درستی و نادرستی بسیاری از رفتارهای اجتماعی تابع عرف یک جامعه است؛ از اینرو ممکن است رفتاری خاص در بین گروهی از مردم، نشانی از بیادبی باشد و در بین گروهی دیگر هیچ قبحی نداشته باشد. با اینحال در برخی موارد، زشتی یک رفتار به شکلی فراگیر است که آموزههای دینی هم آنرا نکوهش کرده است. بازگذاشتن بند قبا، زیب شلوار و یا دکمههای پیراهن در حضور دیگران نیز از مواردی است که در بیشتر جوامع، رفتاری دور از شأن یک فرد باشخصیت ارزیابی میشود؛ از اینرو در برخی روایات سفارش شده است تا از این کار خودداری شود:
- امام علی(ع) فرمود: چند رفتار در میان جامعه وجود دارد که مشابه رفتارهای قوم لوط است: بازی جلاهق(بازی با مهرهها)، پرتاب نمودن سنگریزه با انگشتان، جویدن کندر (شبیه آدامس)، از روی تکبر دامن بر زمین کشیدن و بازگذاشتن بند قبا و دکمهی پیراهن.[1]
- شخصی از امام باقر(ع) پرسید: اگر مردی لنگ بزرگی به خود ببندد و پیراهنش را روی لنگ بپوشد، حکمش چیست؟ امام(ع) فرمود: این کار مشابه رفتار قوم لوط است.
آن شخص پرسید: اگر لنگ را روی پیراهنش بپیچد، چطور؟ امام(ع) فرمود: این عمل از تکبر است.
آن شخص برای بار دیگر نوع دیگری از پوشش را مطرح کرد و از حکم آن پرسید که آنحضرت(ع) فرمود: این نوع پوشش و گشودن دکمههای لباس و ... از کارهای قوم لوط است.[2]
در برخی از روایات از انجام آن در هنگام نماز نیز منع شده است:[3]
امام باقر(ع): «باز نمودن پیراهن در نماز(عبادت) و ... از عمل قوم لوط است».[4]
با توجه به این روایات، شاید این شیوه از پوشش به عنوان پوششی ویژه کافران در نظر گرفته شده و از نظر عرف دینداران مورد تأیید نبود؛ و از همینرو مورد نکوهش قرار گرفت.
علاوه بر آن، از آنجا که با باز شدن دکمهی پیراهن، بخشی از بدن نمایان میشود که مناسب با ایستادن در محضر خدا نیست؛ برخی از فقها حکم به کراهت بازگذاشتن دکمهی لباس هنگام خواندن نماز دادهاند.[5]
[1]. شیخ صدوق، خصال، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 331، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1362ش. «وَ أَمَّا الَّتِی مِنْ أَخْلَاقِ قَوْمِ لُوطٍ فَالْجُلَاهِقُ وَ هُوَ الْبُنْدُقُ وَ الحذف [الْخَذْفُ] وَ مَضْغُ الْعِلْکِ وَ إِرْخَاءُ الْإِزَارِ خُیَلَاءَ وَ حَلُّ الْأَزْرَارِ مِنَ الْقَبَاءِ وَ الْقَمِیص».
[2]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 260، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.
[3]. «نماز خواندن با زیرپیراهن و یا رکابی»، 9195.
[4]. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، محقق، موسوی خرسان، حسن، ج 2، ص 371، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[5]. طباطبائی یزدی، سید محمد کاظم، العروة الوثقی (المحشّٰی)، گردآورنده، محسنی سبزواری، احمد، ج 2، ص 359، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1419ق؛ حلّی، یحیی بن سعید، الجامع للشرائع، ص 66، قم، مؤسسة سید الشهداء العلمیة، چاپ اول، 1405ق.