این اشتباه است که برخی تصور میکنند مال و سرمایهای را که خداوند در اختیار آنان قرار داده، تماما روزی آنها است و دیگران سهمی در آن ندارند، در حالی که آموزههای دینی این تصور و برداشت را رد نموده و بیان میکند که همهی آن مال روزی او نبوده، بلکه بخشی از آن سهم دیگران است: «وَ فی أَمْوالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ».[1]
«وَ الَّذینَ فی أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُوم».[2]
در همین راستا رسول خدا(ص) به اصحابش فرمود:
کدام یک از شما مال وارث را بیشتر از مال خود دوست دارد؟! اصحاب گفتند: کسی در میان ما این چنین چیزی را دوست ندارد. آنحضرت(ص) فرمود: همهی شما مال وارث را بیشتر از مال خود دوست دارد. سپس فرمود: فرزند آدم همواره میگوید: مال من، مال من! آیا تو بیش از آنچه خوردی و از دست دادی و یا پوشیدی و کهنه کردی و یا صدقه دادی، مال دیگری هم داری؟! بیش از این، هر چه داری متعلق به ورثه است.[3]
اما در برخی از سایتها و نوشتارها داستانهایی در این زمینه مشاهده میشود که آنها را در روایات معتبر نیافتیم. در اینجا به دو نمونه از این گزارشها اشاره میکنیم:
الف) در زمان پیامبر اکرم(ص) یکی از کفار به همراهانش گفت: امروز میخواهم (با پرسیدن مطلبی که پاسخش را نداند) پیامبر را مسخره کنم! آنها گفتند: تا کنون کسی نتوانست این کار را انجام دهد، تو چگونه میخواهی این کار را انجام دهی؟! گفت: یکدانه خرما به دست میگیرم و از او میپرسم که آیا این دانهی خرما روزی من است یا خیر؟ اگر گفت: بله، آنرا زیر پا میاندازم و پایمال میکنم و اگر گفت: نه، آنرا میخورم! دیگران نیز این روش را پسندیده و با هم نزد آنحضرت رسیده و او همین پرسش را مطرح کرد. پیامبر اکرم(ص) در پاسـخ فرمود: اگر بخوری روزی تو است و اگر نخوری، روزیات نیست!
ب) عمر خدمت امام علی(ع) آمد و دید سیبی در مقابل حضرت است، از ایشان پرسید آیا این سیب، روزی من است؟ امام پاسخ داد: اگر آنرا گرفتی و مصرف کردی، روزی تو است و اگر نگرفتی، روزی تو نیست.
بدیهی است اگر به منبع قابل استنادی در مورد دو گزارش بالا برخورد کردیم، این پاسخ را ویرایش خواهیم کرد.
[1]. ذاریات، 19.
[2]. معارج، 24.
[3]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، الامالی، ص 519، قم، دار الثقافة، چاپ اول، 1414ق.