Please Wait
Baxanların
6277
İnternetə qoyma tarixi: 2012/02/13
Saytın kodu fa20035 Arxiv kodu 21630
Dəstə Qədim kəlam
Sualın xülasəsi
Allah- Taala, təbii qanunlara tabedirmi?
Sual
Elm hansı tərəfə baxa o prosesləri axtarır ki, heç bir cadu və sehrə şamil olmaya! Buna əsasən görəsən Allah- Taala təbii hüquqlara tabedirmi? Biz indiki yaşayışımızda sehr və cadunun baş verməsini görmürük, suyun yarılmasını görmürük, bakirənin uşaq dünyaya gətirməsini görmürük, ay parçalanmayıb və merac baş verməyibdir. İnsanlar həmişə keçmiş və gələcək hadisələrə nisbət sehr və cadu fikri edirlər ki, yaşadıqları dünyada ona məna vermiş olalar. Başqa bir ibarətlə "çünki, mən bu hadisələrin baş verməsini görmədim, şübhəsiz cadugər bir nəfər onu yerinə yetiribdir". Bu məna düzgündürmü?
Qısa cavab

Təbiət qanunlarının hamısını təsis edən Allahdır. Təbiətinə əsasən öz iradəsindən başqa heç bir əmrin tabeçiliyində deyil. Əgər hansısa əmrlərin (işlərin) yerinə yetirilməsini iradə edə, baş verər. Bu əsnada, bu dünyada hansısa bir qaydanın özündən üstün bir güc vasitəsilə sınması məxsus bir İlahi qaydadır və mümkün olan bir işdir ki, ona möcüzə də deyilir. Bu iş Peyğəmbərlərin zamanına məxsus deyil, bəlkə hər bir əsrdə baş verər, lakin məxsus bir dəstənin onunla tanışlığı vardır (ondan xəbərdardır).

Bu düzgündür ki, özünün qəbul olunmuş tərifləri dairəsində, hər bir əsrdə olan məhdud elm heç bir sehr və cadunu təsdiq etmir, amma düzgün ibarət budur ki, bəzi vaxtlarda bu elmlərin sahibləri özünün qəbul olunmuş təriflərindən başqa hər bir şeyi sehr yaxud cadu və yaxud daha aydın ibarətlə yalan və xurafa bilirlər. Deyək.

Ətreaflı cavab

Yaranış aləmlərinin mərtəbələri olduğu kimi, Allahın fellərinin də mərtəbələri vardır. Bu mərtəbələrdən bəzisi başqalarına hakim, onları dəyişdirə və sındıra bilər. Bu dünyada hansısa bir qaydanın özündən üstün bir güc vasitəsilə sınması məxsus bir İlahi qaydadır və mümkün olan bir işdir. Həmişə hiss olunmaz şəkildə cərəyandadır. Ancaq Peyğəmbərlər bu qaydalardan xəbərdar olub və Allahın izni ilə onların bir hissəsini həmişəlik adətin ziddinə olan şəkildə aşkar ediblər.

Bu, sehr və cadu deyil, bəlkə üstün bir qüdrət və elmdir və maddi və təcrübi elmlərdən üstün hər bir hadisəni cadu ünvanına rədd etməyə təkid etmək, ibarətdən düzgün olmayan istifadələr ki, mənfi təsiri vardır.

Nümunə olaraq həmin maddi dünyada da bəzi təbii qanunlar özündən üstün qaydaların təsirindədir ki, ona hakimdir, onda əməl edir və başqa xasiyyətlər aşkar edir. Amma bu işin üzün də bir növ qaydadır. Təkcə o üstün qaydanın etdiyi əmələ elm olmayan halında (yəni ona elm tapmamaq halında) mümkündür onun cadu olması fərz oluna. Bunu da nəzərə almaq lazımdır ki, məchullar (elm tapılmayan şeylər) heç vaxt sona çatan deyil.

Həqiqət budur ki, tarix boyunca Peyğəmbərlər vasitəsilə aşkar olan möcüzələr həmişə baş vermək halında olan hadisələr olubdur ki, indiki zamanı tanışlıq yeri üçün məchul (naməlum) olub və kəşf olunmuş qanunlardan üstün bir qanundur təbəiyyət (tabe) edir.

Bu nöqtəni bilmək çox mühümdür ki, aləmin bütün mərtəbələri bu günün tanınmış elmi üçün olan aşağı səth qanunlarının təsiri ilə əməl etmir. Maddi elmlərin maraqları bundan əlavə ki, edə bilməz belə üstün qaydaların olmamağını sübut edə, bəlkə günbəgün daha çox başa düşür ki, aləmin həqiqətlərinin hamısını məhdud olan məlumatlarla təhlil etmək olmaz.