Hol’ Boşanması, Özellikleri Ve Şartları
Kocasına ilgi duymayan ve kendisini boşaması için kocasına mehir veya başka bir malını veren kadının boşanmasına hol’ denir.[1] Daha açık bir ifadeyle hol’ boşanması, kadının herhangi bir nedenden ötürü kocasıyla yaşamayı sürdürmek istememesi ve kocanın da onu boşamak istememesi, ama kadının onu boşanmaya razı etmek için, kendisine bir miktar mal vermesidir. Hol’ boşanmasının bir takım kanun, özellik ve şartları bulunmaktadır ve onların bazılarına işaret ediyoruz:
1. Bu boşanmada kadın kocasına verdiği malı istemeyene kadar, koca ona dönemez.[2]
2. Erkek karısını hol’ boşanmasına mecbur etmemelidir.
3. Hol’ boşanma sözü söylenmelidir: Mesela erkek kadına “hale’tuke” yani seni hol’ ile boşadım demelidir.
4. Kadın hemen ardından kabul ediyorum demelidir.
5. Hol’ boşanmasında isteksizlik ve meyilsizlik sadece kadın tarafından olmalıdır. Eğer meyilsizlik her iki tarafta da olursa, ona hol’ boşanması değil, mubarat boşanması denir.
6. Hol’ söz ve lafzını iki ergin adil erkek duymalıdır.[3]
[1] Tevzihü’l-Mesail-i Meraci’, c. 2, s. 533; Hıkhu’r-Rıza, s. 244; el-Merasimü’l-Ulviye Ve’l-Ahkamu’n-Nebeviyye, s. 162; İbn. Hamza Tusi, el-Vesile İla Neyli’l-Fazile, s. 331.
[2] Fıkhu’r-Rıza, s. 244.
[3] Bahai, Muhammed b. Hüseyin Amuli, Cami Abbasi ve tekmil-i an (mahşi), c. 2, s. 317 ve 318; el-Vesile İla Neyli’l-Fazile, s. 331.