بر پایه سخنان پیشوایان دین، انسان با محبوب خویش در آخرت برانگیخته میشود:
رسول خدا(ص) در این مورد فرمود:
«هر کسی با شخصی که به او علاقهمند است محشور میشود، پس کسى که بندهاى را در راه خدا دوست بدارد، خدا را دوست داشته است، و خدا را دوست نمیدارد مگر آن کسی که خدا او را دوست داشته باشد».[1]
«هرکس، مردمى را به سبب کردارشان دوست بدارد، روز قیامت، در جمع آنان گرد خواهد آمد و مانند آنان محاسبه خواهد شد؛ اگرچه کردارش چون کردار آنان نباشد».[2]
«اى پسر مسعود! صالحان را دوست بدار که انسان، همراه کسى است که دوستش میدارد. اگر توان نیکوکارى ندارى، پس عالمان را دوست بدار...».[3]
عربى بادیهنشین نزد پیامبر(ص) آمد و گفت: اى رسول خدا! قیامت چه زمانی برپا میشود؟ در این هنگام وقت نماز شد. پیامبر نمازش را خواند و سپس فرمود: «کو آن مردى که از قیامت پرسید؟» مرد گفت: من هستم اى پیامبر خدا! حضرت فرمود: «براى قیامت چه فراهم آوردهاى؟» گفت: به خدا، چیز زیادى از نماز و روزه فراهم نیاوردهام، جز آنکه خدا و پیامبرش را دوست میدارم. پیامبر(ص) به او فرمود: «انسان با کسى است که دوستش دارد».[4]
امام علی(ع) فرمود: «هرکه ما را دوست بدارد، در روز قیامت، همراه ما خواهد بود، و اگر شخصى سنگى را دوست بدارد، خداوند، او را با آن، گِرد خواهد آورد».[5]
امام محمد باقر(ع) فرمود: «هر گاه خواهى بدانى در تو خیرى هست، به قلبت نگاه کن، اگر اهل طاعت خدا را دوست و اهل معصیت خدا را دشمن دارد، در تو خیر است و خدا هم ترا دوست دارد، و اگر اهل طاعت خدا را دشمن و اهل معصیت خدا را دوست دارد در تو خیر نیست و خدا دشمنت دارد، و هر کسى همراه دوست خود است».[6]
اینک، با توجه به روایات؛ میتوان گفت دلیل و حکمت همنشینی و همراهی با دوستان در آخرت، به جهت انتخاب راه و صفات نیک یا بد انسانی و اخلاقی میباشد؛ یعنی هر انسانى از نظر خطّ و ربط اجتماعى و خُلقوخو و صفات انسانى و اخلاقی؛ در روز رستاخیز با کسانى خواهد بود که در دنیا به آنها پیوند محبّت و همراهی در طریق زندگی داشته است.[7]
در این راستا؛ حقیقت دیگری که در این روایات به چشم میخورد، مسئله پذیرش ولایت پیامبر خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) و محبت نسبت به آن بزرگواران، در سرنوشت زندگی دنیایی و اخروی تأثیر بسزایی دارد. پیوند محبّت با دوستان خدا و اقتدا و تأسّى به پیشوایان معصوم و اولیای الهی، عاملى براى حرکت در تمام زمینههاى اعمال خیر و صفات نیک است. بنابراین، با احیای این اصل، اصول دیگر نیز زنده میشود؛ و با ترک این اصل، بقیّه تضعیف یا نابود میگردد.[8] از اینرو، در قرآن کریم یکى از افتخارات و امتیازات برای کسانى که مطیع فرمان خدا و پیامبر(ص) باشند، همنشینى با کسانى است که خداوند، نعمت خود را بر آنها تمام کرده است: «و کسى که خدا و پیامبر را اطاعت کند، [در روز رستاخیز،] همنشین کسانى خواهد بود که خدا، نعمت خود را بر آنان تمام کرده از پیامبران و صدّیقان و شهدا و صالحان و آنها رفیقهاى خوبى هستند!».[9]
بنابراین، به نظر میرسد خداوند متعال نمیخواهد بین دوستان جدایى افکند؛ لذا در آخرت نیز آنان را با هم محشور میکند و همنشین هم قرارشان میدهد.[10] نتیجه پیروى از محبوب، در آمدن به مسلک او است؛ از اینرو، از محشور شدن با محبوب در آخرت، راه فراری نیست؛ زیرا از صفات آخرت است که هرکس با امامش خوانده شود[11] و تفاوتى نمیکند که محبوبش که از او پیروى کرده و در حکم پیشوایش قرار داده است، بر حق باشد یا باطل.[12]