در چندین آیه از آیات قرآن کریم راجع به صحبت کردن بهشتیان، سلام کردن آنان به یکدیگر، تحیت و احوالپرسی از همدیگر، مطالبی بیان شده است. به عنوان نمونه:
- «گفتار (و دعاى) آنها در بهشت این است که: «خداوندا، منزهى تو!» و تحیّت آنها در آنجا سلام و آخرین سخنشان این است که حمد، مخصوص پروردگار عالمیان است».[1]
- «و کسانى را که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، به باغهاى بهشت وارد میکنند باغهایى که نهرها از زیر درختانش جارى است. به اذن پروردگارشان، در آن جاودانه میمانند و تحیّت آنها در آن، سلام است».[2]
- «تحیّت آنان در روزى که او را دیدار میکنند سلام است و براى آنها پاداش پر ارزشى فراهم ساخته است».[3]
بر اساس این آیات، اصل صحبت کردن اهلبهشت با یکدیگر امری مسلم است؛ اما اینکه این گفتوشنود چگونه است، میتوان گفت که گفتوشنود آنها با همین زبان و گوش دنیایی است؛ زیرا جسمانی بودن معاد با ظاهر بسیاری از آیات و روایات موافق است. علاوه بر این، در قرآن سخن از میوهها، درختان و لذتهایی است که بهشتیان با همین بدن مادی از آنها بهرمند میشوند.[4] بر این اساس، اصل این حرف که بهشت غیر مادی است نمیتواند درست باشد.
گذشته از این، حتی اگر کسی معتقد باشد که معاد و بهشت جسمانی نیست؛ بلکه روحانی است، باز هم مشکلی در استفاده بهشتیان از لغات و زبانهای متداوال نیست. و در این زمینه فرقی بین زبانها و لغتهای مختلف نیست؛ زیرا همانطور که این امکان وجود داشت که خدای متعال -که قطعاً غیر مادی است- قرآن را به زبان عربی بر جبرئیل -که از ملائکه و غیر مادی است- نازل کند تا جبرئیل آنرا بر پیامبر اکرم(ص) -که دارای جسم مادی بود- نازل کند،[5] در تکلم بهشتیان -که غیر مادی فرض شدهاند- به زبان عربی نیز مشکلی وجود نخواهد داشت. و خداوند این قدرت را به بهشتیان نیز خواهد داد.
بنابر این، ملاحظه میشود که در تکلم مجرد(غیر مادی) با مجرد به لغت عربی یا به هر لغت دیگر هیچ اشکالی وجود ندارد.
[1]. یونس، 10. «دَعْواهُمْ فیها سُبْحانَکَ اللَّهُمَّ وَ تَحِیَّتُهُمْ فیها سَلامٌ وَ آخِرُ دَعْواهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمین».
[2]. ابراهیم، 23. «وَ أُدْخِلَ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ تَحِیَّتُهُمْ فیها سَلامٌ».
[3]. احزاب، 44. «تَحِیَّتُهُمْ یَوْمَ یَلْقَوْنَهُ سَلامٌ وَ أَعَدَّ لَهُمْ أَجْراً کَریماً».
[4]. برای آگاهی بیشتر، ر. ک: سؤال 6234 (سایت: 6492).
[5]. زیرا ما معتقدیم قرآنی که در دست ما است عیناً وجود لفظی و کتبی وجود قرآن مکنون در نزد خدا است و الفاظ آن با همان الفاظی است که خداوند به جبرئیل القاء کرده و او نیز همان الفاظ را بر پیامبر اکرم(ص) نازل کرد. برای آگاهی بیشتر از مراتب نزول قرآن، ر. ک: سؤال 4595 (سایت: 5086).