Ətraflı axtarış
Baxanların
9320
İnternetə qoyma tarixi: 2012/03/14
Sualın xülasəsi
Sizin nəzərinizcə, dinsizlərin islam və sair səmavi dinlər müqabilində əks mövqe seçmələrinin səbəbi nə ola bilər?
Sual
Sizin nəzərinizcə, dinsizlərin islam və sair səmavi dinlər müqabilində əks mövqe seçmələrinin səbəbi nə ola bilər? Bu məsələnin həqiqi səbəbi nədir və nədən qaynaqlanır? Onun mənşəyi nə ola bilər?
Qısa cavab

Dinsizlərin səmavi dinlər, xüsusilə islam dini müqabilində əks mövqe seçmələrinin müxtəlif siyasi, ictimai, iqtisadi, mədəni kökləri ola bilər. Bu dörd səbəbdən daha artıq məlumat əldə etmək üçün ətraflı cavaba baxa bilərsiniz.

Ətreaflı cavab

Dinsizlərin səmavi dinlər, xüsusilə islam dini müqabilində əks mövqe seçmələrinin müxtəlif siyasi, ictimai, iqtisadi, mədəni kökləri ola bilər. Bu səbəbləri təfsilatı ilə və ayrı-ayrılıqda təhlil etməkdən öncə iki məsələni xatırlatmaq zəruridir.

Birincisi budur ki, dinsizlərlə dindarların bir-biri qarşısında əks mövqe seçməsi yeni bir məsələ deyildir; bəşər tarixi boyu müxtəlif şəkillərdə (hər iki cinahda) mövcud olmuşdur və bu cür mövqe seçmək təkcə dinsizlər tərəfindən olmamışdır. Hal-hazırda dinsizlərin təxribatçı texniki qüdrətə, böyük səviyyəli informasiya vasitələrinə və güclü hərbi texnikaya malik olduqlarına görə onların din əleyhinə apardıqları səs-küylü təbliğatlar və yaratdıqları şantajlar keçmiş dövrlərlə müqayisədə daha da artmağa başlamışdır.

İkincisi, bu kimi əks mövqe seçmələrin bütün hallarda yalnız islamın və dinin həqiqəti müqabilində olmasını təsəvvür etməməliyik; əksinə bu mövqe seçmələr dindən düzgün çıxarış əldə etməmək və ya dini təbliğatda yanlış üslublardan istifadə edilməsi nəticəsində də ola bilər. İlahi dinlərin ən kamili və əhatəlisi olan islam dininin xüsusiyyətlərinə diqqət yetirməklə aşağıda bu məsələnin dörd əsas səbəbini təqdim edirik:

a) Siyasi səbəblər

Tarix boyu dindarlıq iddiası edən hökumətlərdən bəziləri, o cümlədən məsihi aləmində orta əsrlər kilsəsi, islam dünyasında xəlifələrin dövranı, son dövrlərdə taliban hərəkatı və s., yəhudi aləmində isə sionist rejiminin törətdiyi acı təcrübələr, müxtəlif dinlər daxilində baş verən məzhəb və firqə çarpışmaları və s. dinsizlərə belə bir bəhanə vermişdir ki, dini heç olmazsa ümumi (siyasi və ictimai) sahələrdə yetərsiz qələmə versinlər, hətta bəzən onlar bu yetərsizliyi xüsusi hövzələrə sirayət etdirməklə dini kökündən terrorizm və qan axıdılma amili kimi təqdim etmişlər. İslam barəsində də, konkret şəkillə desək, özlərini islama mənsub edən taliban, əl-qaidə və s. kimi azğın qrupların və sələfi hərəkatının hakimiyyətə gəlməsi, habelə düz və ya səhv olmasından asılı olmayaraq əl-qaidəyə mənsub edilən 11 sentyabr hadisələri və s. islam əleyhinə güclü zəhərli təbliğatlar aparılmasında, ideoloji hücumlar edilməsində və islamı qorxunc bir nəzəriyyə kimi təqdim edilməsində mühüm rol ifa etmişdir.

b) İctimai səbəblər

Dünya səviyyəsində modern həyatın, mədəni cəmiyyətlərin yayılması ilə yeni bir ictimai həyat formalaşmışdır ki, Quran və islam rəvayətlərində təsvir olunan təbii behiştlə qarşılaşır və bu mövzu islam ilə son əsrdəki modernizm arasında ziddiyyət kimi qələmə verilir. İslam ilə islama zidd olan bu modernizm nəzəriyyəsi arasında barışıq yaratmaq məqsədi ilə bəzi müsəlman ziyalıları və mütəfəkkirləri son dərəcə ciddiyyətlə səy aparsalar da, bu ziddiyyəti aradan qaldırmaqda bacarıqsızdırlar. Buna görə də onlar islama əksər hallarda modernizm nəzəriyyəsi əsasında yanaşırlar. Yəni modernizmin haqq olmasını əvvəlcədən qəbul edir, sonra isə islam təlimlərini modernizm dəyərləri ilə uyğunlaşdırılmağa çalışırlar. Nəticədə belə ziyalılar islama yenidən nəzər verməyə çalışır və bu da onların islamdan üz çevirmələrinə səbəb olur (onlar həm islamın zahirini qoruyub saxlamağa çalışırlar, həm də modernizm ruhunu özlərinin yorğun və cansız cəsədlərinə üfürmək istəyirlər). İslam cəmiyyətlərində mövcud olan rəftar və davranışlardakı təzadlar  düzgün olmayan bu nəzəriyyəni gücləndirir; onlar mütərəqqi islam dinini irticaçı bir din, yaxud ən aşağısı hazırkı cəmiyyətin dərdinə dəyməyən bir şey hesab edirlər. Düzgün olmayan bu nəzəriyyənin kökü kəlmələrin tərsinə məna edilməsindən irəli gəlir. Belə ki, modernizm dəyərlərindəki hər növ tənqid və şəkk-şübhəni irtica və gerilik hesab edirlər.

v) İqtisadi səbəblər

İslam ölkələrində sərmayədarlıq (kapitalizm) iqtisadiyyatının qəbul edilməsi yeni müstəmləkəçilik üçün şərait yaradırdı ki, bu da müsəlmanların etiqadlarını zəiflədirdi. Müsəlman ölkələrində mövcud olan böyük neft yataqları bir sərmayə kimi onların inkişafına səbəb olmadı; əksinə müsəlmanlar arasında məsrəfçi iqtisadiyyatın və məsrəfçiliyə meylin rəvac verilməsinə səbəb oldu və iqtisadi cəhətdən qərb ölkələrinə ifratçı asılılıq yarandı. Qərb texnologiyasının və əmtəələrinin müsəlmanların xoşuna gəldiyi zaman yavaş-yavaş belə nəticəyə çatdılar ki, bu növ iqtisadiyyatın müsəlman olmaqla uyğunluğu yoxdur! Buna görə də ya bu növ iqtisadiyyatı boşlayaraq istehsalçı iqtisadiyyata üz gətirməyə çalışırlar, ya da öz başlarına dərd-sər açmadan islamdan əl çəkərək qərbin istilaçılığını tam şəkildə qəbul etdilər.

q) Mədəni səbəblər

Bu zəmində müxtəlif səbəbləri qeyd etmək olar. O cümlədən, bəzi dini alimlər tərəfindən din barədə çox səthi məlumatlar əldə etmək və nəticədə dini təəssüb üzündən və səthi şəkildə müdafiə etmək. Dini müdafiə edən bu iddiaçılar tərəfindən islamın yüksək maarifi ilə düşmənçilik edən və ona yad nəzər salan qərbin informasiya imperatorluğu belə bir imkan əldə etmişdir ki, bu kimi insanları islamın yeganə rəsmi nümayəndələri kimi təqdim etməklə onların məqamını yüksəltsinlər və bu işlə islam dini və islam mədəniyyətindən çox kobud, insaniyyətdən uzaq, xurafatçı və ağlasığmaz bir sima təqdim etsinlər.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Bizə qarşı pislik edən yaxınlarla ged- gəlimiz necə olsun?
    6879 Əməli əxlaq 2011/10/06
    Yaxın qohum əqraba ilə ged- gəlin mənası ehsan və lütf ilə əlaqə saxlamaq deməkdir. Hamıya qarşı bir şəri vəzifədir və uzun ömürlük, yaxşı əxlaq, ruzinin çoxalması kimi bir çox yaxşı faydaları və əsərləri vardır. Bütün yaxınlarla (qadın kişi, təqvalı təqvasız, müsəlman kafir, zalim saleh) ged- gəl və əlaqə olmalıdır. Həzrəti ...
  • Nəcis paltarlar, iki hissəli yarı ovtomatik paltaryuyan maşınlar vasitəsi ilə pak olurlarmı?
    9309 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/27
    Əgər nəcasətin eyni aradan gedəndən sonra, ker su paltarın hər yerinə yetişib və qurudanın fırlanması nəticəsində onun suyu xaric olsa, paltar pak olar.[1] Aşağıda mərcələrin dəftərlərinin cavabını qeyd edirik. Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftəri: Əgər nəcasətin eyni gedəndən sonra, boruya birləşən su paltaryuyan ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94696 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Cövhər və ərəzin arasında fərq varmı?
    8264 İslam fəlsəfəsi 2011/06/21
    Cövhər lehsikologiya nəzərindən gövhər (ərəbləşmiş kəlmə) kəlməsinin tərcüməsidir.Ərəz, peyda olma, üz vermə, ərz etmək və ... mənasındadır.[1]Filosoflar cövhərin tərifində belə deyiblər:«الجوهر ماهیة اذ وجدت فی الخارج وجدت لا فی موضوع مستغن عنها»"Əl- cövhəru mahiyyətun iza vucudət fil- xaric ...
  • Bədr döyüşündə Peyğəmbər (s) kömək edən mələklər, Ühüd döyüşündə qənimət əldə etməyə gedən əsgərlərin qarşısına nə ücün almadılar; Nə ücün imam Həsən və imam Hüseynin (ə) köməyinə getmədilər?
    13603 Qədim kəlam 2012/09/01
    Bədr döyüşü, Müsəlmanların ilk müharibə təcrübələridir ki, tarixdə baş vermişdir. Əlbətdə islam yeni bir din və bir dəstəbüt pərəst və müşrüklərlə qarşı- qarşıya durmuşdu. Onlar islamın məhv olmasından başqa hec bir istəkləri yox idi. Odur ki, müsəlmanların Allah tərəfindən mələklər vasitəsiyləhimayət olunması zəruri idi. Biz inanırıq ki, ...
  • Əhdə əməl etməməyin kəffarəsi nədir?
    7797 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/30
    Əgər bir şıxs (təqlid mərcələrinin izahlı hökümlər risalələrində əhd üçün olan şərtlərlə)[1] Alahla əhd bağlasa və ona əməl etməsə (işi etmək ya onu tərk etməyə əhd etməsi arasında fərq yoxdur) kəffarə verməlidir. Yəni altımış fəqiri doyurmalı, ya iki ay oruc tutmalı,[2] ya da bir ...
  • Məadın əqli və fitri dəlilləri nədir?
    9138 Qədim kəlam 2010/10/13
    Sualın cavabı, fəlsəfədə olan üç məktəbin nəzəriyyəsini yəni Məşşa, işraq və hikməti mütəaliyə və həmçinin kəlami və irfani nəzəriyyəni açıqlamaqla, daha aydın olacaq. Alimlərin əsərlərində bu bəhsin tutumu, imkan, sübut, isbat və məadın cismani, ruhani ya hər iki formada necə baş verə biləcəyi bəhslərin hamısına şamildir. Bu ...
  • Dünyada xeyir və şər, gözəllik və çirkinlik olmasına rəğmən Allahın mehriban olmasını neçə isbat etmək olar?
    26583 Qədim kəlam 2011/09/10
    Allah insanı mümkün olan ən yaxşı halda yaratmış, onun həm bu dünyadakı, həm də o biri dünyadakı ehtiyaclarını, tamamilə, təmin etmişdir. Daha doğrusu, bütün varlıqları insan və ona xidmət etmək üçün yaratmışdır. Bunun özü Allahın insana qarşı nə qədər mehriban olduğunu göstərən ən güclü arqumentdir. Habelə O, başqa varlıqlara qarşı ...
  • Bütün əməlləri xalis niyyətlə necə yerinə yetirmək olar?
    7679 Əməli əxlaq 2011/07/28
    İxlas – işlərin yerinə yetirilməsində və bəndəlikdə başqasının razılığını yox, yalnız Allah-taalanın razılığını əldə etmək, layiqli bəndəlik məqsədində olmaq mənasınadır. Deməli, əvvəlcə ixlasın maneələrini, yəni riyakarlıq, dünyaya ürək bağlamaq, şeytani vəsvəsələri aradan qaldırmaq lazımdır, bundan sonra imanın gücləndirilməsi, Allah-taalanın müqəddəs ...
  • Eramızdan uzun illər qabaq mağaralarda yaşayan insanlarda Adəmin (ə) nəslindən idilərmi?
    7965 Təfsir 2011/05/09
    Adəm (ə) övladının dağlarda və mağaralarda yaşamasını Qurani- kərim də təsdiqləyir. Amma bunu da qeyd edək ki, Adəmdən (ə) öncə insanların yaşaması və mağaraları özlərinə məskən seçmələri inkarolunmazdır. Hətta mağaralardan tapılmış tarixi əsərlərdə onların hansı zamana aid olmalarını da demək olar. Bundan əlavə Adəmin (ə) yaşamaq tarixi çox uzun min ...

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    165718 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165191 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120226 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114561 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    112278 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94696 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    55831 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55166 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46859 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46232 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...