از روایاتی که افراد باایمان را داغدار امام حسین(ع) اعلام میکنند، میتوان برداشت کرد که عنصر ایمان در گریه عارفانه برای امام حسین(ع) نقش مؤثری دارد:
امام سجاد(ع) فرمود: «هر مؤمنی که برای شهادت حسین بن علی(ع) گریه کند تا اشکش بر گونهها جاری گردد، خداوند غرفهای در بهشت به او دهد که مدتها در آن ساکن شود و هر مؤمنی که به دلیل آزارهایی که از دشمنان در دنیا متحمل شدهایم برای ما گریه کند، همین که اشکش بر گونههایش جاری شود، خداوند در بهشت به او جایگاه شایستهای میدهد و هر مؤمنی در راه ما اذیت و آزاری به او برسد و برای همین آزاری که به او رسیده گریان شود، همین که اشکش بر گونههایش جاری گردد، خداوند آزار و ناراحتی را از او بگرداند و در روز قیامت از غضب و آتش دوزخ در امانش قرار دهد».[1]
در نتیجه هر عاملی که موجب افزایش ایمان انسان میشود،[2] میتواند در افزایش اشک تأثیر داشته باشد و اشک و گریه نیز عاملی معنوی برای جلوگیری از قساوت قلب است.
با تمام آنچه گفته شد، اما در روایات، توصیه به عمل و رفتار خاصی- مانند خواندن نماز شب- را نیافتیم که نتیجهاش زیادتر شدن گریه بر امام حسین(ع) باشد.
البته عواملی که از نگاه روایات، باعث خشکشدن چشم و از بین رفتن گریه میشود،[3] میتواند شامل گریه بر امام حسین(ع) نیز شود:
امام علی(ع) فرمود: «هیچ چشمی از اشک خشک نمیشود مگر با قساوت قلب و هیچ قلبی دچار قساوت نمیشود مگر با انجام گناهان».[4]
[1]. ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، محقق، مصحح، امینی، عبد الحسین، ص 100، نجف اشرف، دار المرتضویة، چاپ اول، 1356ش.
[2]. «تقویت ایمان و اعتقادات»، 9323؛ «گناهانی که ایمان را از بین میبرند»، 36477.
[3]. «عامل معنوی خشکی چشم»، 49494؛ «قساوت قلب، عوامل، درمان»، 96260.
[4]. شیخ صدوق، علل الشرائع، ج 1، ص 81، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، 1385ش.