Ətraflı axtarış
Baxanların
8471
İnternetə qoyma tarixi: 2011/10/13
Sualın xülasəsi
Haram yeməyi meyl etməyin hökmü nədir?
Sual
Əgər bilmədən haram əti yeyərsə, günahı nədir?
Qısa cavab

Əgər bir şəxs yemək yedikdən sonra, bilsə ki, yediyi yemək haram yeməkdir və ehtimal verməmişdir ki, haramdır bəlkə halal olmasının nişanələrini hiss etmişdir, misal üçün bir müsəlmandan almışdır ki, günah iş görməmişdir. Amma əgər yemək barəsində şəkk edibdirsə misal üçün müsəlman olmayan bir şəxsdən almışdır, belə bir halda təhqiq etməli və təhqiq etmədən o yeməyi meyl etməyə icazə verilmir. Amma əgər heç bir nişanə və əlamət yoxdur ki, onun halal və yaxud haram olmasını bildirsin, bu halda, ətin halal olmasını nəzərdə tutmalıdır. O vaxta kimi ki, onun şəri hökmü şəraitində kəsilməsini yəqin etsin.

Başqa yeməklər barəsində baxmayaraq ki, bu cür deyildir, amma əgər şəxs bu hökmlərə nisbət- misal üçün qana dəymiş yeməyin haram olması) təqsirli cahil olmuşdursa; yəni öyrənə bilərdi, amma tənbəllik edib günaha düşmüşdür. Amma əgər qasir cahildir (o şəxs ki, təhqiq etməyə macal tapmamışdır) günaha düşməyəcəkdir. Bəli bu mövzuya nisbət (misal üçün bilir bu şey qana bulaşıbdır). Əgər təqsirli cahil belə olsa da, haram işə qovuşmamışdır.

Əlbəttə bir çox rəvayətlərə əsasən ki, Əhli- beyt (ə)- dan rəvayət olunmuşdur, bu cür əməllər baxmayaraq ki, səhv üzündən olur amma insanın həyatında mənfi təsir qoyur və bir çox müvəffəqiyətləri insandan alır. Bəs insan diqqət etməlidir ki, onun yeməyi halal olsun və bu diqqət və ehtiyatla öz hərəkətini Allahın razılığı yolunda sürətləndirsin.

Ətreaflı cavab

Əgər bir şəxs bilsə ki, bu ət və yaxud yemək haramdır, yəni yeməyi tanımaqla birlikdə hökmünü də bilir, belə bir halda onu yeməklə haram və günah iş görmüşdür.

Onun bu işi Allahın göstərişlərindən boyun qaçırmaq deməkdir və onun əzabını çəkməyə layiqdir. Təbiidir ki, bu günahlar onu həyatında təsir qoyacaqdır.

İmam Sadiq (ə) günahın dünyada mənfi təsiri barəsində buyurur: Günahın təsiri budur ki, insanı ibadətdən məhrum edir.

Bəzi vaxtlar insan bir gün günaha düşür və onun təsirindən gecəni oyaq qalıb gecə namazı qılmaqdan məhrum olur.[1] Yalnız o halda ki, tövbə edib öz keçmişini düzəltsin.[2]

Amma o halda ki, bilməmək üzündən bu cür yeməyi yeyərsə, iki haldan kənar deyildir:

1.             Mövzudan xəbəri olmamışdır, amma onun hökmünü bilmişdir; yəni misal üçün bilir donuz ətini yemək haramdır; amma bilmir bu yemək donuz ətindən hazırlanmışdır. Amma yeməkdən sonra bilmişdir ki, donuz ətindən hazırlanmışdır. Burada üç hal vardır:

A). Haram olmasına ehtimal verməmiş və şübhəsi olmamışdır, bəlkə halal nişanələrini hiss etmişdir. Misal üçün müsəlmandan almışdır, bu zaman əgər sonradan bilsə ki, haram yeməyi yemişdir, günah etməmişdir.

B).Yemək barəsində şübhələnmişdir və haram olması barəsində nişanələr əldə etmişdir; misal üçün müsəlman olmayan bir şəxsdən almışdır, belə bir halda onun vəzifəsi budur təhqiq etsin.

Bəs nəgər təhqiq etmədən yeməyi yeyərsə və sonradan məlum ola ki, haram yemək olmuşdur, günah etmişdir.

C) Haram və halal olmasına heç bir əlamət yoxdur, belə bir halda onun haqqında heç bir təhqiqə ehtiyac yoxdur, əgər yedikdən sonra məlum ola ki, haram yemək olmuşdur, heç bir günaha düşməmişdir. Bəli ət barəsində doğrudur ki, hökmü onun haram olmasına verib və şəri qanunlar əsasında kəsilmədiyini bildiririkbəs əgər təhqiq etmədən onu yeyərsə və sonradan məlum ola ki, haram ət olmuşdur, günah etmişdir.

2. Hökmü bilməyibdir, amma mövzudan xəbəri vardır; yəni bilmirdi donuz ətini yemək haramdır, amma bilir ki, yemək donuz ətindən hazırlanmışdır. O halda ki, bilirdi təhqiq etməlidir və onun həqiqətini bilməlidir. Amma bu işi görməmişdir.

Bunun üçün də günahkar və etdiyi iş də haramdır. Amma əgər bu yemək barəsində təhqiq etmək onun üçün mümkün deyildirsə və yaxud o hökmü öyrənmək üçün imkanı yoxdur, belə olduqda heç bir günahı yoxdur. Onun bu əməli qarşısında ona əzab olunmayacaqdır; İslam Peyğəmbərindən (s) rəvayət olunmuşdur. Hökmü ona şamil olmadığı üçün əzab ona şamil olmur.[3]

ələrinin, ağzının və qabların yuyulub təmiz olmasından başqa heç bir vəzifə onun öhdəsində yoxdur. Əlbəttə bu haram yemək öz təsirini insan ruhu və cismində qoyacaqdır.

Əxlaq alimləri bu cür yeməklərin təsirlərinə işarə edərək deyirlər. baxmayaraq ki, insan üçün bu iş qarşısında bir əzab nəzərdə tutulmamışdır, amma bir çox müvəffəqiyyətlər insandan alınır və bir çox mənfi təsirləri vardır ki, onlardan üz çevirmək olmaz. Bunun üçün də bir çox rəvayətlərdən təkid olunur ki, insan öz yeməklərinə diqqət etsin.

İslam Peyğəmbərini (s) dövründə südlə dolu bir qab o həzrət üçün gətirdilər, amma o həzrət südün halal olması barəsində məlumat əldə etməyənə kimi, o süddən meyl etmədi, və buyurdu: Məndən əvvəlki Peyğəmbərlər göstəriş almışdılar ki, halal və təmiz yeməklərdən başqa heç bir şey meyl etməsinlər və bəyənilmiş işlərdən başqa heç bir iş görməsinlər.[4]

Əhli- beytdən bizə çatan rəvayətlərdə yeməklərin təsiri barəsində xüsusiylə də uşaqların bədənində olan təsiri barəsində xəbərdarlıq olunmuşdur.[5]

Bunun üçün də insan həmişə öz yeməyinə diqqət etməlidir ki, yeməyi halal olsun; çünki bu yemək və onun bəzi təsirləri onun mənəvi həyatında və Allahın razılığı yolunda təsir qoyaraq nöqsanlar yaradır. O cür ki, bir şəxsin əməl və əxlaqının keyfiyyəti, dünyadakı hadisələrdə təsir qoyur, aləmdə olan hadisələrdəinsanın əməl və əxlaqında təsir qoyur.[6]



[1] - Cavadi Amuli, bdulah, mərahile əxlaq dər Quran, səh 153.

[2] - Maidə surəsi, ayə 39.

[3] - Biharul- ənvar, cild 5. Allahın rəsulu buyurur: Mənim ümmətimdən səh, yaddan çıxan və o şeylər ki, ona məcbur olmuşdurlar, götürülmüşdür. (əzab onlardan götürülmüşdür

[4] - Əl- dürrül- mənsur, cild 6, səh 102; mizanul- hikmət, cild 3, səh 128, Məhəmmədi Reyşəhri, Məhəmməd.

[5] - Biharul- ənvar, cild 100, səh 323; cild 101, səh 96, İmam Əli (ə): Öz uşaqlarınızın südünü pis və dəli qadınlardan uzaq saxlayın, çünki süd təsir qoyur.

[6] - Cavadi Amuli, Abdulla, Məbadiye əxlaq dər Quran, səh 108.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Müasir insanın problemlərinin həlli üçün münasib olan mənəvi dəyərlər hansılardır?
    7415 قابلیت های عرفان 2012/09/24
    Həqiqi səadətə çatmaq üçün insanın təkamül hərəkətini bir neçə istiqamətdə bəyan etmək olar: 1. İnsanın Allahla əlaqəsi; 2. İnsanın özü ilə əlaqəsi; 3. İnsanın sair insanlarla əlaqəsi. Bunların hər birinin özünə məxsus xüsusiyyətləri olduğuna görə özünə məxsus həddi-hüdudu da ...
  • Xal qoymaq haramdır?
    6497 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/09
    Həzrət Ayətullah Məhdi Hadəvi Tehraninin (damət bərəkatuh) cavabı belədir: Əgər bədən üçün zərəri olmaya, onun şəkilləri qəbahətli (eyibli) olmaya və xal qoyan şəxsin şəxsiyyətinin süstlüyünə səbəb olmaya, maneəsi yoxdur. Bu sualın ətraflı cavabı yoxdur. ...
  • Һәгиги дин (јәни, Аллаһ јанында лөвһи мәһфузда олан дин) чохлуг тәшкил едирми?
    8447 Din fəlsəfəsi 2009/06/18
    Нәгливәәглидәлилләринсанынҹөвһәринин(затынын) мүштәрәколмасыны тәсдигедир. Шүбһәсиз, дин өзлүјүндә һәмин ҹөвһәрә дә нәзәр
  • Ислам Пејғәмбәринин (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) инсанларын иман ҝәтирмәләри мүгабилиндә мәсулијјәти
    6704 Qədim kəlam 2010/06/22
    Гуран, истәр ибтидаи, истәрсә дә мүдафиә ҹиһадыны инсанларын һаггынын мүдафиәси сајыр вә бу һагларын ән мүһүм нөвләриндән бири төвһиддир. Инсанын фитрәтинин ән дәјәрли ҹәһәти төвһиддир вә Ислам белә бир һаггы горујуб мүдафиә етмәкдән өтрү ҹиһада иҹазә вермишдир. Әмр бе мәруф (јахшы ишләрә дәвәт) вә нәһј әз ...
  • İnsi- şeytan nədir?
    10590 Qədim kəlam 2011/01/02
    "Şeytan" sözü lüğətdə, fitnəkar, hərifləyən, yoldan çıxaran və haqdan boyun qaçıran mənasında olub, ümumilik daşıyan ismlərdəndir. Yəni, Qurani- kərim və başqa ədəbiyyatlarda "şeytan" sözü xüsusi bir varlıqdan xəbər vermir. Əksinə, insana və digər (heyvana) yaranmışlara da şeytan demək olur. HəmçininQurani- kərimdə şərr və fitnəkar insanlar barəsində "şeytan" sözündən istifadə olunmuşdur. ...
  • İslamın elmi mirasında “islami tibb” adlı müstəqil bir elm vardırmı? Yeni tibb elmi ilə rəvayətlərdə (təbabətə dair) mövcud olan tövsiyələr arasında ziddiyyət yaranan zaman çıxış yolu nədir?
    9617 Qədim kəlam 2012/06/23
    Allah-taala peyğəmbərlərin göndərilməsinin əsas hədəfini insanların mənəvi və ruhi saflaşdırılması, onlara din və hikmətin öyrədilməsi kimi bəyan edir. İslam Peyğəmbəri (səlləllahu əleyhi və alih) özünün besətdən olan hədəfini “bəşər cəmiyyətlərində gözəl əxlaqların təkmilləşdirməsi” kimi elan edir. Hal-hazırda bəşər elmlərinin, o cümlədən təbabət, sənaye və s. sayı-hesabı yoxdur. ...
  • Hansı səbəbə görə “əuzu billahi minəş-şeytanir-rəcim” cümləsini “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”-dən qabaq deyirik?
    33005 Quran elmləri 2011/11/24
    Quran və rəvayətlərə uyğun olaraq tilavətin ədəb qaydalarından biri də tilavətə başlamazdan qabaq “əuzu billahi minəş-şeytanir-rəcim” deməkdir. Hətta onu “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”-dən də qabağa salmaq lazımdır. Çünki “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim” Quranın bir hissəsidir. Əlbəttə, şeytandan Allaha pənah aparmaq təkcə sözdə olmamalı, əksinə insanın ruhunun dərinliklərinə ...
  • Qız və təklif yaşının hansı əsasa başlanmasını bilmək istəyirəm?
    11677 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/18
    İslamda təklif yaşı, yetkinliyin əsasına təyin olunubdur. Yəni, yetkinlik nişanələri (ən azı bu əlamətlər, möhtəlim olma (opllyusiya, şeytani olmaq) oğlanlar və heyz görmə (menstruasiya, aybaşı) qızlar üçün) hasil olan vaxt şəxs təklif yaşına yetişir. Amma İslam dinində təbii əlamətlərdən başqa oğlanlar və qızların yetkinliyi üçün yaş həddi ...
  • Quslun fəlsəfəsi nədir?
    9426 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2012/04/17
    Cənabət quslunun səbəbi, nəfsin onun çirkinliklərindən təmizlənməsi və bədəni çirkinliklərdən pak etməkdir. Çünki, cənabət bədənin hamısından xaric olur. Ona görə də, insana bədənin hər yerini paklamaq vacibdir. Alimlərin insanın bədənində apardıqları araşdırmalara əsasən, bədənin bütün fəaliyyətlərini idarə edən iki qism köklü əsəb sistemi var. bəzən bədəndə bəzi ...
  • Үсулиддиндә әдаләтдән мәгсәд нәдир?
    8645 Qədim kəlam 2010/09/29
    Кәлам елминдә әдаләт бәһси ҝениш мәнада арашдырылыр вә тәриф олунур. Амма, алимләр арасында (хүсусилә, имамијјә илә мөтәзилә) әдаләт бәһсиндә ән чох ихтилафлы мәсәлә һәр бир шәхсә мүкафат вә ҹәза верилмәсиндә онун һаггынын нәзәрә алынмасы зәрурәтидир.Әшаирә мәзһәбиндән оланлар әдаләт бәһсиндә бу нәзәријјәни ...

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    167315 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165632 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120704 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    115333 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    113908 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    95564 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    57136 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55533 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    47504 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46691 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...