در متون دینی یکی از زمانهای مناسب برای دعا کردن، هنگام بارش باران معرفی شده است.[1]
در این زمینه پیامبر(ص) فرمود: «دعا را در چند زمان انجام دهید: ... اقامه نماز، نزول باران و بلند شدن صدای خروس(در آغاز سحر)».[2]
اما این بدان معنا نیست که دعاها در سرزمین پرباران بیش از سرزمینهای کمباران به اجابت برسد. به عبارت دیگر، نزول باران علت تامه برای استجابت دعا نیست. البته اگر ارتباط خاصی با خدای متعال برقرار شود، درهای آسمان - حتی در مناطق خشک - همواره گشوده خواهد بود؛ و میدانیم که در همان شبه جزیره عربستان که محل نزول وحی بود، مناطق پربارش و کمبارشتری وجود داشت و توصیه نشده است که برای استجابت دعا به مناطق پربارشتر هجرت کنید.
از اینرو در ارتباط با این روایات باید گفت؛ انسان هنگام مشاهده و دسترسی به هر نعمتی میتواند به یاد خدا افتاده و با شکرگزاری دست به دعا بردارد، اما در اسلام به نعمتهای نمادینی؛ مانند آب و نان توجه بیشتری شده است.[3] استجابت دعا در اینگونه موارد، به برایندی از «میزان نعمت» به همراه «توجه انسان به ولی نعمت» بستگی دارد.[4] و از آنجا که در سرزمینهای کم آب، معمولاً توجه بیشتری حاصل میشود، ممکن است دعا در آن مناطق، تأثیرگذارتر باشد، بر این اساس، اگر فرد خداپرستی در سرزمینهای پرآب، هرگاه که بارش را میبیند به همان اندازه سرزمینهای کمآب برای او توجه حاصل شود، درهای آسمان نیز برای او بیشتر گشوده خواهد ماند. و در طرف مقابل، در سرزمینهای بسیار کمبارش، اگر سالی یکبار باران ببارد و در آن یکمرتبه نیز توجه افراد خداناشناس به سمت ولیّ نعمت جلب نشود، درهای آسمان برای آنان - حتی برای یکبار نیز - گشوده نخواهد شد.[5]
[1]. «زمان و مکانهای مناسب برای دعا»، 79100؛ «نزول باران و استجابت دعا»، 16355؛ «باران و چگونگی نزول»، 56291.
[2]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 90، ص 349، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
[3]. «نان گندم و آب حیاتی ترین نعمت های خداوند»، 27196.
[4]. «آمدن باران به دعای غلام سیاه امام سجاد(ع) )»، 39996.
[5]. «معنای بودن رزق و روزی در آسمان»، 23965؛ «در و دربان آسمان»، 72509.