Ətraflı axtarış
Baxanların
6155
İnternetə qoyma tarixi: 2012/03/14
Sualın xülasəsi
Hansı dəlillərə əsasən Məmun İmam Riza (əleyhis-salam)-ın bayram namazı qılınmasının qarşısını aldı?
Sual
Hansı dəlillərə əsasən Məmun İmam Riza (əleyhis-salam)-ın bayram namazı qılınmasının qarşısını aldı?
Qısa cavab

Məmunun İmam Əli ibni Musər-Riza (əleyhis-salam)-ın imaməti ilə fitr bayram namazı qılınmasının qarşısını almasının ümdə dəlili o həzrətin namaz qılması ilə əlaqədar hökumətə yönələn təhlükə hissi idi. Bu hadisə Mərv (Xorasan) əhalisinin İmam Riza (əleyhis-salam)-ın müsəllaya getməsi xəbərini eşitməklə eyni zamanda hamılıqla evlərindən müsəllaya tərəf axışmaları zamanı baş vermişdi. Onlar yolun iki tərəfində oturub səbirsizliklə İmamın gəlişini gözləyirdilər. Qadınlar və uşaqlar damlara çıxıb onun mübarək qədəmlərinin intizarını çəkirdilər. Bütün ordu sərkərdələri, örkənin məşhur siyasi şəxsiyyətləri – hər sinifdən olursa olsun – İmam (əleyhis-salam)-ın evinin qarşısına toplaşmışdılar. Hamı o həzrətə məhəbbət göstərirdi. Bu zaman Məmun və onun müşavirləri hiss etdilər ki, İmam tərəfindən bu namazın qılınması və xütbə oxunması onun hökumətini devirə bilər. Onlar İmamın nəinki adi camaatın arasında, hətta sarayın əyan-əşrafları, ölkənin ordu sərkərdələri və məşhur şəxsiyyətlər arasında bu qədər sevilməsini əsla təsəvvür etmirdilər. Buna görə də göstəriş verdi ki, İmam bayram namazını qılmaq fikrindən keçsin, bu yolla həm özünü, həm də hökumətini ehtimal verilən təhlükələrindən qoruyub saxlasın.

Ətreaflı cavab

Məmunun İmam Əli ibni Musər-Riza (əleyhis-salam)-ın imaməti ilə fitr namazını qılınmasının qarşısını almasının (halbuki bu təklifi Məmunun  özü vermişdi) dəlillərini başa düşmək üçün demək lazımdır: Məmun atası Harun ər-Rəşidin ölümündən sonra ölkə vəziyyətini sahmana saldı, sonra İmam Riza (əleyhis-salam)-a bir məktub yazaraq onu Xorasana dəvət etdi. İmam Riza (əleyhis-salam) müəyyən səbəblərə görə bu təklifi alqışla qarşılamadı. Lakin Məmun yenidən öz istəyini təkrar və israr etdi ki, hökmən Xorasana tərəf gəlməlisən. İmam Riza (əleyhis-salam) onun israrlarını hiss etdikdə qəbul edib Xorasana səfər etmək məcburiyyətində qaldı.

İmam Riza (əleyhis-salam) Xorasana (Mərvə) daxil olandan sonra Məmun təklif etdi ki, xilafəti qəbul etsin. İmam Riza (əleyhis-salam) bu istəklə kəssin şəkildə müxalifət etdi. Məmun onu təhdid edərək dedi: – Gərək vəliəhdlik məqamını qəbul edəsən!

Həzrət buyurdu ki, bəzi şərtlər daxilində qəbul edərəm. Məmun dedi: – Şərtiniz nədir?

İmam buyurdu: – Şərtim budur ki, hökumət və siyasət işlərindən heç birinə dəxalət etməyəm, hakimlərin və sərkərdələrin vəzifəyə təyin olunması və ya işdən götürülməsində heç bir rol oynamayam.

Məmun da İmamın şərtlərini qəbul etdi. Bundan sonra fitr bayramında İmam Riza (əleyhis-salam)-a dedi: – Bu gün bayram günüdür. Bayram namazının imamətini öhdənə al. Camaat üçün bayram xütbəsi oxu.

Həzrət buyurdu: – Sən bilirsən ki, təklifini müəyyən şərtlər daxilində qəbul etmişəm, onlardan biri də bu kimi mərasimlərdə iştirak etməməkdir.

Məmun yenidən xəbər göndərdi və dedi: – Mən camaatı xatircəm etmək istəyirəm ki, qəlblərində sizə meyl etsinlər, fəzilətlərinizi eşidib tanısınlar.

Məmun bu əməli çox israrla tələb etdikdə həzrət buyurdu: – Məni bu işdə üzrlü sayın. Amma əgər israr edirsinizsə, onda cəddim Rəsulullah (səlləllahu əleyhi və alih) kimi bayram namazı qılacağam.

Məmun dedi: – Necə istəyirsinizsə, o cür də qılın.

İmam Riza (əleyhis-salam)-ın bayram namazı qılmaq məqsədi ilə müsəllaya gedəcəyi elan olunan zaman Mərv (Xorasan) əhalisi yolun iki tərəfində oturub o həzrətin gəlişini gözləyirdilər. Uşaqlar və qadınlar evin damlarına çıxıb o həzrətin mübarək qədəmlərinin intizarını çəkirdilər. Bütün ordu sərkərdələri, ölkənin görkəmli siyasi şəxsiyyətləri (hər sinifdən və təbəqədən olursa olsun) İmamın evinin qarşısına toplaşıb o həzrətin çölə çıxmasının intizarını çəkirdilər. Bu zaman bayram günəşi saçmağa başladı, həzrət qüsl edib başına ağ əmmamə qoydu, onun bir ucunu sinəsinə, digər ucunu isə kürəyinə atdı, öz paltarlarını dizinə qədər çırmalayıb yuxarı qaldırdı. Sonra bütün qulamlara, kənizlərə və xidmətçilərə göstəriş verdi ki, onlar da belə etsinlər. Bundan sonra xüsusi bir çəliyi əlinə aldı və evdən xaric oldu. Həzrət hərəkət edəndə camaat onun arxasınca yola düşdülər. Həzrət mübarək başını asimana tərəf qaldırdı və dörd dəfə təkbir dedi.

Həzrət və onun köməkçiləri bu məxsus şəkildə evin qapısında bir qədər dayandı və اَللَّهُ اَكْبَرُ، اَللَّهُ اَكْبَرُ، اَللَّهُ اَكْبَرُ، اَللَّهُ اَكْبَرُ عَلَى مَا هَدَانَا، اَللهُ اَكْبَرُ عَلَى مَا رَزَقَنَا مِنْ بَهِيمَةِ اْلاَنْعَامِ وَ اْلَحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى مَا أَبْلَانَا “Əllahu əkbər, Əllahu əkbər, Əllahu əkbər, Əllahu əkbəru əla ma hədana, Əllahu əkbəru əla ma rəzəqəna min bəhimətil-ən’am vəl-həmdu lillahi əla ma əblana” dedikdə hamı bir səslə bu təkbirləri təkrar etməyə başladı.

Bu zaman camaatdan uca şivən səsi eşidilməyə başladı, sanki, Mərv şəhərinin divarları lərzəyə gəlmişdi. Ordu sərkərdələri və ölkənin tanınmış şəxsiyyətləri İmam Riza (əleyhis-salam)-ın ayaqyalın hərəkət etdiyini gördükdə onlar da atlarından enib ayaqqabılarını çıxartdılar və piyada hərəkət etməyə başladılar. İmam Riza (əleyhis-salam) hər on addım getdikdən sonra dayanır və həmin təkbirləri üç dəfə deyirdi. Sanki, asiman, yer, şəhərin divarları belə onunla həmsəda olmuşdu, şivən və nalə səsləri Mərv şəhərini bürümüşdür.

Bu hadisəni dərhal Məmuna çatdırdılar  və onu hazırkı vəziyyətdən xəbərdar etdilər. Vəziri Fəzl ibni Səhl, Məmuna dedi: – Əgər Əli ibni Musa həmin vəziyyətlə özünü müsəllaya çatdırsa, hamı ona məftun və aşiq olacaqlar. Məsləhət görürəm ki, onun müsəllaya getməsinin qarşısını alasan.

Məmun da bir nəfəri göndərdi və həzrətə dedi ki, evinə qayıtsın. İmam da öz paltarlarını və ayaqqabılarını geyib atına mindi və öz yerinə qayıtdı.[1]

İmam Riza (əleyhis-salam)-ın camaat arasında həddindən artıq sevilməsi, camaatın misilsiz bir vəsflə  onun pişvazına çıxması və məhəbbət göstərməsi səbəb oldu ki, Məmun onun bayram namazı qılmasının qarşısını alsın. Çünki Məmunun və onun müşavirinin gümanına əsasən bayram namazının belə əzəmətli şəkildə qılınıb xütbə oxunması ilə onun hökuməti təhlükəyə düşə bilərdi. Halbuki,  o, bu namazdan özünün xeyrinə təbliğat aparmaq istəyirdi və heç vaxt fikirləşməzdi ki, İmam nəinki adi camaat arasında, hətta ölkənin siyasi şəxsiyyətləri və ordu sərkərdələri arasında belə, bu qədər məhəbbət qazammış olsun. Buna görə də göstəriş verdi ki, İmam namaz fikrindən keçsin. Beləliklə özünü və hökumətini o həzrət nahiyəsindən ehtimal verilən təhlükələrdən xilas etsin.

 


[1] Kuleyni, “Kafi”, 1-ci cild, səh. 488-490, hədis 7, "Darul-kutubil-islamiyyə", Tehran, 1368-ci şəmsi il; Ətarudi, Əzizullah, “Müsnədu imam Riza (əleyhis-salam)”, müqəddimə, səh. 64, “Astani Qüdsi Rəzəvi”, Məşhəd, 1-ci çap, 1406-cı qəməri il; “İmam Riza (əleyhis-salam)-ın xəbər və əsərləri”, səh. 99-102

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Bizə qarşı pislik edən yaxınlarla ged- gəlimiz necə olsun?
    6879 Əməli əxlaq 2011/10/06
    Yaxın qohum əqraba ilə ged- gəlin mənası ehsan və lütf ilə əlaqə saxlamaq deməkdir. Hamıya qarşı bir şəri vəzifədir və uzun ömürlük, yaxşı əxlaq, ruzinin çoxalması kimi bir çox yaxşı faydaları və əsərləri vardır. Bütün yaxınlarla (qadın kişi, təqvalı təqvasız, müsəlman kafir, zalim saleh) ged- gəl və əlaqə olmalıdır. Həzrəti ...
  • Nəcis paltarlar, iki hissəli yarı ovtomatik paltaryuyan maşınlar vasitəsi ilə pak olurlarmı?
    9309 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/27
    Əgər nəcasətin eyni aradan gedəndən sonra, ker su paltarın hər yerinə yetişib və qurudanın fırlanması nəticəsində onun suyu xaric olsa, paltar pak olar.[1] Aşağıda mərcələrin dəftərlərinin cavabını qeyd edirik. Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftəri: Əgər nəcasətin eyni gedəndən sonra, boruya birləşən su paltaryuyan ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94696 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Cövhər və ərəzin arasında fərq varmı?
    8264 İslam fəlsəfəsi 2011/06/21
    Cövhər lehsikologiya nəzərindən gövhər (ərəbləşmiş kəlmə) kəlməsinin tərcüməsidir.Ərəz, peyda olma, üz vermə, ərz etmək və ... mənasındadır.[1]Filosoflar cövhərin tərifində belə deyiblər:«الجوهر ماهیة اذ وجدت فی الخارج وجدت لا فی موضوع مستغن عنها»"Əl- cövhəru mahiyyətun iza vucudət fil- xaric ...
  • Bədr döyüşündə Peyğəmbər (s) kömək edən mələklər, Ühüd döyüşündə qənimət əldə etməyə gedən əsgərlərin qarşısına nə ücün almadılar; Nə ücün imam Həsən və imam Hüseynin (ə) köməyinə getmədilər?
    13603 Qədim kəlam 2012/09/01
    Bədr döyüşü, Müsəlmanların ilk müharibə təcrübələridir ki, tarixdə baş vermişdir. Əlbətdə islam yeni bir din və bir dəstəbüt pərəst və müşrüklərlə qarşı- qarşıya durmuşdu. Onlar islamın məhv olmasından başqa hec bir istəkləri yox idi. Odur ki, müsəlmanların Allah tərəfindən mələklər vasitəsiyləhimayət olunması zəruri idi. Biz inanırıq ki, ...
  • Əhdə əməl etməməyin kəffarəsi nədir?
    7797 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/30
    Əgər bir şıxs (təqlid mərcələrinin izahlı hökümlər risalələrində əhd üçün olan şərtlərlə)[1] Alahla əhd bağlasa və ona əməl etməsə (işi etmək ya onu tərk etməyə əhd etməsi arasında fərq yoxdur) kəffarə verməlidir. Yəni altımış fəqiri doyurmalı, ya iki ay oruc tutmalı,[2] ya da bir ...
  • Məadın əqli və fitri dəlilləri nədir?
    9138 Qədim kəlam 2010/10/13
    Sualın cavabı, fəlsəfədə olan üç məktəbin nəzəriyyəsini yəni Məşşa, işraq və hikməti mütəaliyə və həmçinin kəlami və irfani nəzəriyyəni açıqlamaqla, daha aydın olacaq. Alimlərin əsərlərində bu bəhsin tutumu, imkan, sübut, isbat və məadın cismani, ruhani ya hər iki formada necə baş verə biləcəyi bəhslərin hamısına şamildir. Bu ...
  • Dünyada xeyir və şər, gözəllik və çirkinlik olmasına rəğmən Allahın mehriban olmasını neçə isbat etmək olar?
    26583 Qədim kəlam 2011/09/10
    Allah insanı mümkün olan ən yaxşı halda yaratmış, onun həm bu dünyadakı, həm də o biri dünyadakı ehtiyaclarını, tamamilə, təmin etmişdir. Daha doğrusu, bütün varlıqları insan və ona xidmət etmək üçün yaratmışdır. Bunun özü Allahın insana qarşı nə qədər mehriban olduğunu göstərən ən güclü arqumentdir. Habelə O, başqa varlıqlara qarşı ...
  • Bütün əməlləri xalis niyyətlə necə yerinə yetirmək olar?
    7679 Əməli əxlaq 2011/07/28
    İxlas – işlərin yerinə yetirilməsində və bəndəlikdə başqasının razılığını yox, yalnız Allah-taalanın razılığını əldə etmək, layiqli bəndəlik məqsədində olmaq mənasınadır. Deməli, əvvəlcə ixlasın maneələrini, yəni riyakarlıq, dünyaya ürək bağlamaq, şeytani vəsvəsələri aradan qaldırmaq lazımdır, bundan sonra imanın gücləndirilməsi, Allah-taalanın müqəddəs ...
  • Eramızdan uzun illər qabaq mağaralarda yaşayan insanlarda Adəmin (ə) nəslindən idilərmi?
    7965 Təfsir 2011/05/09
    Adəm (ə) övladının dağlarda və mağaralarda yaşamasını Qurani- kərim də təsdiqləyir. Amma bunu da qeyd edək ki, Adəmdən (ə) öncə insanların yaşaması və mağaraları özlərinə məskən seçmələri inkarolunmazdır. Hətta mağaralardan tapılmış tarixi əsərlərdə onların hansı zamana aid olmalarını da demək olar. Bundan əlavə Adəmin (ə) yaşamaq tarixi çox uzun min ...

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    165718 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165191 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120226 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114561 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    112278 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94696 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    55831 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55166 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46859 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46232 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...