لطفا صبرکنید
بازدید
6407
آخرین بروزرسانی: 1396/07/10
کد سایت fa80415 کد بایگانی 98139
طبقه بندی موضوعی معرفت شناسی
خلاصه پرسش
چرا بر اساس حس نمی‌توان متافیزیک - غیر از واجب الوجود - را نفی و یا اثبات کرد؟
پرسش
گفته می‌شود بر اساس حس نمی‌توان متافیزیک را نفی و یا اثبات کرد. انسان که جز مادیت ماهیتی را درک نمی‌کند! و حتی نمی‌تواند بگوید هست یا نه، و از آن‌جا که در نظر شما متافیزیک (غیر از واجب الوجود) دارای ماهیت است، پس می‌بایست انسان آن‌را درک کند!
پاسخ اجمالی
هر چند حسّ، اولین منبع ادراکی انسان است، اما منابع و ابزار ادراک انسان منحصر در حس نیست؛ بلکه رتبه حس پایین‌تر از نیروی عقل است؛ حس به عنوان یکی از ابزار در خدمت عقل است؛ زیرا هر چند معمولاً درک موضوع و محمول از راه حس به‌دست می‌آید، ولی حکم و تصدیق به ثبوت محمول برای موضوع کار عقل است.[1] بنابراین، امور متافیزیک توسط نیروی عقل که خود نیرویی متافیزیکی است به‌دست می‌آید.
 

[1]. نک: «معرفت شناسی حکمت اسلامی»، سؤال 32735؛ «ادراک جزئیات»، سؤال 59712.