نخست باید گفت هر فردی که علاوه بر پذیرش کامل دین اسلام و ایمان به پیامبر اسلام(ص)، امام علی(ع) و فرزندانش را جانشینان پیامبر(ص) پذیرفته و بنایش هم بر آن باشد که رفتارش را منطبق با توصیه‌های ائمه(ع) نماید، شیعه به شمار خواهد آمد، حتی اگر در طول زندگانی خود یک بار نیز به زیارت نرفته و یا حتی قطره اشکی نریخته باشد!
دلیلش هم آن است که رفتن به زیارت، شرکت در مجالس و محافل، ریختن اشک و اموری از این دست، از نظر هیچ فقیه شیعی واجب شرعی نیست که با انجام ندادن آن، انسان حتی مرتکب گناهی شود، چه رسد به آنکه از دین و مذهب خارج شود!
با این وجود اما همه چیز، منحصر به حداقل‌ها نیست و همانگونه که انسانها در مناجات و ارتباط با خداوند در درجات مختلفی قرار دارند، ارتباط معنوی و ابراز ارادت به پیشوایان دینی هم می‌تواند در درجات مختلفی رده‌بندی شود و طبیعی است فردی که به ائمه(ع) - که هدفی جز رسیدن به خدا نداشتند - محبت بیشتری دارد، همواره تلاش می‌کند به یادشان باشد و با روش‌های گوناگونی؛ مانند زیارت، برگزاری مجالس بزرگداشت، ریختن اشک و حتی وانمود کردن به آنکه نسبت به مظلومیت آنان اندوهناک است(تباکی)، این محبت خود را ابراز نماید؛ زیرا تمام این رفتارها می‌تواند از مصادیق تعظیم شعائر الهی باشد که بر اساس آیه ذیل، نشانه مهمی از تقواست:
«و من یعظم شعائر الله فإنها من تقوی القلوب»؛[1] و هر کس شعائر الهى را بزرگ دارد، این‌کار نشانه تقوای دل‌ها است.
از این گذشته، معمولا در چنین مجالسی، آموزه‌های قرآنی، اخلاقی و اعتقادی و نیز سیره و گفتار ائمه(ع) مطرح می‌شود که تلاشی در راه آموختن بهتر تعالیم دینی و مذهبی خواهد بود.
البته همانگونه که در ابتدا گفته شد، این‌گونه نیست که اگر کسی به زیارت نرفت، در این مجالس شرکت نکرد، حس و حال دیگران را نداشت و ...، او را شیعه مؤمن ندانیم و فردی گناهکار بپنداریم؛ بلکه معتقدیم اگر فردی به هر دلیل، انگیزه چندانی برای انجام یک مستحب نداشت، می‌تواند تنها با انجام واجبات و یا به همراه برخی مستحبات دیگر، خود را به خداوند نزدیک کند و پیامبر(ص) و ائمه(ع) نیز از چنین شخصی راضی هستند؛ اما تمام اینها بدان معنا نیست که کلا یاد آنان را به فراموشی سپرده و بدون پذیرش ولایت و استفاده از سفارشات آنان، بتوانیم به سعادت و کمال برسیم. هرگز این‌گونه نیست؛ چرا که یاد آنان، یعنی بهره‌گیری از تعالیم دین اسلام که در قالب سخنان و عملکرد آن اولیای الهی -برای پیمودن مسیر زندگی و رسیدن به هدف خلقت- به ما رسیده است. و بدون حضور آنان در زندگی، رسیدن به چنین هدفی میسر نخواهد شد؛ از این رو شیعه واقعی هیچگاه پیشوایان خود را به فراموشی نخواهد سپرد.[2]
[1]. حج، 32.
[2]. ر. ک: «قرآن و عشق و محبت به اولیای الهی»؛ «راه های دست یابی محبت اهل بیت(ع)»؛ «سرزنش مدعیان محبت اهل‌بیت در احادیث».