Ətraflı axtarış
Baxanların
15088
İnternetə qoyma tarixi: 2011/11/17
Sualın xülasəsi
Quranın müqəttiə hərflərinin mənası nədir?
Sual
Quranın müqəttiə hərfləri hansı mənaya dəlalət edir? Bəşər, üçün tapılmayan Allahla Peyğəmbər arasında olan rəmzdir? Bəzən deyilir ki, bu hərfləri əgər bir- birinin kənarında qoysaq bu cümlə düzəlir:
« صراط علی حق نمسکه »
Qısa cavab

Müqəttiə hərfləri o hərflərdir ki, bəzi surələrin əvvəlində gəlir və müstəqil mənaları yoxdur. Bu hərflərin təfsirində müxtəlif nəzərlər və rəylər deyilibdir ki, ən doğru nəzər budur ki, bu hərflər rəmzdirlər Peyğəmbər və övliyalar ondan xəbərdardırlar.

«صراط علی حق نمسکه»

Cümləsi bəzi mühəqqiqlərin sözüdür və rəvayətlərdə kökü yoxdur.

Ətreaflı cavab

Quranın surələrindən 29 surənin əvvəlində əlifba hərflərindən bir ya neçə hərif vardır ki, cəmi 78 hərfdir ki, təkrarları saymaq 14 hərf olur; yəni 28 heca hərflərinin yarısıdır. Bu həriflərə "Müqəttə hərfləri" ya "Nurani hərflər" deyilir.

Müqəttə hərfləri barəsində müxtəlif nəzərlər deyilibdir ki, onlardan bəzilərinə işarə edirik:

1.             Bu hərflər buna işarədir ki, bu səmavi kitab ərəb və qeyri ərəb natiqlərinin hamısını heyran qoyan və alimləri aciz edən əhəmiyyəti və əzəmətiylə, həmin "əlifba" hərflərindən və hamının ixtiyarında olan adi kəlmələrdən təşkil tapıbdır.

2.             Müqəttiə hərfləri Quranın mütəşabehlərdəndir ki, həll olunası deyil və mütləq qaranlıq məsələlərdəndir və ona elmi yolu xalq üçün tamamiylə bağlıdır.

3.             Bu hərflər sadə hərflərdir ki, və səs xüsusiyyətindən başqa heç bir mənası rəmzi və işarəsi yoxdur. Bu hərflərin surələrin əvvəlində gətirilməsinin hikməti səslər və sözlər məhdudəsindən təcavüz etmir. Bu hərflərin səsləri o dövrdə Quran oxunarkən insanların diqqətinin cəlb olmasına səbəb olub ki, Qurana qulaq assınlar; çünki düşmənlər səs küy yaradırdılar ki, Quranın səsi ərəb yoldan keçənlərinin qulağına yetişməsin.

4.             Bu hərflər bunun əlamətidir ki, surənin əvvəlində gələn hərflər o surənin kəlmələrində daha çox işlənibdir və bir möcüzədir. Bədruddin Zərkeşi deyir: bu hərflərin dəqiq sirlərindən biri odur ki, hər surənin kəlmələri daha çox onun əvvəlində gələn hərflərdən təşkil tapıbdır; məsələn " ق" hərfi " ق" və " حم عسق" surələrinin hər birində 57 dəfə təkrar olubdur və bu surənin başqa hərflərinə nisbət daha çoxdur. "شمس"، "قیامت"، " فلق" surələrindən başqa. Bir Misirli alim bu nəzərin əsasında kampyuter vasitəsiylə qaranlıq bir hesablama edib, və nəticə alıbdır ki, bu hərflər o surənin kəlmələrindən çox işlənibdir və bu bir möcüzədir.

5.             Bu hərflər onu içmək məqsədiylə işləniblər. Bu hərflərlə onu içməyin səbəbi budur ki, bütün dillərdə cümlənin (sözün) əsli bu hərflərin əsasındadır.

6.             Bu hərflərlə əlaqədar surələrin məzmunu arasında əlaqə vardır; çünki oxşar müqəttiə hərflərlə başlayan surələrdə diqqət edərkən görürük ki, bu surələr məzmun cəhətdən bir- birlərinə oxşardırlar.[1]

7.             Bəziləri müqəttəə hərflərini ixtisar əlaməti və Allahın gözəl adlarından birinə işarə bilirlər, bəziləri də Peyğəmbər əkrəmin (s) adına rəmzi işarə bilirlər, Allahın mübarək adlarından hər biri neçə hərfdən təşkil tapıbdır və hər addan bir hərf seçilib birləşmədən bəzi surələrin əvvəlində oxunur. Cübeyriyə Süfyani Suridən rəvayət edibdir ki: Cəfər ibni Muhəmməd ibni Əliyyibnil Hüseyn (ə)-a ərz oldu: Ey Allahın Rəsulunun oğlu uca Allah kitabından bu kəlmələrin " الم" və.. mənasını buyurun?

İmam Sadiq (ə) buyurdu: Bəqərə surəsinin əvvəlindəki " الم " ın mənası " انا الله الملک " mənasınadır. Amma Ali imran surəsinin əvvəlindəki " الم" mənası " انا الله المجید" dır və...

8.             Bu hərflər Allahın ismi əəzəminin hissələridir.

9.             Bu hərflər surələrin ayələrinin sayına işarə olunubdur.

Hər surənin müqəttəə hərfləri həmin surənin adıdır, necə ki, "یس"، "طه"، "ص" surəsinin hər biri müqəttiə hərflərinin adıyla adlanmışdır.

10.          Bu hərflərin İslam ümmətinin qalma müddətinə işarəsi vardır.

11.          Bu hərflər surələr arasında sərhəd təyin etmək üçündür, qabaqkı surənin qurtarmasın və sonrakı surənin başlanmasın bildirir.

12.          Bu hərflər surənin məzmunun xülasə şəkildə çatdırır.

13.          Bu hərflər o kəslərin adlarına işarədir ki, Quranın nüsxələrindən ixtiyarlarında olub, məsələn (s) Səid ibn Əbu Vəqqasın adına işarədir.[2]

14.          Bu hərflər Allahla Rəsulunun arasında olan rəmzlərdir ki, bir kəsin ondan məlumatı yoxdur, bu mühəqqiqlərin muxtar rəyidir.[3]

İmam Sadiq (ə) buyurdu: " الم" Allahla onun həbibi Muhəmməd (s) rəmzi və bir işarədir, istəyib ki, ondan başqa heç bir kəs ona agah olmasın, onu hərflər şəklinə salıb ki, əğyarın gözündən uzaq saxlayıb və təkcə dostuna aşkar etsin.[4]

Müqəttəə hərflərini bir- birinin kənarına düzəndə, müxtəlif kəlmələr və nəzər əhli öz etiqadlarına, zövqlərinə və səliqələrinə diqqət edib bu hərflərdən istifadə edərək istədikləri mətləbləri deyiblər. Məsələn: Bədruddin Zərkeşi deyib: Bu hərflərin tərkibindən bu cümləni düzəltmək olur.

«نص حکیم قاطع له سر»

Feyzi Kaşani (rəh) «صراط علی حق نمسکه»  yəni (həzrəti Əlinin yolu pak yoldur ona yapışışırıq) cümləsini istifadə edibdir[5] və... amma bu cümlələrin heç birinin rəvayətlərdə kökü və mənbəyi yoxdur.



[1] - Əl- mizan, Şura surəsinin 6- cı ayəsi.

[2] - Artıq məlumat üçün müqəttəə hərfləri, fərhəng və məarifi Quran saytına müraciət edin.

[3] - Mərifət Hadi, ulumi Quran, səh 138.

[4] - İbni Tavus, Səid Əssaud, səh 217, Nəcəf çapı.

[5] - Təfsiri Safi, cild 1, səh 91.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Bu yuxular necə yuxulardır: Kekayi, irzayi, məcazi, sadiqə. Bu barədə dini kitablarda rəvayət vardırmı?
    6496 Nəzəri irfan 2012/03/11
    Bizim rəvayətlərdə hekayi, irzayi və məcazi"[1] istilahları gəlməyib, amma sadiq (düzgün) yuxu istilahı kazib (yalançı) yaxud mənasız yuxular ibarətinin qarşılığında rəvayətlərdə gəlibdir. Bəhsin aydın olması üçün bunu qeyd etmək lazımdır ki, yatan zaman insanın ruhu xarici aləmə və başqa işlərə məşğul olmaq ...
  • Yerdə və göydə Allahın qüdrət nişanələri hansılardır?
    7988 Qədim kəlam 2011/11/24
    Asiman, yer və bu ikisində olan hər bir şey və ümumiyyətlə vücud aləmində olan şeylərin hamısı Allahın qüdrət nişanələrindəndir. Bu nişanələr o qədər çoxdur ki, heç kəs onları sayıb qurtara bilməz. Qurani-Kərim insanları dəfələrlə bu ayələri müşahidə etməyə çağırmışdır. Kəhkəşanların, müxtəlif günəş ...
  • (Мүхтәлиф тәфсирләри нәзәри алмагла) әрш вә күрсүдән мәгсәд нәдир?
    7811 Təfsir 2010/03/13
     “Әрш” о шејә дејилир ки, таваны олмуш олсун, һәмчинин, падышаһын тахтына да гүдрәт вә һөкумәт әламәти олараг әрш дејилир. Һәмчинин, күрсү дә отураҹаг вә тахт мәнасындадыр. Бу ҹәһәтдән һөкумәт тахтына күрсү дә дејилир. Һәр ики кәлмә Гурани-кәримдә ишләнмишдир. Чох ...
  • Çox şəkk edən şəklərinə etina etməli deyil dedikdə hər növ şəkk nəzərdə tutulur?
    10408 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/15
    "Çox şəkk edən üçün şəkk yoxdur" qaydasına əsasən kəsiruş- şəkk (çox şəkk edən adam) şəkkinə etina etməli deyil. Fəqihlərin əksərinin nəzərinə əsasən, bu qayda namazın özünə məxsus deyil, bəlkə onun dəstəmaz, qüsl və təyəmmüm kimi müqəddimələrinə də şamil olur, habelə həcc, alış veriş və etiqadlar kimi mürəkkəb ibadətlərədə ...
  • Allahın sevimlisi olağın yolları.
    8855 Əməli əxlaq 2010/09/27
    Allaha dostluq, iki formada təsəvvür olunur:1. bəndələrin Allahla dostluğu və allahın sevimli olmaları.2. Allahın bəndələrlə dostluğu və onun sevimlisi olmaları. Bizim sualımız ikinci formaya aiddir. Əlbəttə varlıq aləminin bütün mövcudları allahın əsəri və məxlüqları olduqlarına görə, onun sevimlisidirlər. Amma ...
  • Nə üçün İraqa kömək edirik, halbuki özümüzün köməyə daha çox ehtiyacımız vardır və əhali bahalıqdan və qıtlıqdan əziyyət çəkir?
    6080 Siyasət fəlsəfəsi 2011/09/12
    Əvvəla: İran İslam respublikasının başqa İslam ölkələrinə etdiyi kömək maddi kömək deyil, mənəvi köməkdir.İkincisi: Əgər digər İslam ölkələrinə maddi köməklər olunsa da, belə işlərin maddi və mənəvi cəhətdən çoxlu müsbət nəticələri vardır. O cümlədən:a) Maddi təsirləri:Bu kimi işlər ölkə iqtisadiyyatının rövnəqlənməsinə, çiçəklənməsinə səbəb olacaqdır. Çünki iqtisadi inkişafın ...
  • Bəsirət gözü ilə Allahı görmək qəlbi şühuddurmu?
    13540 Əməli irfan 2012/09/01
    İmam Əlinin (ə) hədisində Allahın bəsirət gözü ilə görülməsi bəyan edilmişdir. Allahın görülməsi kəlam elmində bəhs edilir. Buna görə burada düzgün fikir bəsirətlə görmə qəlbi təcəlli və adi gözlə görmədən fərqlənir ki, bu Allah barəsində imkansızdır. Amma bəsirət gözü ilə görmə yaxud da həmin Ləqallah baş verə ...
  • "Əhli-beyt" kimə deyilir?
    21478 İslam fəlsəfəsi 2011/06/28
    "Əhli-beyt" kəlməsi Quran, hədis və ilahiyyat termini olub, İslam peyğəmbərinin (s) ailəsi mənasındadır. Bu termin məlum (əhli-beyt) mənada Quranın "təthir" ayəsində; yəni "Əhzab" surəsinin 33-cü ayəsində istifadə olunmuşdur.«انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا» Şiə təfsirçilərinin hamısı, həmçinin əhli-sünnə təfsirçilərinin əksəriyyəti – şahidlərə, qərinələrə ...
  • Bədənin gözəlliyi üçün olan cərrahiyyələr barəsində İslamın nəzəri nədir?
    6092 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/05
    Təqlid mərcələrinin bədənin gözəlliyi cərrahiyyəsi barəsində müxtəlif nəzəriyyələri varlarıdır ki, aşağıda qeyd edirik: Həzrət Ayətullahul- üzma Xamineyinin dəftərinin cavabı: Bu iş öz- özlüyündə caizdir. Bu şərtlə ki, naməhrəmlə təmas və ya digər günahlara səbəb olmasın. Həzrət Ayətullahul- üzmaMəkarim Şirazinin dəftərinin cavabı: Əgər digər bir haramla yanaşı ...
  • Dünyada yenidən ərə gedən bir qadın behiştdə özünün hansı həyat yoldaşı ilə birlikdə olacaq?
    7100 Qədim kəlam 2011/05/17
    Dünyada bir-birinin həyat yoldaşı olan qadınla kişinin axırıncı vəziyyəti ilə əlaqədar bir neçə fərziyyə mümkündür: 1. Qadın və kişinin hər ikisi behişt əhli olsun;2. Qadın behişt əhli, kişi isə cəhənnəm əhli olsun;3. Kişi behişt, qadın ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164253 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    161506 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119270 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    112685 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    108440 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    93252 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54554 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    52143 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    45552 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45158 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...