Ətraflı axtarış
Baxanların
6114
İnternetə qoyma tarixi: 2011/06/25
Sualın xülasəsi
Bəzən İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) belə rəvayətlər nəql olunur ki, təmizlik imanın yarasıdar və ya başqa yerdə buyurur: “Evlənmək insanın imanının yarasını kamilləşdirir” – bu kimi hədislərə baxanda namaz və orucun insanın imanında nə kimi rolu var?
Sual
Bəzən İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) belə rəvayətlər nəql olunur ki, təmizlik imanın yarasıdar və ya başqa yerdə buyurur: “Evlənmək insanın imanının yarasını kamilləşdirir” – bu kimi hədislərə baxanda namaz və orucun insanın imanında nə kimi rolu var?
Qısa cavab

1.     Sualda qeyd olunur ki, İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) nəql olunur ki, Həzrət buyurur: “Təmizik imanın yarısıdır!” Halbuki belə bir hədis heç bir hədis kitabında gəlməmişdir.

2.     İslam Peyğəmərindən (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) bu mövzuda nəql olunan hədis belədir” “Təmizlik imandandır.” Hədisin mənası isə belədir ki, iman, təmizliyin köküdür  ya təmizik imanın bir qismini təşkil edir. Ona görə  imanlı şəxsin təmizliyə xüsusi diqqəti olmalıdır.

3.     İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) nəql ounmuş bəzi rəvayətlərdə gəlib ki din təmizik üstündə qurulub  ya məsum İmamların (əleyhimussalam) hədislərində gəlmiş - “Namaz yalnız, təmizliklə ola bilər!” - kimi hədislərdəpaklıqdanməqsəd təkcə namaz yox, təmizlikdir. Məsələ burdadır ki, heç bir əməl təharət  təmizlik olmadan qəbul olmaz. Baxmayaraq ki, təharət  ya paklığın özünə məxsus mərtəbələri vardır. (kiçik işlərdə pak olmaq, məsələn, dəstəmaz  qüsl, yaxud nəcis şeylərdən pak olmaq..)

4.      İslam nəzərində evlənmək  aliə həyatı qurmaq xüsusi əhəmiyyət kəsb edir; çünki, evlənmək bir tərəfdən paklığa, cinsi hissləri ram etməyə, aram tapmağa  kamala tərəf aramcasına hərəkətə səbəb olur. Digər tərəfdən rahiblik (evlənməyin  dünya ləzzətlərinin tərk olunması) İslamda məzəmmət olunmuş  bu əməl insanın kamala  səadətə çatmasında böyük maneə kimi tanıtdırılır. Bu nöqteyi-nəzərdən hədislərdə var ki, elənmək dinin yarısını hifz etməkdən ötrü vəsilədir.

5.     Hədisdə qeyd olunmuşdinin yarısıifadəsi əslində ürfi mənada işlənmiş bir ifadədir. Adətən, el arasında hər hansı bir məsələnin əhəmiyyətini çatdırmaqdan ötrü belə ifadələrdən istifadə olunur.

6.     İslamda rəvayətlərdə oruc, namaz, həcc, cihad  vilayət kimi mövzular haqqında gələn təkidlər  ifadələr heç  evlənmək  təmizlik haqqında gələn təkidlərdən az deyildir.

7.     Çox rəvayətlərdə İslamda hüdudlar, cəza iman; məsələn, təvəkkül, işlərin Allaha tapşırılması, ilahi qəzavətə razı olmaq,Allah dərgahında tam təslim olmaq, sədaqət, yaxşılıq, vəfa, elm  helm, təqva, namaz  vilayət kimi məsələlərə  çox təkidlər olunmuş  bəzən onlar dadinin yarısıkimi tanıtdırılmışdır. Belə ifadələrin bu mövzularda qeyd olunması təkcə, nisbi bir məsələdir.

Ətreaflı cavab

Sualda İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) nəql olunmuş rəvayət heç bir hədis kitabında gəlməmişdir. Hansı rəvayətdə gəlib ki, təmizik imanın yarısıdır?! İslam Peyğəmbərindən hədis mənabelərində bu mövzuda nəql olunan hədis belədir: “ Təmizlik imandandır!”[1] Bu da o mənadadır ki, imanlı şəxs mömin olduğuna görə pak  təmizliyə  əməl edir  paklığın  təmizliyin kökü imana qayıdır, yaxud, imanın bir hissəsini paklıq təşkil edir  iman iddiasında olan bir şəxsin paklığa  təmizliyə diqqətsizliyi qəbul olunan məsələ deyildir. Hər haldayarısısözü hədisdə qeyd olunmamışdır ki, nəsə anlaşılmazlığı icad etmiş olsun  beləliklə, bu sual da öz  mənasını əldən verir.

Xüsusilə, paklığı heç  həmişə yalnız, əl-üzü, paltarı  ev əşyalarını yumaq kimi başa düşmək olmaz; bəlkə  belə mövzularda bu sözə daha geniş məna vermək olar  araşdırmalar göstərir ki, bu söz hətta, namaz  oruca da aid olur. Başqa sözlə desək, əgər təmizliyi təharət  paklıq mənasında nəzərə alsaq, fikri  əməli paklıq  təharət olmadan insanın nəticə almayacağını ələ gətiririk. Ona görə  nəinki, “təharətsiz namaz olmaz!”[2]ifadəsi, bəlkə  ümumiyyətlə, qəti şəkildə demək olar ki, heç bir əməl təharətsiz  təmizlik olmadan səhih deyil  insandan qəbul olmaz. Bu mənada təmizliksiz iman da ələ gəlməz.

Bütün bunlardan əlavə, əgər rəvayətlərdə hansısa miqdar  kəmiyyətdən söz açılırsa belə kəmiyyət  miqdar adətən nisbidir. Məsələn, əgər rəvayətlərdə deyilirsə ki, evlənməklə dinin yarsı təkmil olur, bu o mənadadır ki, evli şəxsin öz imanını qoruması subay şəxsə nisbət daha rahatdır. Evli insan, Allaha bəndəçilik vəzifəsini daha yaxşı icra edir  öz vəzifəsini yerinə yetirməkdə yolun yarısını getmiş kimi görünür. Amma evli olmayan insan imanının qoruması yolunda çoxlu maneələrlə rastlaşır. Deməli, evlənmək bu mövzuda çox mühüm amillərdən biridir.

İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) hədis nəql olunur ki, buyurur: “Cavanlar! Hansınızın imkanı varsa evlənin; çünki, evlənmək insanı naməhrəmə baxmaqdan daha yaxşı saxlayır  insana paklıq bəxş edir....”[3]

İslamda bir tərəfdən evlənməyin yaxşı  müsbət cəhətlərinə işarələr olunur. O cümlədən, insanda sakitlik, aramlıq,mehr  məhəbbəti çoxalır, həmçinin, evlənməklə insanın cinsi meylləri ram olur  sair....cavanın həyacanlı ruhu sakitləşir  normal hala düşür, həyat  yaşayışın həqiqətlərini daha yaxşı dərk edir, öz xoşbəxtliyi  səadətinə tərəf daha yaxşı  tez hərəkət edir. Doğrudan da, evlənməyin aramlığını  sakitliyini o şəxs dərk edə bilər ki, subaylığın həyacanından, iztirablarından  aramsızlıqlarından agahlığı olsun.

Amma başqa tərəfdən, İslamda rahiblik (dünya  onun ləzətlərini tərk etmək) məzəmmət  qadağan olunmuşdur. İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi va səlləm) buyurur: “Mənim ümmətimdə rahiblik yoxdur!”[4] Yəni, evlənməyi tərk etmək, qadın  övladlardan uzaqlaşmaq  sair... Nəql olunur ki, bəziləri (səhabələrdən Osman ibn Məzun) belə bir yolu tutmuş  öz ailə uşaqlarından kənara çəkilmişdir. Həzrət bu əməldən narahatçılığını bildirmiş  buyurmuşdur: “Allah-taala məni rahiblikdən ötrü yollamamışdır. Əksinə, məni orta səviyyəli din, çətinlikdən uzaq olan asan bir həyata dəvətlə seçmişdir. Mən oruc tuturam, namaz qılıram, evlənmişəm ......Hər kəs mənim gətirdiyim fitri İslam dinini qəbul edirsə, gərək mənim gətirdiyimi  əməl etdiyim qanunlara da əməl etsin. Evlənmək mənim qanunlarımdan  adətlərimdəndir.”[5]  Bunları nəzərə alaraq rəvayətlərdə qeyd olunur ki, evlənmək insanın imanını dininin yarısını kamilləşdirir  məsum İmamlardan (əleyhimussalam) bizlərə bu mövzuda hədsilər gəlib çatıb.

Həmçinin, bu söz ürfdə (el arasında) işlənmiş bir ifadədir ki, əgər hər hansı bir əməlin kiməsə çox əhəmiyyətli olduğunu anlatmaq istəsək, ona bu əməli yerinə yetirməklə yolun yarısını getmiş olarsan” – deyə başa salarıq. Sənin işlərinin yarısında hər hansı əmələ mürtəkib olduğuna görə çətinliklə qarşılaşırsan. Əslində, sənin bu işi görməyinlə (məsələn, evlənməklə) çətinliklərinin yarısı artıq öz həllini tapmış olacaqdır.

Əlbəttə, heç  unutmaq lazım deyildir ki, əgər bəzən bir şeyin həqiqəti iki şeyə bağlıdırsa, başqa məsələlərin  o işin kamilləşməsində aidiyyatı var. Misal üçün əgər rəvayətlərdə var ki, təmizlik dinin yarısıdır  evlənmək 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Firon necə əməllərinə görə ki, Allahın imtahan vəsiləsiydi əzab çəkəcək?
    5934 Təfsir 2012/04/17
    Allahın dəyişməyən qanunlarından biri bəndələrin imtahanı və sınağıdır. Bu imtahan fərqli hadisələr və müxtəlif vəsilələrlə yerinə yetirilir. Bəzi hallarda Allah zalimləri digər kəslərin imtahan vəsiləsi qərar verir. Bir halda ki, zalim özü bilmir ki, Allahın imtahan vəsiləsidir. Zalimin imtahan vəsiləsi olması onun pislərindən və əzaba ...
  • Kitab əhli məadın cismani olmasına inanırlarmı? Lütfən, bu barədə bir neçə kitab təqdim edir.
    5832 Qədim kəlam 2012/09/24
    Cavabın aydın olması üçün bir neçə məsələyə diqqət yetirmək zəruridir: 1. Əhli-kitabın (istər yəhudi, istər məsihi, istərsə də zərdüşt) təlimlərində “cismani məad” adlı bir ünvan irəli çəkilməmişdir. Bu barədə bəyan etdiklərimiz məadın özünə etiqadın əsli ilə əlaqədar əhli-kitabın dini mətnlərindəki çıxarışlarımızdır. 2. Bu ...
  • O hansı ayədir ki, nazil olarkən onu 70 min mələk müşayiət edirdi?
    6040 Təfsir 2012/02/07
    Rəvayətlərdə gəlmişdir ki, bu xüsusiyyət Ənam surəsi zikr olunur.İmam Sadiq ə. Bu barədə buyurur: Ənam surəsi bir dəfəyə nazil olmuşdur. 70 min mələk onu müşayiət edirdi. Həzrət Məhəmməd (s) göndərilmişdir. Onu əziz tutun. Allah taalanın adı orada 70 yerdə işlədilmişdir. Camaat bu surənin hansı həqiqətlərinin olduğunu bilsəydilər onu tərk ...
  • Zirar məscidi hansı mənadadır? Və onun tikilmə dastanı nədir?
    8203 Məlanların tarixi 2012/02/09
    Ərəb qramatikasında: "Zirar" mufaələ babındandır. Lüğətdə ziyan vurmaq[1] (bilərəkdən[2]) mənasında işlədilmişdir. Quranın Tövbə surəsində bu məsələyə işarə olunmuşdur.Zirar məscidinin bu cür adlandırılmasının illəti; bu cəhətdən olmuşdur ki, münafiqlərdən bir dəstəsi öz çirkin hiylələrini İslam və ...
  • Cəfr elmini, “mənaya” və “bəlaya” elmlərini izah edin.
    11587 Qədim kəlam 2012/03/14
    Cəfr elmi barəsində məsumlardan (əleyhimus-salam) nəql olunan rəvayətlərin məcmusundan məlum olur ki, cəfr – Peyğəmbəri-əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih)-in vasitəsi ilə Əli (əleyhis-salam)-ın və ondan da sonrakı imamların ixtiyarına verilən bir sıra ilahi maarif məcmuəsidir. Onun bir hissəsi qiyamət gününə qədər baş verəcək hadisələr barədə elmdən ibarətdir, ...
  • Möminun surəsinin 101- ci ayəsi ilə saffat surəsinin 27 və 50- ci ayələrinin ziddiyyətini necə həll edirsiniz?
    5699 معاد و قیامت 2012/07/16
    Quran ayələrində ümumi şəkildə və sualda qeyd olunan ayələrdə xüsusi şəkildə, heç bir ziddiyyət yoxdur. Çünki, "o gündə heç kəs digərindən kömək və sual xahişi etməz" buyuran ayələr, qiyamətin ilk mərhələlərinə işarə edir. Bu o günün qorxu və heyranlığının çox olması səbəbindəndir. Həmin qorxu və heyranlığın çoxluğu ...
  • Camaat namazında cərgə necə təşkil olunur? Namazda hərəkət etmək onu batil edirmi?
    4801 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/30
    Sizin qarşıladığınız məsələ barəsində (camaat namazının cərgəsini təşkil etmək), fiqhi kitablarda belə gəlibdir:Məmum imamdan qabaqda dayanmamalıdır.[1]Müstəhəbdir əgər məmum kişi olsa, imamın sağ tərəfində[2] ...
  • Ər öz arvadından iki bərabər qadın irsi niyə aparır?
    5660 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/07/02
    Qadın və kişinin cismi, ruhi və hissiyyat cəhətdən çoxlu fərqləri var ki, hər birinin vəzifə və rolu yaranmış aləmində bir- birini tamamlamağı lazım tutur. Bütün bu fərqlərlə belə, İslam onların arasında ədalətin olmasını deyir. Qadın və kişinin arasında ədalətin olması bunu lazım tutur ki, hüquq, vəzifə və təkliflərin arasında bərabərlik ...
  • Quranla ünsiyyətdə olub, ona məhəbbət göstərməyin yolu nədir?
    5579 Əməli əxlaq 2011/10/24
    ƏgərQuranıntilavətiilahiniyyətlə, təfəkkürvəonaəməlləbirlikdəolsaöz-özünəQuranlainsanınarasında
  • Borc verən edə bilərmi zorla haqlı borcunu geri alsın? Məsələn 5 dəqiqəlik huşsuz etməklə və ya bir neçə nəfərin köməyi ilə zorlasın?
    4999 Nəzəri əxlaq 2011/11/12
    Borclunun borcu inkar etdiyi təqdirdə və ya üzürsüz olaraq, onu ödəməkdə, problem çıxardıqda, borc verən edə bilər borc miqdarında onun malından götürsün. Amma diqqət etmək lzımdır ki: 1- Əgər bu zəmində qayda və qanin varsa, riayət olunmalıdır və qanuna uyğun əməl olunmalıdır.[1] 2- ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    160294 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    146342 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    115581 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    106765 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    89201 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    88255 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    52114 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    41616 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    40819 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    40469 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...