Ətraflı axtarış
Baxanların
8449
İnternetə qoyma tarixi: 2010/11/10
Sualın xülasəsi
İlahi əzabla imtahan arasında necə fərq qoymaq olar?
Sual
Dünyadakı hansı müsibət və çətinlikləri ilahi imtahan hesab edək, hansını özümüzün yaramaz, çirkin işlərimizin nəticəsi? Bunları bir-birindən necə seçib ayırd etmək olar?
Qısa cavab

İşlərin bəziləri, şübhəsiz, ilahi imtahanların ayrılmaz hissəsidir və məqsəd budur ki, insanın onların müqabilində seçdiyi mövqeyi aydınlaşsın. Bu kimi mövqe seçmələr və insanın bu hadisələrlə qarşılaşmağı nəticəsində onun batini və həqiqi şəxsiyyəti formalaşır. Həmçinin hadisələr qarşısında onun öz daxili səciyyə və niyyətlərinin büruz etməsi ardınca mömin, kafir və münafiq bir-birindən seçilib ayrılır. Bu işlərin bəziləri aşağıdakılardır: bir tərəfdən ölüm və həyat, yoxsulluq və varlılıq, əql və şəhvət, peyğəmbərlər və vəsilər, digər tərəfdən isə şeytanlar və şeytansifət insanlar, dünyanın nağd, axirətin isə nisyə olması, insanların irq, istedad, bədən quruluşu və s. ilə əlaqədar mövcud...; və insana əziyyət verən şər, zərərli varlıqların olması və s.

İnsan özünün heç bir ixtiyarı olmadan: istər səlahiyyətli və əməli saleh, istərsə də yaramaz işlər görən olsun, bu imtahanlardan keçməlidir. Lakin günahların ardınca və “cəza” ünvanı ilə gələn bəlalar insanın qəflət yuxusundan ayılmasına, günah əməlləri tərk edib Allahdan bağışlanmaq diləməsinə, onların qarşısında səbirli və dözümlü olmasına, günahların bağışlamasına səbəb olur. Çünki, insan öz nəfsinə hamıdan artıq agahdır və öz xətalarını ayırd edə bilər; bu günahların ardınca baş verən problem və çətinliklər onu sair imtahanlardan seçməyə dair bir əlamət ola bilər.

Ətreaflı cavab

İnsan təbiəti elə yaradılmışdır ki, əgər özbaşına buraxılsa və heç bir xüsusi çətinlik və problemlə qarşılaşmasa, öz-özünə məğrurlaşır, təkəbbür hissi keçirir, öz pis əməllərinin acınacaqlı aqibətindən, sonrakı ağır nəticələrindən qafil olur. Bu problemin qarşısını almaq üçün ilahi hikmət tələb edir ki, insanın dünyəvi həyatı zəifliklər, çətinliklər, təbii problemlər, yaxud insanın öz əli ilə yaratdığı çətinliklərlə qarışıq olsun. Buna görə də xəstəliklər, ölüm, əlillik, fəqir və ya zəngin olmaq, sel, zəlzələ, tufan, vulkan, əziyyət verən həşəratlar, yırtıcı heyvanlar və s. kimi şeyləri insana hakim edir. Onun əql və şəhvət ilə yanaşı olan nəfsini bir tərəfdən ilahi hidayətçilər, digər tərəfdən isə insan növündən olan xənnas və şeytanlar vasitəsi ilə, habelə dünyada məhdudiyyətlərlə, qeyb elminə elm və imanın tələbi və s. ilə qarşılaşdırır. İnsanın öz cismi və nəfsi ilə əlaqədar problemlərə sinə gərməsi onun mənliyini və şəxsiyyətini formalaşdırır. Əql və fitrət daxildən, ilahi övliyalar və peyğəmbərlər isə xaricdən onu düzgün mövqe seçməyə, insaniyyət kamalına nail olmağa doğru hidayət edir. Heyvani şəhvətləri, meylləri və uzun-uzadı arzuları daxilindən, insanlardan olan şeytanları – bunlar onun səadətini məhv edən amillərdir – da xarici aləmdən hakim etməklə özünün yarandığı ən yüksək məqamlara doğru istiqamətləndirir. Çünki Allahın qəti iradə və hökmü insanın ixtiyarlı olması əsasında qərarlaşmışdır və insan bu işlərdən heç bir vəchlə qaçıb qurtara bilməz!

Buna görə də demək lazımdır: bütün varlıq aləmi özünün mövcud nemətləri və bəlaları ilə birlikdə insanın imtahan olunması üçün bir sınaq meydanıdır. Onun başına gələn bəla və müsibətlər də həqiqətdə bir nemət olmaqla eyni zamanda, onun düzgün yol seçməsinə imkan yaradır. Bunun ardınca da nəfsinin və ruhunun dünya və axirətdə yüksək məqamlara yüksəlişinə şərait yaranır. Əgər bu çətinliklər və sınaqlar olmasaydı, insanın bu qədər mənəvi yüksəlişi mümkün olmazdı.

İlahi övliyaların bəla və müsibətlərdən olan payı daha artıqdır. Çünki onlar ruhi təkamül üçün daha artıq qabiliyyət və istedada malikdirlər. Peyğəmbərlər və övliyalar (əleyhimus-salam) üçün baş verən bəla və müsibətlərin bir neçə nəticəsi ola bilər:

1. Onların iradə və nəfslərinin gücləndirilməsi, vücud dairəsi və əhatəsinin genişləndirilməsi və onlardakı təkvini vilayət ruhunun qüvvətləndirilməsi;

2. Axirət mənzillərində onların dərəcələrinin yüksəldilməsi;[1]

3. Onların dünya və ona aid olan şeylərdən mümkün qədər ikrah hissi keçirib, axirətə daha artıq rəğbətli olması və Allah yanında onlar üçün nəzərdə tutulan nemətlərə ürək bağlaması.

4. Allah dərgahında təzərrönü (ah-nalə və yalvarışı) həddindən artıq çoxaldıb Onun dərgahına pənah aparmaq və axirət üçün daha artıq yol ehtiyatı əldə etmək.

Əlbəttə, ilahi övliyalar bu bəla və imtahanları səmimi qəlbdən, tam rəğbətlə, alqışla qarşılamışlar. Bu çətinliklərin qarşıya çıxması ilə onların yəqin, iman və Allahın qəza-qədrinə razılıqları daha da artmış, Allaha və Onunla görüşə daha artıq şövq və rəğbət bəsləmişlər. Çünki hər imtahandan başıuca çıxıb, sınağın arxada qoyulması dərəcənin daha da yüksəlməsinə səbəb olur. Axirətlə müqayisədə dünyanın ömrü qısadır və bu dünyanın bəlaları axirətin əbədi nemətləri ilə müqayisədə əsla nəzərə çarpmır. Əgər hicrətin 61-ci ilində baş verən Kərbəla faciəsinə dərindən diqqət yetirsək, Allahla eşq sevdasının ən bariz nümunəsini tapa bilərik.

Amma ruhlarının tutumu az olan insanlar yalnız öz tutumları, qüdrətləri və kəsb etdikləri şeylər miqdarında imtahana məruz qalırlar. Əgər o imtahanlardan başıuca çıxsalar, sonrakı imtahanlara növbə çatır. Bütün insanların imtahan və sınaq vasitəsi eyni səviyyədə deyildir; belə ki, biri varlılıqla, digəri yoxsulluqla; biri müsibətlə, digəri isə firavanlıqla; biri övlad sahibi olmaqla, digəri isə sonsuzluqla; biri sağlamlıqla, digəri isə xəstəliklə; biri elm və elmi müvəffəqiyyətlə, digəri isə riyazət və ibadət tövfiqi ilə. Bir insanın bəzən bir, bəzən isə tam başqa bir nemətlə imtahan olunması mümkündür. Bu da onun hansı imtahana hazırlıqlı olmasına bağlıdır. Əlbəttə, bu hazırlıq onun keçmişdəki əməllərinin nəticəsinə aiddir. Çox hallarda insanın özü də ondan agah olmaya bilər. Yuxarıda qeyd olunan bəla müsibətlərin miqyası genişdir və hər bir insan müəyyən mənada onunla qarşılaşıb sinə gərir və ondan heç bir qaçış yeri yoxdur.[2]

Lakin bəzi müsibətlər və bəlalar insanların ilahi fərmanlar qarşısında inadkarlıq və imtina etməsinin nəticəsində əmələ gəlir. O, bu müsibət və bəlalar ilə tənbeh edilir və öz xətası ona anladılır. Bu kimi bəlalar məsumlardan qeyriləri üçün baş verir. Çünki, onlar (məsumlar) hər növ üsyankarlıqdan pak və amandadırlar, onların (mövcud olmayan) günahının bu imtahanlar vasitəsi ilə bağışlanması heç bir məna kəsb etmir.

Başqaları barəsində də bir neçə variantda gerçəkləşir:

a) Müvəqqəti və qısamüddətli əzab

Belə ki, onların tənbeh edilməsi, qürur və təkəbbürünün aradan qaldırılması, Allah dərgahında yalvarışa, ibadətə və təzərröyə sövq edilməsi, Allahın xatırladılması üçündür və höccəti insana tamamlayır (bəhanə yollarını bağlayır).[3]

b) Möhlət vermək və “istidrac”la olan əzab

Bu, inadkar olan, qürur və təkəbbürdən əl çəkməyənlərə aiddir. Belə ki, Allah-taala onları Özünün dünyəvi nemətlərində qərq edir, Allahı, qiyaməti, ölümü, insani kəraməti ona unutdurur.[4]

v) “İstisal” ilə əlaqədar əzab;

Təkəbbür və qürur hissləri son nöqtəyə çatdığı zaman ilahi cəza onları əhatə edir və bütünlüklə bərzəx cəhənnəminə daxil olurlar ki, qiyamətdə də axirət əzabına düçar olsunlar.[5]

Birinci növ bəlanın özü də ilahi bir nemətdir, insanın qəflət yuxusundan ayılmasına və bütün ömrü boyu imanlı olmasına səbəb olur, xoşagəlməz hadisələr və müsibətlər müqabilində səbrini artırır, Allah dərgahında istiğfar, təzərrö və tövbə edir. Bu da onun günahlarının məhv edilib gözəl əməllərə çevrilməsinə, Allah yanındakı dərəcəsinin yüksəlməsinə, qəflət və xəbərsizlikdən uzaqlaşmasına səbəb olur. Nəticə etibarı ilə, Qiyamətdə Allahın qəzəb və qəhrindən xilas olur, Onun dərgahına yaxınlaşır. Amma digər iki növ əzab isə, dünyada (zahirdə) rifah və firavanlığın yüksək səviyyəsində yaşasalar da, tağut əhlinə və inadkarlara çatan ilahi əzabdır.

Quranın təbiri ilə desək, “Əgər hər bir insan bəhanə və üzrü kənara qoysa, öz nəfsinə hamıdan artıq agahdır.”[6] O özünün niyyət, əməl və hədəflərinə hamıdan artıq agahdır. Əgər insafla mülahizə yürütsə, yersiz izah, bəhanə və yozumlardan uzaqlaşsa, təqsirlərini başqalarının boynuna atmaqdan çəkinsə, öz əməllərinin düz və ya səhv olduğunu anlaya bilər. Buna görə də əgər sui-niyyət, yaxud üsyankarlıq ardınca onun üçün bir bəla və müsibət baş verərsə, bu onu göstərir ki, Allah ona inayət etmişdir. Bu işdə onun ağlını başına yığmaq məqsədi güdüldüyünü bilməlidir ki, pis niyyətdən, günah və yaramaz işlərdən əl çəksin. Əgər bu nemətlərin (bəla və tənbeh) şükürünü yerinə yetirib pis işlərdən çəkinsə, Allahın sonsuz rəhmət və nemətlərinə nail olacaq, ilahi ilham və yol göstərmələrdən bəhrələnəcək, tutduğu yolun düz olmadığını başa düşəcək və çirkin işlərdən, günah əməllərdən kənara çəkiləcəkdir.[7]

Lakin əgər Allahın əmr və nəhyləri müqabilində süstlük, laqeydlik göstərsə, Onun höccəti tamamlaması və qəflətdən oyatması qarşısında etinasız yanaşsa, Allah da onu özbaşına buraxacaq, asayişə və firavanlığa qərq edəcəkdir ki, tədrici olaraq Allahdan və Onun rəhmətindən büsbütün uzaqlaşsın, əbədi əzaba düçar olsun (buna “istidrac” deyilir).

Biz sözlə, dünya və onun maddi nemətləri, baş verən bütün hadisələr insan üçün ilahi imtahan və sınaqdır. Belə ki, onlarla qarşılaşmaq insanın mənlik və şəxsiyyətinin düzgün formalaşmasına, insaniyyət dərəcəsinin yüksəlməsinə səbəb olur. Bu şərtlə ki, ondan düzgün şəkildə bəhrələnsin, peyğəmbərlərin yol göstərməsindən istifadə edərək onların qarşısında münasib əksül-əməl göstərsin. Lakin əgər xəta yolunu seçərsə, bir neçə dəfə tənbeh edilir ki, inadkarlıqdan əl çəksin. Əgər inad və qəflətdən ayılmasa, ya “istisal” əzabına, ya da “istidrac”a düçar edilir.

 

MƏNBƏLƏR:

1. Qurani-kərim

2. Müxtəlif təfsirlər və vərəqaltı haşiyələrdə qeyd olunan ayələrin izahı.

3. İmam Xomeyni (r), “Qırx hədisin şərhi”, səh. 236-246 , 589, “İmam Xomeyninin əsərlərinin tənzim və nəşri” müəssisəsi, Tehran, 1376

4. Misbah Yəzdi, Məhəmməd Təqi, “Quran maarifi”, (“Yol və yol tanımaq”), 4-5-ci cild, səh. 115-153


[1] Bax: Görünüş, “Vilayətin mənası”, sual 128 (Sayt: 1068)

[2] “Muhəmməd” (səlləllahu əleyhi və alih) surəsi, 31; “Ənbiya” surəsi, 35, “Bəqərə” surəsi, 155 və s.

[3] “Əraf” surəsi, 68, 90-94

[4] “Muminun” surəsi, 53-56, “Əraf” surəsi, 182-183

[5] “Fussilət” surəsi, 16, 27, 50

[6] “Qiyamət” surəsi, 14-15

[7] “Ənfal” surəsi, 26, “Ənkəbut” surəsi, 69, “Bəqərə” surəsi, 282

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Əhli-sünnənin namus mal və canı şiə icmasında möhtərəmdirmi?
    5255 Və başqaları 2014/05/18
    Müqəddəs İslam şəriyyətində bütün insanların malı, canı və namusu möhtərəmdir. Bu mövzunun dinə və məzhəbə dəxaləti yoxdur. Bütün bəşəriyyət haqqında ilk üsul və qanun budur.[1] Əlbəttə, çox az və məhdud nümünlərə göstərmək olar ki, bu qanunu ziddinədir. O cümlədən, o nümunələrdən biri kimi müsəlmanlarla ...
  • Xəcaləti necə aradan aparmaq olar?
    11079 Əməli əxlaq 2012/07/22
    Utancaqlıq və xəcalətin çoxlu xoşagəlməz və mənfi təsirləri vardır və insan həyatında qələbəyə mane olan bir amil sayılır. Digər xoşagəlməz xasiyyətlərdə olduğu kimi, insan bu ruhi vəziyyəti də özündən uzaqlaşdıraraq müalicə edə bilər. Uşaqların müxtəlif bəhslərdə iştirak etdirilməsi, ictimai işlərdə iştirak etməsinə təşviq edilməsi onların ...
  • Quranın andlarının sirləri nədədir?
    7808 Quran elmləri 2011/10/24
    “Qəsəm” sözəərəbsözüolub “andiçmək” mənasınıverirvətərifidəbundanibarətdir
  • İslam dini elm və dinin uzlaşmamasını necə həll edir?
    9284 Təzə kəlam 2011/06/27
    Elm və dinin uzlaşmaması mövzusu zristianlıqdan İslam dininə daxil olan bir mövzudur. Müqəddəs İslam dinində bu məsələnin həlli üçün aşağıdakı qeydlərə diqqət yetirmək lazımdır. 1.     Dindən hər hansı bir nəticəni almaq üçün ilkin ...
  • Rüşvət almaq haramdırmı?
    10613 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/06
    Rüşvət "rşv" " ر ش و" kəlməsindən olan ərəb kəlməsidir və üç formada "ra" hərfinin fəthə (ə) zəmmə (u) və kəsrə (i), işlənibdir. Bu kəlmə tək formadadır və onun cəmi "roşa" yaxud "rişa" (ra hərfinin zəmmə (u) ya kəsrəsi (i) ilə)-dir. Fars dilində muzd mənasındadır.
  • “Rəd” surəsinin 31-ci ayəsinin mənası nədir?
    9486 Təfsir 2012/02/13
    Yuxarıdakı ayədə məqsədin nə olması ilə əlaqədar təfsirçilərin arasında iki nəzəriyyə vardır:1. Ayənin mənası budur: “Əgər aləmdə oxunduğu zaman dağların hərəkətə gətirilərək yer üzərində seyr etməsinə səbəb olan, yaxud onun vasitəsi ilə yer parça-parça edilən, yaxud ölülərin dirilməsinə və danışmasına səbəb olan bir ...
  • Quran nəzərindən Adəmin xilqətindən indiyə qədər altı min il keçmişdirmi?
    8020 Qədim kəlam 2011/05/17
    Quranda qeyd olunanlarla asimanların, yerin və Adəm (əleyhis-salam)-ın xilqətindən milyonlar, hətta milyardlar ilk keçməsini deyən nəzəriyyə arasında heç bir ziddiyyət yoxdur. Çünki bəzi arxeoloji qazıntılar ibtidai insan qalıqlarının milyon illər bundan öncə mövcud olduğunu dəstəkləyir.Əgər Adəmin xilqəti altı-yedi min il bundan qabağa qayıdırsa, ...
  • “Rəbbin və mələklər səf-səf gələrlər” ayəsində “səf”in mənası nədir?
    7302 Təfsir 2012/02/13
    Bu kəlmə və ondan alınan başqa kəlmələrdən digər ayələrdə də istifadə olunmuşdur.[1] Səf kəlməsinin mənası əşyaların düz xətt üzərinə olmasıdır. İnsanların və ya ağacların səflərə düzülməsi kimi.[2] Ayədəki “səffən” kəlməsi sintaktik təhlil baxımından məlaikələr üçün haldır. Məna nəzərindən isə Quran ...
  • Allah taala insanı nə üçün yaratmışdır?
    9703 Qədim kəlam 2011/01/02
    A: Allahın xaliq olmaqlığı bunu tələb edir ki, insanı yaratsın. B: Yaradılış qanunu hikmət və məqsəq üzərində qurulmuşdur. C: Kainatın və yaradılışın yaranmasından nəticə və məqsəd insandır; çünki hər bir şey onun üçün yaradılış və o bütün yaranmışların ən ...
  • Фәна вә фәна мәгамыны изаһ един!
    6694 Nəzəri irfan 2010/04/24
    Фәна, лүғәтдә мәһв олмаг вә јохлугдур. Бу сөзүн зидди исә бәга вә галмагдыр. Мәсәлән, Аллаһ һаггында бәга вә галмаг, диҝәр мөвҹудатлар һаггында исә фәна вә арадан ҝетмәклик ифадәләрини ишләтмәк дүзҝүндүр. Үмуми мәнасы исә инсанын өзүнү ҝөрмәмәси вә тапмамасы демәкдир. Әлбәттә, о мәнада јох ки, инсан тамамилә ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163894 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    159574 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118848 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    112050 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    106235 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92703 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54217 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    50055 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    45093 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44541 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...