همان‌گونه که در پرسش آمده، روایاتی از ائمه(ع) به ما رسیده است که به تأثیرگذاری استغفار در افزایش روزی، فرزندآوری، همچنین دیگر خیر و خوبی‌ها تصریح دارد، و این تأثیرگذاری مستند به آیات قرآن و وعده‌های پروردگار است.
به عنوان نمونه، امام سجاد(ع) در این باره به بعضی از دوستان خود فرمود:
«قُلْ فِی طَلَبِ الْوَلَدِ رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْوارِثِینَ ... اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَغْفِرُکَ وَ أَتُوبُ إِلَیْکَ إِنَّکَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ سَبْعِینَ مَرَّةً فَإِنَّهُ مَنْ أَکْثَرَ مِنْ هَذَا الْقَوْلِ رَزَقَهُ اللَّهُ تَعَالَى مَا تَمَنَّى مِنْ مَالٍ وَ وَلَدٍ وَ مِنْ خَیْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ فَإِنَّهُ یَقُولُ: اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کانَ غَفَّاراً، یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً، وَ یُمْدِدْکُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ أَنْهارا»؛[1]
برای درخواست فرزند، این آیه را بخوان: «پروردگارا! مرا تنها مگذار که تو بهترین وارثانى» سپس هفتاد مرتبه بگو: خدایا من از تو طلب بخشش کرده و به سوی تو برمی‌گردم، به یقین که تو بسیار مهربانی!
کسی که این ذکر را فراوان بر زبان آورد، خداوند آنچه را که او آرزو دارد از مال و فرزند و خیر دنیا و آخرت به او خواهد داد؛ زیرا که خود پروردگار فرمود: از پروردگار خود طلب مغفرت کنید، تا به دنبال آن، باران‌هاى پربرکت آسمان را پى در پى بر شما بفرستد، و به وسیله اموال و فرزندان شما را یاری کند و برای شما باغ‌ها برویاند و جویبارها را جارى کند.
همچنین، على بن مهزیار از حماد بن عیسى از محمّد بن یوسف از پدرش نقل کرده است:
من خدمت امام جواد(ع) بودم که مردی از حضرتشان پرسید: فدایت شوم! من مال فراوان دارم؛ اما فرزندی ندارم! آیا براى من راه چارهاى وجود دارد؟! امام فرمود: آرى، به مدت یک‌سال در آخر هر شب، صد مرتبه استغفار کن، و اگر فراموش کردی در روز قضای آن‌را به جا آور؛ زیرا خداوند تبارک و تعالى می‌فرماید:
«اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کانَ غَفَّاراً یُرْسِلِ السَّماءَ ...».[2]
بر این اساس، روایاتی که استغفار را موجب افزایش مال و فرزند می‌دانند، مستند به آیاتی از قرآن هستند که طلب مغفرت از خدا را سبب نزول انواع برکات، از جمله مال و فرزند اعلام می‌دارند.
صریح‌ترین آیه‌ای که در این مورد وجود دارد، آیه «وَ یُمْدِدْکُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِینَ» است.
«امداد» به معناى کمک‌رسانی و یاری کردن به صورت مستمر و مداوم است. و مدد به معناى هر چیزى است که انسان را در رسیدن به نیازش کمک کند. و می‌دانیم که در بیشتر موارد، اموال و فرزندان یکی از بهترین کمکها براى رسیدن انسان به هدف‌هاى خویش است.
این آیه و آیات پیرامونی، نعمت‌های دنیایى را می‌شمارد، و از حضرت نوح(ع) حکایت می‌کند که به قوم خود وعده داد که نعمت‌هایشان افزون شود و استمرار یابد، به شرطى که آمرزش گناهان خود را از پروردگارشان بخواهند.
از این توصیه، معلوم می‌شود که استغفار می‌تواند اثری فورى در رفع مشکلات و گرفتاری‌ها، و گشوده شدن درهای برکات و نعمت‌های آسمانى و زمینى داشته باشد. همچنین می‌فهماند که بین صلاح جامعه انسانى و فساد آن، و بین اوضاع عمومى جهان ارتباط برقرار است، و اگر جوامع بشرى خود را اصلاح کنند، به زندگى پاکیزه و گوارا می‌رسند، و اگر به عکس عمل کنند عکس آن‌را خواهند داشت.[3]
نکته پایانی آن‌که این آیات -با تأکید بر واژه «امداد»- نشانگر وعده‌ای فراتر از وعده مال و فرزند است؛ بلکه ناظر به آن است که در صورت استغفار (و نیز در صورت صلاح‌دید) خداوند مال‌ها و فرزندانی به شما می‌دهد که برای شما کمک باشند، نه مال و فرزندانی که بلای جانتان شوند و شما را از خیر دنیا و آخرت بازدارند.
[1]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 3، ص 474، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.
[2]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی، محمد جواد، ج 10، ص 543، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش. «و روى عن ابن مهزیار عن حماد بن عیسى عن محمد ابن یوسف عن أبیه قال: سأل رجل أبا عبد الله(ع) و انا عنده فقال له: جعلت فداک انى کثیر المال و لیس یولد ولد فهل من حیلة؟ قال: نعم استغفر ربک سنة فی آخر اللیل مأة مرة، فان ضیعت ذلک باللیل فاقضه بالنهار، فان الله یقول: «استغفروا ربکم» الى آخره».
[3]. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 20، ص 30، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق.