Әҝәр инсанларын ҹөвһәр вә затынын бир-бириндән тамамилә ајры, фәргли варлыг кими тәсәввүр етсәк вә онларын арасында һеч бир мүштәрәк мәркәз тәсәввүр едә билмәсәк, онда белә бир фәргли ҹәһәтлә демәк олар ки, Аллаһ-таала һәр бир фәрд вә ја груп үчүн хүсуси бир һидајәт програмы гәрара алмышдыр. Јох, әҝәр инсанлары һәмин заһири ҝөрүнүшләрини фәргинә бахмајараг зат вә ҹөвһәрләриндә мүштәрәк, ваһид бир фитри ҹөвһәрә малик олдуғуну гәбул етсәк, онда шүбһәсиз, дејә биләрик ки, “һәгиги дин” јеҝанәдир. Демәли, бизим дин барәдә гәбул етдијимиз нәзәријјә инсанлара олан бахышымыздан асылыдыр.

Нәгли вә әгли дәлилләр икинҹи нәзәријјә илә мүвафигдир. Белә олан һалда шүбһәсиз ки, дин өзлүјүндә һәмин ҹөвһәрә дә нәзәр јетирмишдир вә һәмин мәнада олан һидајәт һамыја аид олур[1], бу һалда бүтүн динләрин ваһид һидајәт програмы олмасы зәруридир.