"انصار" جمع ناصر، از ریشه "نصر" به معنای یاوران است. در صدر اسلام به ساکنان مسلمان مدینه و اطراف آن، به ویژه افراد دو قبیله اوس و خزرج، انصار گفته می‌شد؛ چرا که آنان به یاری پیامبر اسلام (ص) و مسلمانان مهاجر مکی و نقاط دیگر پرداخته بودند و در نشر اسلام تأثیر زیادی داشتند.
پیامبر اسلام با ورود به مدینه میان انصار و مهاجر پیمان برادری برقرار ساخت. اولین گروه انصار که در بیرون مکه (در عقبه منی) با پیامبر بیعت کردند شش یا هفت تن و از قبیله خزرج بودند. قرآن کریم انصار را ستوده و پیامبر و امامان معصوم نیز از آنان تمجید نموده‌اند.
پس از رحلت پیامبر (ص)، برخی از انصار می‌گفتند: جانشین پیامبر باید از میان آنان برگزیده شود؛ اما رقابت میان روسای دو قبیله اوس و خزرج و طرفداری کم‌تأثیر بعضی از انصار از حق خلافت امام علی (ع) و ... سبب گردید که انصار رفته رفته عقب‌نشینی کنند و عاقبت تسلیم نظر شورای سقیفه بنی ساعده شوند.
با قدرت یافتن اشراف قریش در زمان خلافت عثمان، نارضایتی انصار از مهاجرین بالا گرفت و در نتیجه، آنان رفته رفته مدینه را به قصد پیوستن به رزمندگان و مرزبانان اسلامی ترک کردند.
برخی از انصار نیز به وضع موجود تن دادند و در دستگاه خلافت اموی به گرفتن مشاغل درجه دوم راضی شدند.
البته در میان انصار همواره جمعی از دوستداران اهل بیت (ع) نیز وجود داشت.[1]
[1] دائرة المعارف تشیع، المعارف والمعاریف.