در مورد تفاوت معنایی واژههایی؛ مانند «احداث» و «خلق»، برخی بر این باورند که اینگونه الفاظ، هممعنا و مترادف با یکدیگر بوده و تنها از باب «تفنن در عبارت» و یا یکنواخت نبودن سخن، از واژههای گوناگون بهره گرفته میشود؛ چنانکه متکلمان، اصطلاحاتی؛ مانند «ابداع»، «تکوین»، «احداث»، «اختراع» و ... که همگی بیانگر و ناظر به آفرینش هستند را به صورت مترادف و در مفهوم خلق و ایجاد به کار میبرند.
بدیهی است که «خلق» از دیدگاه آنان در معنای عام به کار رفته، و آفرینش تمام حوزههای هستی، یعنی حوزۀ مجردات، حوزۀ افلاک و حوزۀ موجودات مادی را بیان میکند.[1]
اما برخی بر این باورند که «احداث» ناظر به خلق و آفرینشی است که در زمان و مکان صورت گرفته و به اصطلاح، مسبوق به ماده و مدت باشد؛ اما «تکوین» و «اختراع» مرتبط با نوعی از آفرینش موجودات است که مسبوق به ماده بوده، ولی مسبوق به زمان نباشد.
به عبارت دیگر، از خلق افلاک، تعبیر به «تکوین» یا «اختراع» میگردد؛ اما واژه «خلق» اعم است؛ یعنی هرگونه ایجادی را خلق میگویند، چه همراه با الگو و نمونه قبلی باشد و چه بدون الگو باشد، چه مسبوق به ماده و مدت باشد، چه نباشد و ... .
[1]. ر. ک: «دانشنامه پژوه».