هرجا که نسیمی از معنویت و ارتباط با خدا باشد، قطعهای از بهشت است، به گونه‌ای که بر اساس روایات، هر انسانی می‌تواند با کردار خود، قبرش را به باغی از باغهای بهشتی تبدیل نماید.
امام سجاد(ع) فرمود: «بدانید که قبر باغی است از باغهای بهشت، یا گودالی از گودال‌های جهنم است، پس آن‌را با اعمال صالحتان، خواب‌گاه و آرام‌گاه خود قرار دهید».[1]
علاوه بر این، در آموزه‌های دینی برخی مکان‌ها نیز به صورت ویژه، «بوستانی از بوستان‌های بهشت» معرفی شده‌اند:
ما بین منبر و قبر رسول خدا(ص)
در روایات متعددی از معتبرترین منابع شیعه و اهل‌سنت، رسول خدا(ص) منطقه بین منبر و قبر خویش را باغی از باغهای بهشت معرفی کرد.[2]
بین رکن و مقام
امام صادق(ع) فرمود: «میان رکن و مقام باغی است از باغهای بهشت».[3]
مسجد کوفه
امام صادق(ع) فرمود: «چه خوب مسجدی است مسجد کوفه. در آنجا هزار پیامبر و هزار وصی نماز خواندهاند، و از آنجا تنور (در طوفان زمان حضرت نوح ع) فوران کرد و در همین مسجد، کشتی معروف حضرت نوح ساخته و پیراسته شد، و سمت راست آن مسجد، مکان خشنودی الهی است (جایگاه خانه امیرمؤمنان علی(ع) و اولاد آن‌حضرت) و وسط آن مسجد، باغی از باغهای بهشت است ...».[4]
حرم امام حسین(ع)
در روایات متعددی اشاره شده است که کربلا و حرم امام حسین(ع) باغی از باغهای بهشت است:
امام صادق(ع) فرمود: «حریم تربت جدم سید الشهدا(ع) حرمت ویژه‌ای دارد که هر کسی حق آن‌را بشناسد و بدان‌‌جا پناه برد، در امان می‌ماند. سپس فرمود: تربت جدم از هر طرف تا بیست و پنج ذراع (حدود دوازده متر و نیم) پناهگاه خداوند است. این محدوده، بوستانی از بوستان‌های بهشت است. آنجا درهای آسمان باز است و فرشتگان با دعا و نیایش و عبادت زائران از آنجا به آسمان عروج می‌کنند. هر فرشته‌‌ای که در آسمان و یا زمین است مشتاقانه از خدا درخواست می‌کند تا رخصت یابد و به زیارت حسین(ع) شرفیاب گردد. از آن معراج، دسته‌ای از فرشتگان فرود می‌آیند و دسته‌ای بالا می‌روند».[5]
قبر امام رضا(ع)
امام رضا(ع) فرمود: «در شهر خراسان بقعه‌‌ای است که در آینده محل رفت و آمد فرشتگان شود، پیوسته گروهی از آسمان فرود می‌آیند و گروهی بالا می‌روند تا در صور دمیده شود(تا قیامت). از آن‌حضرت(ع) در مورد نام آن بقعه پرسیدند؟ امام(ع) فرمود: زمین طوس است که به خدا قسم باغی از باغهای بهشت است. هر کسی آن‌را زیارت کند، مانند کسی است که رسول خدا(ص) را زیارت کرده است و برای او ثواب هزار حج مبرور و هزار عمره مقبول می‌نویسند و من و پدران من تا روز قیامت شفیع او هستیم».[6]
قبر فاطمه بنت اسد
بر اساس روایتی قبر فاطمه بنت اسد، مادر امام علی(ع) باغی از باغهای بهشت است. رسول خدا(ص) در هنگام دفن فاطمه بنت اسد داخل قبر وی شد. حضرت‌شان در مورد علت داخل شدن در قبر وی فرمود: «علت داخل شدن من در قبر فاطمه بنت اسد آن است که روزی به وی گفتم میت وقتی در داخل قبر شود و مردم از وی دور شوند، دو ملک به نام منکر و نکیر بر آن میت داخل می‌شوند و از وی سؤالاتی می‌کنند. بعد از گفتن این کلام، فاطمه بنت اسد استغاثه (گریه) کرد. من نیز از خدا خواستم وارد قبر وی شوم تا در قبر وی باغی از باغهای بهشت برای او باز شود و قبرش باغی از باغهای بهشت شود».[7]
قبر کسانی که به یاد مرگ هستند
رسول خدا(ص) فرمود: «برترین زهد، برترین عبادت، و برترین تفکر در دنیا، یاد مرگ است. پس اگر کسی یاد مرگ را عجین روح خود کند، قبر خود را باغی از باغهای بهشت می‌بیند».[8]
قبر دوست‌داران امام علی(ع)
رسول خدا(ص) فرمود: «...آگاه باشید، کسی که امام علی(ع) را دوست داشته باشد، خداوند سکرات(مشکلات) مرگ را برای او آسان می‌کند و قبر او را باغی از باغهای بهشت قرار می‌دهد...».[9]
قبر شرکت کنندگان در مجلس عالمان دینی
رسول خدا(ص) فرمود: «آگاه باشید! مجلس علما را غنیمت بشمارید؛ چراکه مجلس علما باغی از باغهای بهشت است و در این مجالس رحمت و مغفرت بر آنان نازل می‌شود، همان‌گونه که باران از آسمان نازل می‌شود...».[10]
قبر شرکت کنندگان در مجالس مؤمنان
رسول خدا(ص) فرمود: «زمانی که باغی از روضه و باغهای بهشت را دیدید، در آن وارد شوید. پرسیدند که روضه چیست؟ حضرت‌شان(ص) فرمود: مجالس مؤمنین باغی از باغهای بهشت است».[11]
قبر انسان مؤمن توبه کننده
رسول خدا(ص) برای انسان مؤمنی که (بعد از ارتکاب گناه) توبه کند و پشیمان شود، برکات زیادی را برشمرد و فرمود: «... مؤمنی که توبه کند سختی‌ها و گرفتاری‌‌های روز قیامت به او نمی‌رسد و با قبر خود انس می‌گیرد و قبر وی باغی از باغهای بهشت می‌شود و هزار فرشته هر روز قبر او را زیارت می‌کنند...».[12]
قبر خواننده نماز روز یازدهم ماه شعبان
رسول خدا(ص) فرمود: «کسی که در شب یازدهم ماه شعبان هشت رکعت نماز بخواند که در هر رکعت بعد از خواندن سوره‌ی حمد، ده مرتبه سوره‌ی کافرون بخواند، به خدایی که مرا به نبوت برانگیخت قسم می‌خورم، هرگاه مؤمنی که ایمان او کامل است، این نماز را بخواند، خداوند با هر رکعت آن باغی از باغهای بهشت را به وی اعطا می‌کند».[13]
البته بسیاری از موارد یادشده، تنها بیان مصداقی از روایت اول است که قبر هر انسان نیکوکار را باغی از باغهای بهشت اعلام می‌کند.
[1]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب، ج 2، ص 94، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1404ق.
[2]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 4، ص 553، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق؛ بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله(ص) و سننه و أیامه(صحیح بخاری)، محقق، ناصر، محمد زهیر بن ناصر، ج 2، ص 61، بیروت، دار طوق النجاة، چاپ اول، 1422ق.
[3]. شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الأعمال، ص 210، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، 1406ق.
[4]. کافی، ج 3، ص 492؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 231، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.
[5]. کافی، ج 4، ص 588؛ ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، محقق، مصحح، قیومی اصفهانی، جواد، ص 359، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1419ق.
[6]. شیخ صدوق، امالی، ص 63، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق.
[7]. صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد(ص)، محقق، مصحح، کوچه باغی، محسن بن عباسعلی، ج 1، ص 287، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، چاپ دوم، 1404ق.
[8]. شعیری، محمد بن محمد، جامع الاخبار، ص 165، نجف، مطبعة حیدریة، چاپ اول، بی‌تا.
[9]. شیخ صدوق، فضائل الشیعة، ص 4، تهران، أعلمی، چاپ اول، بی‌تا.
[10]. جامع الاخبار، ص 39.
[11]. ابن ادریس حلّی، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، محقق، مصحح، موسوی، حسن بن احمد، ابن مسیح، ابو الحسن، ج 3، ص 635، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1410ق.
[12]. جامع الاخبار، ص 87.
[13]. سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الاقبال بالاعمال الحسنة، محقق، مصحح، قیومی اصفهانی، جواد، ج 2، ص 692، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1415ق.