همانگونه که در پرسش آمده، در روایتی، ثواب و پاداش زیارت قبر عبدالعظیم حسنی معادل ثواب زیارت امام حسین(ع) اعلام شده است:
محمد بن یحیی عطار گفت: از مردی از مردم ری که خدمت امام هادی(ع) رسیده بود، نقل است که گفت: امام هادی(ع) به من فرمود: از کجا میآیی؟ من گفتم: از زیارت امام حسین(ع) میآیم. امام فرمود: اگر آرامگاه عبدالعظیم(ع) را که نزد خود شما است، زیارت کرده بودی، مانند کسی بودی که امام حسین(ع) را زیارت نموده است».[1]
این روایت با دو سند در منابع معتبر نقل شده است؛ اما در هر دو سند راویان ناشناسی وجود دارند که با تعبیر «بَعْضِ أَهْلِ الرَّی» در روایت ذکر شدهاند؛ از اینرو سند این روایت را نمیتوان سند صحیحی دانست، البته دیگر راویان موجود در سلسله سند، راویان شناخته شدهای هستند و از آنجا که این روایت در کتابهای معتبر شیعی نقل شده و نیز منافاتی با عقائد شیعی ندارد، میتوان آنرا پذیرفت.
به هر حال با فرض پذیرش، باید گفت:
- در بسیاری از دیگر روایات، مشابه چنین چیزی مشاهده میشود که پاداش عملی را هموزن و همطراز عملی بزرگتر قرار میدهند.
به عنوان نمونه از امام صادق(ع) نقل است که فرمود: «ای بشیر! کسی که قبر امام حسین(ع) را زیارت کند، در حالی که به حق آنحضرت(ع) عارف و آگاه باشد، مانند کسی است که خداوند را در عرش زیارت کرده باشد».[2]
- از آنجا که عبدالعظیم حسنی نماد و نمایندهی شیعه و ائمه(ع) در منطقهی مرکزی ایران بود که شیعیان فراوانی در آنجا زندگی میکردند، با اعلام چنین پاداشی، مزار ایشان به عنوان محل تجمعی برای شیعیانی قرار گرفته که بسیاری از آنها توانایی سفر به عتبات را نداشتند و به دنبال آن میتوانست در ترویج فرهنگ شیعی نقش مهمی داشته باشد؛ از اینرو چنین پاداش بزرگی برای زیارت حضرت عبد العظیم(ع) در نظر گرفته شد.
[1]. شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الأعمال، ص 99، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، 1406ق؛ ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، محقق، مصحح، امینی، عبد الحسین، ص 324، نجف اشرف، دار المرتضویة، چاپ اول، 1356ش. «لو زرت قبر عبد العظیم عندکم لکنت کمن زار الحسین بن علی».
[2]. کامل الزیارات، ص 149.