Ətraflı axtarış
Baxanların
7051
İnternetə qoyma tarixi: 2011/06/25
Sualın xülasəsi
Bəzən İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) belə rəvayətlər nəql olunur ki, təmizlik imanın yarasıdar və ya başqa yerdə buyurur: “Evlənmək insanın imanının yarasını kamilləşdirir” – bu kimi hədislərə baxanda namaz və orucun insanın imanında nə kimi rolu var?
Sual
Bəzən İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) belə rəvayətlər nəql olunur ki, təmizlik imanın yarasıdar və ya başqa yerdə buyurur: “Evlənmək insanın imanının yarasını kamilləşdirir” – bu kimi hədislərə baxanda namaz və orucun insanın imanında nə kimi rolu var?
Qısa cavab

1.     Sualda qeyd olunur ki, İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) nəql olunur ki, Həzrət buyurur: “Təmizik imanın yarısıdır!” Halbuki belə bir hədis heç bir hədis kitabında gəlməmişdir.

2.     İslam Peyğəmərindən (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) bu mövzuda nəql olunan hədis belədir” “Təmizlik imandandır.” Hədisin mənası isə belədir ki, iman, təmizliyin köküdür  ya təmizik imanın bir qismini təşkil edir. Ona görə  imanlı şəxsin təmizliyə xüsusi diqqəti olmalıdır.

3.     İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) nəql ounmuş bəzi rəvayətlərdə gəlib ki din təmizik üstündə qurulub  ya məsum İmamların (əleyhimussalam) hədislərində gəlmiş - “Namaz yalnız, təmizliklə ola bilər!” - kimi hədislərdəpaklıqdanməqsəd təkcə namaz yox, təmizlikdir. Məsələ burdadır ki, heç bir əməl təharət  təmizlik olmadan qəbul olmaz. Baxmayaraq ki, təharət  ya paklığın özünə məxsus mərtəbələri vardır. (kiçik işlərdə pak olmaq, məsələn, dəstəmaz  qüsl, yaxud nəcis şeylərdən pak olmaq..)

4.      İslam nəzərində evlənmək  aliə həyatı qurmaq xüsusi əhəmiyyət kəsb edir; çünki, evlənmək bir tərəfdən paklığa, cinsi hissləri ram etməyə, aram tapmağa  kamala tərəf aramcasına hərəkətə səbəb olur. Digər tərəfdən rahiblik (evlənməyin  dünya ləzzətlərinin tərk olunması) İslamda məzəmmət olunmuş  bu əməl insanın kamala  səadətə çatmasında böyük maneə kimi tanıtdırılır. Bu nöqteyi-nəzərdən hədislərdə var ki, elənmək dinin yarısını hifz etməkdən ötrü vəsilədir.

5.     Hədisdə qeyd olunmuşdinin yarısıifadəsi əslində ürfi mənada işlənmiş bir ifadədir. Adətən, el arasında hər hansı bir məsələnin əhəmiyyətini çatdırmaqdan ötrü belə ifadələrdən istifadə olunur.

6.     İslamda rəvayətlərdə oruc, namaz, həcc, cihad  vilayət kimi mövzular haqqında gələn təkidlər  ifadələr heç  evlənmək  təmizlik haqqında gələn təkidlərdən az deyildir.

7.     Çox rəvayətlərdə İslamda hüdudlar, cəza iman; məsələn, təvəkkül, işlərin Allaha tapşırılması, ilahi qəzavətə razı olmaq,Allah dərgahında tam təslim olmaq, sədaqət, yaxşılıq, vəfa, elm  helm, təqva, namaz  vilayət kimi məsələlərə  çox təkidlər olunmuş  bəzən onlar dadinin yarısıkimi tanıtdırılmışdır. Belə ifadələrin bu mövzularda qeyd olunması təkcə, nisbi bir məsələdir.

Ətreaflı cavab

Sualda İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) nəql olunmuş rəvayət heç bir hədis kitabında gəlməmişdir. Hansı rəvayətdə gəlib ki, təmizik imanın yarısıdır?! İslam Peyğəmbərindən hədis mənabelərində bu mövzuda nəql olunan hədis belədir: “ Təmizlik imandandır!”[1] Bu da o mənadadır ki, imanlı şəxs mömin olduğuna görə pak  təmizliyə  əməl edir  paklığın  təmizliyin kökü imana qayıdır, yaxud, imanın bir hissəsini paklıq təşkil edir  iman iddiasında olan bir şəxsin paklığa  təmizliyə diqqətsizliyi qəbul olunan məsələ deyildir. Hər haldayarısısözü hədisdə qeyd olunmamışdır ki, nəsə anlaşılmazlığı icad etmiş olsun  beləliklə, bu sual da öz  mənasını əldən verir.

Xüsusilə, paklığı heç  həmişə yalnız, əl-üzü, paltarı  ev əşyalarını yumaq kimi başa düşmək olmaz; bəlkə  belə mövzularda bu sözə daha geniş məna vermək olar  araşdırmalar göstərir ki, bu söz hətta, namaz  oruca da aid olur. Başqa sözlə desək, əgər təmizliyi təharət  paklıq mənasında nəzərə alsaq, fikri  əməli paklıq  təharət olmadan insanın nəticə almayacağını ələ gətiririk. Ona görə  nəinki, “təharətsiz namaz olmaz!”[2]ifadəsi, bəlkə  ümumiyyətlə, qəti şəkildə demək olar ki, heç bir əməl təharətsiz  təmizlik olmadan səhih deyil  insandan qəbul olmaz. Bu mənada təmizliksiz iman da ələ gəlməz.

Bütün bunlardan əlavə, əgər rəvayətlərdə hansısa miqdar  kəmiyyətdən söz açılırsa belə kəmiyyət  miqdar adətən nisbidir. Məsələn, əgər rəvayətlərdə deyilirsə ki, evlənməklə dinin yarsı təkmil olur, bu o mənadadır ki, evli şəxsin öz imanını qoruması subay şəxsə nisbət daha rahatdır. Evli insan, Allaha bəndəçilik vəzifəsini daha yaxşı icra edir  öz vəzifəsini yerinə yetirməkdə yolun yarısını getmiş kimi görünür. Amma evli olmayan insan imanının qoruması yolunda çoxlu maneələrlə rastlaşır. Deməli, evlənmək bu mövzuda çox mühüm amillərdən biridir.

İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) hədis nəql olunur ki, buyurur: “Cavanlar! Hansınızın imkanı varsa evlənin; çünki, evlənmək insanı naməhrəmə baxmaqdan daha yaxşı saxlayır  insana paklıq bəxş edir....”[3]

İslamda bir tərəfdən evlənməyin yaxşı  müsbət cəhətlərinə işarələr olunur. O cümlədən, insanda sakitlik, aramlıq,mehr  məhəbbəti çoxalır, həmçinin, evlənməklə insanın cinsi meylləri ram olur  sair....cavanın həyacanlı ruhu sakitləşir  normal hala düşür, həyat  yaşayışın həqiqətlərini daha yaxşı dərk edir, öz xoşbəxtliyi  səadətinə tərəf daha yaxşı  tez hərəkət edir. Doğrudan da, evlənməyin aramlığını  sakitliyini o şəxs dərk edə bilər ki, subaylığın həyacanından, iztirablarından  aramsızlıqlarından agahlığı olsun.

Amma başqa tərəfdən, İslamda rahiblik (dünya  onun ləzətlərini tərk etmək) məzəmmət  qadağan olunmuşdur. İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) buyurur: “Mənim ümmətimdə rahiblik yoxdur!”[4] Yəni, evlənməyi tərk etmək, qadın  övladlardan uzaqlaşmaq  sair... Nəql olunur ki, bəziləri (səhabələrdən Osman ibn Məzun) belə bir yolu tutmuş  öz ailə uşaqlarından kənara çəkilmişdir. Həzrət bu əməldən narahatçılığını bildirmiş  buyurmuşdur: “Allah-taala məni rahiblikdən ötrü yollamamışdır. Əksinə, məni orta səviyyəli din, çətinlikdən uzaq olan asan bir həyata dəvətlə seçmişdir. Mən oruc tuturam, namaz qılıram, evlənmişəm ......Hər kəs mənim gətirdiyim fitri İslam dinini qəbul edirsə, gərək mənim gətirdiyimi  əməl etdiyim qanunlara da əməl etsin. Evlənmək mənim qanunlarımdan  adətlərimdəndir.”[5]  Bunları nəzərə alaraq rəvayətlərdə qeyd olunur ki, evlənmək insanın imanını dininin yarısını kamilləşdirir  məsum İmamlardan (əleyhimussalam) bizlərə bu mövzuda hədsilər gəlib çatıb.

Həmçinin, bu söz ürfdə (el arasında) işlənmiş bir ifadədir ki, əgər hər hansı bir əməlin kiməsə çox əhəmiyyətli olduğunu anlatmaq istəsək, ona bu əməli yerinə yetirməklə yolun yarısını getmiş olarsan” – deyə başa salarıq. Sənin işlərinin yarısında hər hansı əmələ mürtəkib olduğuna görə çətinliklə qarşılaşırsan. Əslində, sənin bu işi görməyinlə (məsələn, evlənməklə) çətinliklərinin yarısı artıq öz həllini tapmış olacaqdır.

Əlbəttə, heç  unutmaq lazım deyildir ki, əgər bəzən bir şeyin həqiqəti iki şeyə bağlıdırsa, başqa məsələlərin  o işin kamilləşməsində aidiyyatı var. Misal üçün əgər rəvayətlərdə var ki, təmizlik dinin yarısıdır  evlənmək 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Müslim ibn Əqilin qızlarının adı nə idi?
    12706 تاريخ بزرگان 2011/05/31
    Cənab Müslim ibn Əqilin həyatı barəsində olan kitabların hamısını araşdırarkən, bu nəticə ələ gəlir ki, cənab Müslimin Atikə və Həmidə adında iki qızı olubdur. Atikə Kərbəla hadisəsində Aşura günü düşmən xeymələrə hücum edərkən şəhid olur. Amma Həmidə Kərbəla əsirləri karvanında olub və cənab Müslimin nəsli yalnız onun vasitəsi ilə davam ...
  • "Əssəlamu ələl- Hüseyn və əla Əli ibnil Hüseyn və..." «اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ و ...» salamında Əli ibnil Hüseyn kimdir?
    18257 تاريخ بزرگان 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, ziyarətnamə, təvəssül duası, pak İmamlara salavat və İmam Zeynəl- abidin və Əli Əkbər (ə)- dan qalan rəcəznamələrdən Əli ibnil Hüseynin o iki həzrətin müştərək adı olması istifadə olur, amma Aşura ziyarətinin zaman və məkan məsələsi ki, Aşura günü, Kərbəla məkanı və o gün öldürülənlərə işarə edir. Və həmçinin ...
  • Qurani- Kərimin hansı surəsində peyğəmbərin gecə namazı qılmasına hökm edilmişdir?
    8276 Təfsir 2011/10/31
    Peyğəmbərə gecə namazının əmr edilməsi Quranın bir neçə yerində bəyan edilmişdir. O cümlədən Allah Quranın Muzəmmil surəsində peyğəmbərə buyurur: “Gecəni qısa bir hissədən savayı ayaqa qalx.[1] Baxmayaraq ki, bu surədə müraciət olunan peyğəmbərdir (s), amma surənin davamından anlaşılır ki, möminlər də peyğəmbərin (s) bu proqramında birlikdə olmuşlar. İndi ...
  • Һәр бир мүсәлманын илк әввәлдә билмәли олдуғу етигады нәдир?
    7748 Qədim kəlam 2010/09/29
    Һәр бир инсан кәлмеји-шәһадәтини јәни, “Әшһәду ән ла илаһә илләллаһ вә әшһәду әннә Мәһәммәдән рәсулуллаһ” (шәһадәт верирәм ки, Аллаһдан башга танры јохдур вә Мәһәммәд Аллаһын елчисидир) – демәклә мүсәлман олур вә бүтүн Ислам ганунлары онун үчүн тәтбиг олунур. Бәдәни пак вә һимајәсиндә олан һәдди булуға чатмајан ...
  • Əhli- sünnənin baxışını nəzərə alaraq, şiə fiqhinin nəzərindən səfərdə namazı şikəstə qılmaq rüsxətdir yoxsa vacib?
    12497 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/07/16
    Yəqini olan məzələ budur ki, beş namaz əvvəlcə iki rəkət formasında qanuniləşibdir. Həmçinin heç bir şəkk yoxdur ki, həzərdə (vətəndə) olan namaza iki rükət əlavə olubdur. İndi müzakirə mövzusu budur ki, səfərdə olan namaza da iki rükət əlavə olub ya yox? Şiənin fəqihləri İmamlar (ə)- ...
  • Bizə salam verərək “əssəlamu əleykum” deyən qeyri-müsəlman şəxsə cavabımız necə olmalıdır?
    7788 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/09
    Dini təlimlərdə təkid olunan məsələlərdən biri də möminlərin bir-birinə salam verməsidir. Bu məsələ ilə əlaqədar bir neçə istisna halı vardır ki, onun nümunələrindən biri də qeyri-müsəlmana salam verməkdir. Fiqhi kitablarda qeyri-müsəlmana salam vermək məkruh (bəyənilməz iş) sayılır və buyurulur: “Kafirin salamının cavabında gərək qısa şəkildə (təkcə “əleykə” ...
  • Quran nəzərindən seçilmiş xalqın xüsusiyyətləri nədir?
    8112 Təfsir 2012/09/24
    Quranda “seçilmiş xalq” və onun xüsusiyyətləri ilə əlaqədar nazil olan ayələri araşdırarkən aşağıdakı məsələlər əldə olunur: 1. Qurani-kərim peyğəmbərlərin ümmətindən heç birini bütün cəhətlərdən ideal olan bir xalq (qövm və ümmət) kimi təqdim etməmiş, əksinə onların ümmətlərinin əksəriyyətini məzəmmət etmişdir. 2. Qurani-kərim yalnız ...
  • Doğru və aldadıcı sübhdən məqsəd nədir?
    6733 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/04/16
    Doğru və aldadıcı fəcr və ya sübhdən məqsəd fiqhdə və astronomiyada işlədilən terminlərdir. Onlardan məqsəd gecə və gündüzdə müəyyən vaxtları bildirməkdir. Yalançı yaxud aldadıcı sübh məşriq səmtində ağartı və işıqlanmanın əmələ gəlməsinə deyirlər. Bu vaxtda sübh namazın qılmaq olmaz. Doğru və ya sadiq fəcr və sübh çağı ...
  • Ümumiyyətlə tato haramdır?
    15938 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/05/04
    Həzrəti Ayətullah ul üzma Sistaninin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Özü- özlüyündə caizdir, icazə verilir. Həzrəti Ayətullah ul üzma Məkarim Şirazinin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Əgər bədən üçün xüsusi bir zərəri yoxdursa və əxlaqa zidd şəkillər onda olmasa icazə verilir. Hər halda dəstəmaz və ...
  • Nə üçün həzrət Məhəmmədin (s) dörd qadından çox arvad almasına icazəsi var idi?
    15385 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2011/06/21
    Peyğəmbərin (s) qadınlareının çox olması mövzusu daim insanlar üçün sual amili olmuşdur.Biz bu məqalədə gərək bəzi məsələlərə toxunmaqla müxatəbin zehnini bu kimi suallardan təmizləyək:1). Birincisi: "Dörd qadından artıq arvad almaq mövzusu haram olmazdan öncə Peyğəmbərimiz bu qadınla ailə qurmuşdu.2). Peyğəmbərimizin bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164804 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164285 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119876 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113911 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111044 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94210 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54915 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54575 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46296 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45900 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...