یک از صفاتی که برای مؤمن در روایات ذکر شده است، این است که هنگام برخورد با دیگران با چهره باز و خندان روبرو شود و اندوه خود را از آنان پنهان دارد و این صفت سبب گرایش و جذب و دوستی می شود. گفتنی است، این مطلب در زندگی مشترک و خانوادگی به گونه دیگر است، از آن جا که زن و شوهر شریک غم و شادی هم هستند، هر مقدار وابستگی عاطفی و محبت بین آنها شدیدتر باشد از مشکلات یکدیگر بیشتر آگاه خواهند بود، و دلیلی برای مخفی نگه داشتن مصیبت ها وجود ندارد؛ زیرا هدف از گشاده رویی و کتمان غصه ها ایجاد انس و محبت بیشتر در میان افراد است که این امر در بین آنها حاصل است و آگاهی از اسرار بین آنان سبب می شود که با کمک هم دیگر در رفع مشکلات کوشا باشند.
البته این مسئله در باره همسرانی است که متعهد به رعایت اصول اخلاقی و شرعی در زندگی مشترک هستد و اگر خدای ناخواسته زن و شوهر تفاهم اخلاقی و دینی با یک دیگر نداشته باشند، همان بهتر که چنین ارتباطی بین آنها برقرار نباشد.
یکی از اموری که در تعالی و رشد ما تأثیر بسزائی دارد، خوش اخلاقی است تا آن جا که در بین تمام امور نیکویی که می توانست علت بعثت پیامبر (ص) باشد، این مطلب سر لوحه قرار گرفته است. حضرت رسول (ص) می فرماید: "من مبعوث شدم تا خصلت هاى پسندیده اخلاقى را تکمیل کنم".[1] در این جا پیامبر از میان تمام خصلت های نیک به این امر اشاره می کنند، که یکی از نمونه های خوش اخلاق بودن گشاده رو بودن و با چهره بشاش با مردم برخورد کردن است، و در روایات به تعبیرات زیر از آن نام برده شده است:
خصلت مؤمن،[2] خصلت آزادگان و کریمان، اول نیکوئی، خاموش کننده آتش دشمنی، رشته دوستی، سبب انس و الفت، و مثل مهمان کردن است؛ یعنی خوشرویی ثواب مهمانی دادن را دارد.[3]
صفت دیگری که در آموزه های دینی به آن سفارش شده است؛ این است که مؤمن اندوه و مصائب خود را در دل نگه دارد و از دیگران مخفی کند. رعایت این امر آثار فراوانی دارد؛ از جمله: امام باقر (ع)می فرماید: چهار چیز از گنج های گران بها است: پنهان داشتن حاجت و نیاز، پنهان داشتن صدقه، پنهان داشتن بیمارى، پنهان داشتن مصیبت و گرفتارى.[4]
گفتنی است طرح این موضوع، یعنی مطلع ساختن همسر از حزن و اندوه درونی، بستگی به نوع ارتباط و علاقه آنان به یکدیگر دارد، زن و شوهر هر اندازه از نظر اعتقادی و اخلاقی به هم نزدیک تر باشند، به همان میزان اطلاع داشتن از مشکلات هم مفیدتر است؛ زیرا از آن جا که آنان شریک زندگی هم هستند می توانند به کمک هم، کاستی های زندگی را بر طرف کنند و زندگیشان شیرین تر شود.
مطلع کردن همسر متعهد و آشنا به وظایف اسلامی از مشکلات زندگی، سبب استحکام خانواده و ثمره آن رضایت پروردگار و دخول در بهشت است. در این زمینه به این روایت توجه نمایید: مردى به محضر پیغمبر (ص) آمد و گفت: یا رسول اللَّه! همسرى دارم که چون به خانه می روم به پیشوازم مىآید و وقتى بیرون می روم بدرقهام مىنماید، و اگر مرا غصهدار بیند؛ مىگوید: غم مخور، اگر غم روزى مىخورى؛ خداوند آن را به عهده گرفته، و اگر براى آخرت غم دارى و فکر می کنى، خداوند بر فکر و غم تو بیفزاید، پیغمبر (ص)، فرمود: او را بشارت بهشت ده، و به وى بگو که تو یکى از کارگزاران خداوند هستی و در هر روز پاداش هفتاد شهید براى تو خواهد بود.[5]
[1]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 67، ص 371، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404 هـ ق.
[2]. همان، ج 64، ص 305.
[3]. آمدی، عبد الواحد، غرر الحکم، ج 1، ص 434، انتشارات دفتر تبلیغات، قم، 1366 هـ ش.
[4]. بحار الانوار، ج 75، ص 175.
[5]. طبرسی، حسن بن الفضل، مکارم الاخلاق، ج 1، ص 200، انتشارات شریف رضی، قم، 1412 هـ ق.