در باره این موضوع بیان چند نکته لازم است.
اول. در دعا لازم است که انسان با حالت تضرع و ابتهال درخواستش را بیان کند.
دوم. مستحبّ است در قنوت، انسان دست ها را رو به آسمان و پهلوى هم و در مقابل صورت و غیر شست، انگشت هاى دیگر را به هم بچسباند و به کف دست ها نگاه کند.[1]
سوم. حضرت صادق (ع) فرمود: کیفیت دست بلند کردن براى دعا آن است که کف دو دست را طرف آسمان بگیرد و دعا کند که آن رغبت است، یا انگشت سبابه (دست راست) را به طرف راست و چپ حرکت دهد که آن تضرع است، یا دست ها را بلند کند مقابل صورت (که سر انگشتان طرف آسمان باشد) و آن تبتل و ابتهال است (که در آن حال آدمى چشم از همه خلق می پوشد و فقط توجه به خدا دارد). و فرمود: هنگام دعا کردن کمال ابتهال را داشته باشید و سعى کنید در آن حال اشک دیدگان بر صورت جارى شود. و سزاوار است براى دعا کننده که با وضو و رو به قبله باشد، و از جمله آداب دعا اختیار کردن جاهاى با شرافت (از قبیل مشاهد ائمه (ع) و روضات امامزادهها و مساجد) و اوقات شریفه است؛ مانند شب و روز جمعه و عرفه و تمامى ماه رمضان و وقت سحرها و وقت آمدن باران.[2]
امّا باید توجه داشت این حالاتی که بیان شد در هنگام دعا مستحب است و واجب نیست، بنابر این اگر به این امور عمل نکردیم؛ مثلاً هنگام دعا به سمت آسمان نگاه کردیم اشکالی ندارد.[3]
[1] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج1، ص 603، آیا عظام گلپایگانى، خوئى، تبریزى، سیستانى، صافى، زنجانى.
[2] مفید، ارشاد القلوب، مسترحمى، سید هدایت الله، ج2، ص 180، ناشر مصطفوى، تهران، چاپ سوم، 1349 ش.
[3] ن. ک: شرایط استجابت حتمى دعا، 197 (سایت: 983).