برخی از اهل معرفت بر این باورند که اگر نفس قوى شود، میتواند آنچه را که در ذهن خود به عنوان صورت علمیه دارد در خارج از خود نیز انشاء و ابداع نماید.[1] ظاهر این سخن آن است که نفس قوی میتواند در بیرون از ذهن خود حتی در عالم مادی موجودی را خلق و ابداع کند. شاید بتوان به برخی از آیات قرآن برای تأیید این نظریه استناد کرد، آنجا که قرآن کریم از زبان حضرت عیسی(ع) نقل میکند: «من نشانهاى از طرف پروردگار شما، برایتان آوردم، من از گِل چیزى به شکل پرنده میسازم سپس در آن میدمم و به فرمان خدا، پرندهاى میگردد. و به اذن خدا، کورِ مادرزاد و مبتلایان به برص [پیسى] را بهبودى میبخشم و مردگان را به اذن خدا زنده میکنم».[2]
[1]. ر. ک: صدر المتألهین، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج 9، ص 177، بیروت، دار احیاء التراث، چاپ سوم، 1981م.
[2]. آل عمران، 49: «وَ رَسُولاً إِلى بَنی إِسْرائیلَ أَنِّی قَدْ جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ أَنِّی أَخْلُقُ لَکُمْ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فیهِ فَیَکُونُ طَیْراً بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُبْرِئُ الْأَکْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ وَ أُحْیِ الْمَوْتى بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُنَبِّئُکُمْ بِما تَأْکُلُونَ وَ ما تَدَّخِرُونَ فی بُیُوتِکُمْ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیَةً لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ».