه در کتب صحیح آنها آمده است که عایشه هنگام نماز شب پیامبر(ص)، در جلوی سجدگاه ایشان خوابیده بود و آن‌حضرت با زدن دست به پای عایشه، به او می‌فهماند که پای خود را از سجدگاه بردارد؟!
پاسخ اجمالی
در برخی منابع حدیثی اهل‌سنت(مانند صحیح بخاری) از عایشه چنین نقل شده است:
«روبروی پیامبر(ص) می‌خوابیدم و پاهایم را نیز در نزدیک محل سجده حضرتشان قرار می‌دادم؛ هنگامی که ایشان قصد سجده داشت به پایم می‌زد و من هم پاهایم را جمع می‌کردم و هرگاه برمی‌خاست دوباره پاهایم را دراز می‌کردم!»[1]
در مورد این‌که چرا عایشه چنین رفتاری داشت؟ نکته‌ای در روایت نیامده که آیا به دلیل کوچک‌بودن محل زندگی بوده و یا به دلیل کم‌توجهی او به نماز پیامبر(ص) و یا دلیل دیگری وجود داشته است. بر این اساس نمی‌توان در این مورد قضاوتی کرد، اما به هر حال فقهای شیعه، وجود زن در برابر نمازگزار را مبطل نماز نمی‌دانند[2] و بیشتر فقهای اهل‌سنت نیز معتقد به چنین بطلانی نیستند.[3]
با این وجود برخی از مفتیان اهل‌سنت فتوا داده‌اند که وجود زن و برخی حیوانات در برابر نمازگزار، نماز او را باطل خواهد کرد.[4]
حال آنان چگونه روایت فوق را که در معتبرترین کتاب روایی اهل‌سنت وجود دارد توجیه می‌کنند، باید از خود آنان پرسید.
«روبروی پیامبر(ص) می‌خوابیدم و پاهایم را نیز در نزدیک محل سجده حضرتشان قرار می‌دادم؛ هنگامی که ایشان قصد سجده داشت به پایم می‌زد و من هم پاهایم را جمع می‌کردم و هرگاه برمی‌خاست دوباره پاهایم را دراز می‌کردم!»[1]
در مورد این‌که چرا عایشه چنین رفتاری داشت؟ نکته‌ای در روایت نیامده که آیا به دلیل کوچک‌بودن محل زندگی بوده و یا به دلیل کم‌توجهی او به نماز پیامبر(ص) و یا دلیل دیگری وجود داشته است. بر این اساس نمی‌توان در این مورد قضاوتی کرد، اما به هر حال فقهای شیعه، وجود زن در برابر نمازگزار را مبطل نماز نمی‌دانند[2] و بیشتر فقهای اهل‌سنت نیز معتقد به چنین بطلانی نیستند.[3]
با این وجود برخی از مفتیان اهل‌سنت فتوا داده‌اند که وجود زن و برخی حیوانات در برابر نمازگزار، نماز او را باطل خواهد کرد.[4]
حال آنان چگونه روایت فوق را که در معتبرترین کتاب روایی اهل‌سنت وجود دارد توجیه می‌کنند، باید از خود آنان پرسید.
[1]. «عَنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِیِّ(ص)، أَنَّهَا قَالَتْ: کُنْتُ أَنَامُ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ وَرِجْلاَیَ، فِی قِبْلَتِهِ فَإِذَا سَجَدَ غَمَزَنِی، فَقَبَضْتُ رِجْلَیَّ، فَإِذَا قَامَ بَسَطْتُهُمَا»؛ بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله(ص) و سننه و أیامه(صحیح بخاری)، ج 1، ص 86، بیروت، دار طوق النجاة، چاپ اول، 1422ق؛ قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج، المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل إلی رسول الله(ص)(صحیح مسلم)، ج 1، ص 367، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، بی‌تا؛ شیبانی، أبو عبد الله أحمد بن محمد، مسند احمد بن حنبل، ج 42، ص 75، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ اول، 1421ق؛ بیهقی، احمد بن حسین، السنن الکبری، ج 1، ص 203، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ سوم، 1424ق.
[2]. ر. ک: حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج 5، ص 132 - 136، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق؛ نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج 8، ص 399 – 411، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، 1404ق.
[3]. تمیمی، أبو عبدالرحمن عبدالله بن عبدالرحمن، توضِیحُ الأحکَامِ مِن بُلوُغ المَرَام، ج 2، ص 71، مکه، مکتَبة الأسدی، چاپ پنجم، 1423ق.
[4]. «فمدُّ الرجلین إلى المصلی ما یقطع صلاته، وإنما یقطعها المرور من جانب إلى جانب، سواء کان المار امرأة أو حماراً أو کلباً أسود، هذا هو الذی یقطع الصلاة»؛ عبد العزیز بن عبد الله بن باز، الإفهام فی شرح عمدة الأحکام، ص 239، توزیع مؤسسة الجریسی، بی‌تا.