از میان پیامبران تنها حضرت ابراهیم و حضرت ادریس (ع) در قرآن به صدّیق ملقّب شدند، البته حضرت مریم (س) نیز به صدّیقه لقب یافته است، امّا معنای صدیق منحصر در این افراد نیست؛ از این رو می بینیم از طریق شیعه و اهل سنت نقل شده که یکی از القاب امیر المؤمنین علی (ع) صدّیق اکبر است.
از میان پیامبران افرادی که در قرآن به صدّیق ملقّب شدند، تنها حضرت ابراهیم[1] و حضرت ادریس (ع)[2] هستند، البته حضرت مریم (س) نیز به صدّیقه[3] لقب یافته است.
گفتنی است که از این آیات حصر فهمیده نمی شود؛ یعنی معنای صدیق منحصر در این افراد نیست، بلکه این به دلیل برخی از خصوصیات و ویژگی هایی است که در آنان وجود داشت؛ مثلاً یکی از اسامی بهشت های هشت گانه "جَنَّةُ الْخُلْدِ"[4] است، امّا این دلالت ندارد که جنت های دیگر جاودانه نیستد، بلکه بقیه هم دوام و خلود دارند. این گونه است لقب های خاصّه ائمه اطهار؛ مانند مجتبى، زین العابدین، باقر، صادق، کاظم، رضا، تقى، نقى؛ یعنی تمام اینها هم مجتبى هستند هم زین العابدین هم شکافنده علم هم صادق هم کظم غیظ دارند و هم راضى به رضاى حق هستند، هم داراى تقوا، هم نقى از اخلاق رذیله و اعمال بد.[5]
از این رو می بینیم از طریق شیعه و اهل سنت نقل شده است که یکی از القاب امیر المؤمنین علی (ع) صدّیق اکبر است.[6]
[1]. وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِبْراهیمَ إِنَّهُ کانَ صِدِّیقاً نَبِیًّا، مریم، 41.
[2]. وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِدْریسَ إِنَّهُ کانَ صِدِّیقاً نَبِیًّا، مریم، 56.
[3]. مَا الْمَسیحُ ابْنُ مَرْیَمَ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَ أُمُّهُ صِدِّیقَةٌ، مائده، 75.
[4]. فرقان 15.
[5]. طیب، سید عبد الحسین، أطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج 9، ص 589، انتشارات اسلام، چاپ دوم، تهران، 1378 ش.
[6]. از ابوذر غفارى (ره) روایت شده است که وى گفت: از پیغمبر شنیدم در باره على بن ابى طالب (ع) مىفرمود: اى على تو اولین کسى هستى که به من ایمان آوردى و اولین فردى خواهى بود که در روز قیامت با من مصافحه مىکنى و تویى بزرگ ترین راست گویان، و تویى فاروق، که بین حق و باطل را از هم جدا می کنى، و تو پیشواى اهل ایمانى و ... ، شیخ طوسی، الأمالی، ص 148، انتشارات دار الثقافة، قم، 1414 ق؛ عقیلی از دانشمندان اهل سنت نیز از علی (ع) نقل می کند که آن حضرت فرمود: من بنده خدا و برادر رسول خدا (ص) هستم، منم صدیق اکبر و هر کس پس از من مدّعى این مقام شود دروغ گو و بهتان زننده است، عقیلی، الضعفاء الکبیر، ج 5، ص 428.