انسان نمی‌تواند در هیچ درجه‌ای از درجات به عبادت و بندگی خدا بپردازد، مگر آن‌که به وجود خدا و راست بودن وعده‌های او اطمینان داشته باشد، و چنین اطمینانی نشانه سلامت روحی او در اصل بندگی است.
در مرحله بعد باید گفت؛ عبادتی در بالاترین درجه قرار دارد که تنها برای جلب رضایت و خشنودی پروردگار باشد و لا غیر؛ یعنی انگیزه اصلی بنده در عبادت، طمع بهشت و نعمت‌هایش و ترس از دوزخ و عذاب‌هایش نباشد.
با این وجود، عبادت برای رسیدن به نعمت‌های بهشتی نیز درجه پایین‌تری از بندگی است که امام علی(ع) از آن با عنوان «عبادت تاجران» یاد کرده[1] و به نوعی معامله با خدا به شمار آمده و می‌توان آن‌را مورد تأیید خدای متعال نیز دانست؛ زیرا همین مقدار از عبادت نیز وابسته به آن است که انسان به خدای خویش ایمان داشته باشد:
«اى کسانى که ایمان آوردهاید! آیا شما را به تجارتى راهنمایى کنم که شما را از عذاب دردناک نجات می‌دهد؟!
به خدا و رسولش ایمان بیاورید و با اموال و جان‌هایتان در راه خدا جهاد کنید این براى شما بهتر است اگر بدانید!
(اگر چنین کنید) گناهانتان را می‌بخشد و شما را در باغ‌هایى از بهشت داخل می‌کند که نهرها از زیر درختانش جارى است و در خانه‌های پاکیزه در بهشت جاویدان جاى می‌دهد و این پیروزى عظیم است».[2]
اما فردی که هدفش از عبادت، تنها رسیدن به حور عین است، آیا باید او را بیمار روانی دانست؟!
در این زمینه باید گفت:
- اساسا چنین چیزی متصور نیست و حتی در زندگی دنیایی و مادی خود نیز افرادی را نمی‌یابیم که روابط جنسی را تنها هدفشان در نظر بگیرند و هیچ چیز دیگری برایشان لذت‌بخش نباشد، حتی اموری مانند نفس‌کشیدن و غذا خوردن و ... که برای ادامه زندگی آنان ضروری و حیاتی است! و از دیدن مناظر زیبا، بوییدن گل‌های خوشبو، ارتباط با دوستان، انواع ورزش‌ها و ... هیچ لذتی نبرند!
بله! ممکن است برخی افراد، بعضی از لذت‌ها را بر بعضی دیگر ترجیح دهند که این موضوع را - اگر خارج از حد متعارف نباشد - نمی‌توان به تنهایی یک بیماری دانست.
- در همین راستا بسیار بعید است که فرد عاقلی که ایمان به خدا و پیامبرش دارد، تنها هدفش آن باشد که جز حوریان بهشتی از هیچ نعمتی از دیگر نعمت‌های بهشت لذتی نبرد و از آنها استفاده نکند؛ بلکه امیدش آن باشد که به محض ورود به بهشت، تمام وقت به روابط جنسی بپردازد!
آری! اگر به ندرت بتوان چنین فردی را یافت، می‌توان در اصل ایمان و بندگی و سلامت روحی و روانی او تردید کرد!
[1]. ر. ک: «انواع عبادات».
[2]. صف، 10- 12.