Ətraflı axtarış
Baxanların
7470
İnternetə qoyma tarixi: 2012/02/15
Sualın xülasəsi
Zürarənin şəxsiyyəti və mövqeyi İmamların yanında necə idi?
Sual
İmamların yanında Zürarənin əzəməti nə qədər olubdur? Onun bütün rəvayətlərini qəbul etmək olarmı?
Qısa cavab

Zürarə İmamların yanında böyük mövqe və dərəcəsi olan səhabələrdəndir. O icma- əshabından biri yayılır ki, İmamlar (ə) -ın əshabı onun düz danışmağını hamısı qəbul edir. Onun pislənməsində rəvayətlər olsa da, amma rəvayətləri bir yerə cəm edib və son nəticəni alanda, onun İmamlar (ə)- ın əshabının ən böyüklərindən biri olması nəticəsinin doruluğuna yetişmək olar.

Ətreaflı cavab

Zürarə bin Əyən Şəybani, İmam Baqir (ə) və İmam Sadiq 9ə)- ın ən böyük səhabələrindən biridir ki, bu iki İmamdan rəvayət nəql edibdir.[1]

Zürarənin ailəsinin kökü "Rum" diyarına yetişir. Atası Rum əhalisindən biri idi ki, qul olaraq Bəni Şəybanda yaşayırdı. Quranı öyrəndiyinə görə, onlar tərəfindən azad oldu.[2]

Şeyx Tusinin dediyinə görə, əyən ailəsi, şiənin məşhur ailələrindən biri idi ki, çoxlu rəvayət, kitab və qanunlar onlardan yadigar qalıb.[3]

Nəccaşi Zürarənin xüsusiyyətləri barəsində belə yazır: "Öz zamanında İmamların səhabələrinin böyüyü və şeyxi idi. O böyük, qari, Fəqih, kəlamçı, şair və əbid idi ki, yaxşı xüsusiyyətlərin hamısı onda cəm olmuşdu. Zürarə dediyi və nəql etdiyi hər nədə sadiq və düz danışandır."[4]

O, İcma- əshabından biri sayılıbdır ki, onun düz danışmaqlığı haqda, İmamlar (ə)- ın əshabı arasında fikir birliyi var.[5]

"Kəşi" öz kitabında İbn Quləvəyhdən, o da öz sənədi ilə İmam Kazim (ə)- dan bir rəvayət nəql edir: "Qiyamət günü nida gələr ki, əhdlərinə sadiq qalıb və onu sındırmayan Məhəmməd bin Abdullah (s)- ın əshabı haradadırlar? Sinra Salman, Miqdad və Əbuzər ayağa qalxarlar" Sonra İmam (ə) İmam Sadiq və İmam Baqir (ə)- ın əshabına qədər adları deyib və buyurdu: "Nida gələr ki, əhdlərini sındırmayan İmam Baqir (ə) və İmam Sadiq (ə)- ın əshabı haradadırlar? Bu zaman bir dəstə ayağa qalxarlar ki, Zürarə də onların arasındadır".[6]

Amma rəvayətlərin bəzisində, Zürarə barəsində bəzi məsələlər nəql olubdur ki, İmam (ə) onu pisləyir və ondan özlərini uzaq bilmişdir.

Əbu Bəsir İmam Sadiq(ə)- dan "Əlləzinə amənu və ləm yəlbəsu imaməhum bizulmin"[7] ayəsi barəsində soruşur ki, həzrət buyurur: Ey Əbu Bəsir, mən və sən bu zülmdən Allaha pənah aparmalıyıq. Bu ayənin məqsədi, Zürarə, Əbu Hənifə və əshablarıdırlar.[8]

İmam Sadiq (ə)- ın Zürarə barəsindəki bu nəzəri, sonralar, o həzrətin özü tərəfindən qüətiyyətlə inkar edildi və Zürarə barəsində o həzrətdən olan rəvayətlər Zürarənin canını qorumaq üçün olmasını göstərdi.

Abdulla bin Zürarə İmam Sadiq (ə)- dan belə nəql edir ki, həzrət ona buyurdu: "Atana (Zürarə) salam yetir və de, mənim ona tutduğum iradlar, əslində onu müdafiə etmək üçündür. Çünki bizim düşmənlərimiz, bizim təriflədiyimiz hər şəxsə hücum edib və ona əziyyət edirlər.

Çox vaxt qətlə yetirirlər. Mən onu pislərdim ki, onun bizimlə olan nisbətinə görə, Əhli- beyt düşmənləri və camaat tərəfindən əziyyət görməsin.Allaha and olsun ki, Zürarə mənim əshabımın ən yaxşısı və atamın əshabının ən yaxşısıdır".[9]

Zürarə barəsində bəyan olan mədh və pislənmə rəvayətləri arasındakı ziddiyyəti həll etməkdə belə rəvayətlərə diqqət etməklə, alim və fəqihlərin hamısı, Zürarənin şəxsiyyətini böyük sayıb və onu İmamlar (ə)- ın səhabələrinin ən böyüklərindən biri bilirlər. Əllamə Hilli bu iki dəstə rəvayətləri cəm etmək barəsində deyir: "Kəşi" nin nəql etdiyi pisləyən rəvayətlərə diqqət edərək ( və o rəvayətləri onu tərifləyən rəvayətlərlə cəm etməklə) bu şəxsin rəvayətləri, mənim yanımda qəbul olunmuşdur."[10]

Əllamə Möhsin Əmin də, öz kitabında alimlərdən çoxunun adını açıqlayır ki, hər iki dəstə rəvayətə diqqət etməklə, Zürarəni böyük insan sayıb və onun şəxsiyyətini tərifləyiblər.[11]

Sonda xatırladırıq ki, Zürarə İmamların (ə) əshabının böyüklərindən və düz danışanlarından olsa da, amma bir rəvayəti qəbul etmək, çoxlu məsələlərə bağlıdır. O cümlədən, bir rəvayət qəbul edilmək istəyirsə, rəvayətin kimdən nəql olunması və mətnə aid məsələlərdən əlavə, sənəddə olan insanların hamısı, düz danışan və İnanılan insanlar olmalıdırlar. Sənəddə düz danışan insanlardan birnin olması ilə kifayətlənib, o rəvayətin doğru olmasına hökm vermək olmaz. Ola bilsin ki, yalan danışan bir şəxs öz rəvayətini Zürarə kimi şəxsiyyətlərə nisbət verə bilər. Sənəddə olan insanlardan biri olaraq Zürarənin inanılmış şəxs olmasını nəzərə alıb, o qəvayəti və ona bənzər rəvayətləri, heç vaxt qəbul etmək olmaz.



[1] - Tusi, Məhəmməd bin Həsən, Ricali- Tusi, səh 337, Heydəriyyə nəşriyyatı, Nəcəf, 1381 hicri qəməri.

[2] - Amuli, Möhsin Əmin, Əyamuş- şiə, cild 7, səh 46, Darut- təaruf, Beyrut, 1406 hicri qəməri.

[3] - Tusi, Məhəmməd bin Həsən, Fehresti- Tusi, səh 209, Əl- məktəbətul- Murtəzəviyyə, Nəcəf, Bita.

[4] - Nəccaşi, Əhməd bin Əli, Ricali- Nəccaşi, səh 175, İslami nəşriyyatı, Qum, 1407 hicri qəməri.

[5] - Kəşi, Məhəmməd bin Ömər, Ricali- Kəşi, səh 238, Məşhəd universiteti, 1348 hicri şəmsi.

[6] - Ricali- Kəşi, səh 9, Hədisdən azad istifadə və xülasə ilə.

[7] - Ənam surəsi, ayə 82.

[8] - Ricali- Kəşi, səh 146.

[9] - Ricali- Kəşi, səh 138.

[10] - Hilli, Həsən bin Mütəhhər, Əl- xülasə, səh 76, Daruz- zəxair, Qum, 1411 hicri qəməri.

[11] - Əyanuş- şiə, cild 7, səh 51.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Üzün gözəlliyi üçün zikr varmı?
    30829 Əməli əxlaq 2012/07/18
    İslam nəzərindən gözəllik, maddi və mənəvi gözəlliyə bölünür. Üzün mənəvi gözəlliyi, namaz kimi mənəvi işlərlə əldə olunur. Amma üzün zahiri və maddi gözəlliyi, təbii formada maddi əməllər vasitəsi ilə əldə olunur. Mənəvi gözəllik rəvayətlər nəzərindən: Mənəvi gözəllikdə müxtəlif zikr və əməllər təsirlidir. Məsələn rəvayətlərin birində ...
  • Nə üçün şəhadət zamanı bir kişinin şəhadəti iki qadının şəhadətiylə bərabər olur?
    7420 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2011/04/16
    Əhkam və qanunlar ki, Allah tərəfindən insanlar üçün qoyulmuşdur, təbiət aləmi, dünya varlığının həqiqətləri və insan vücudunun təməliylə müvafiqdir. O cür ki, kişiylə qadın vücud və ruhunun varlığında fərq vardır, bu iki varlığın vəzifə, təklif və əhkamları da bir- birindən fərqlidir. təkliflərdən biri də qazinin yanında şəhadət verməkdir ki, həqiqətlə ...
  • qaş vurmaq və xal vurmağın dəstəməz, qüsl və həcc kimi əməllrin yerinə yetirilməsində iradı varmı?
    5454 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/05/27
    Mərcəyi təqlid müctehidlərin əksəriyyəti xal vurmaq haqqında buyurublar:Əgər xal vurmaq yalnız rəng olsa və ya dərinin altında olsa və dərinin üzərində olub, suyun dəriyə yetişməsinin qarşısını almasa, onunla dstəmaz almaq və qüsl etməyin iradı yoxdur.[1] Amma əgər qeyd edilmiş mane dərinin üstündə və yağlı ...
  • Ayağın üstünə məsh çəkmək üçün söykənəcəyə söykənmək şərtdirmi?
    6255 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/27
    Başa və ayağa məsh çəkmək, söykənəcəyə söykənmək ya söykənməmək şərt olunmayıbdır. Əksinə meyar budur ki, baş və ayaq hərəkətsiz saxlanılıb və onların üstünə əl şəkilməlidir. Ayağın söykənəcəyə söykənməsinin deyilməsi, onun hərəkətsiz qalması üçündür. Həzrət İmam Xumeyni (rh) bu barədə buyurubdur: "Başa və ayağın üstünə məsh çəkəndə əli onların üstünə ...
  • Şirk nədir?
    14865 Qədim kəlam 2011/05/05
    "Şirk" lüğətdə nisbət (pay) qərar vermək və Quran terminində isə şirkdən məqsəd, şərik, oxşar və Allah- Taalaya onun kimi başqa bir varlığı qərar verməkdir və bunun qarşılığında isə "Hənəfiyyət"- dir. "Hənif" yəni bərabərliyə meyilli olmaq, odur ki, tövhid yolunun davamçıları şirkdən üz çevirərək, əsl mənbəyə üz tutmuşdurlar və bunlara hənif ...
  • Кәрамәт нәдир? Кәрамәт јолунда неҹа аддым атмаг олар? Кәрим инсанларын Аллаһ јолунда мәгамлары неҹәдир?
    8170 Nəzəri əxlaq 2010/04/15
    Кәрамәт һәр ҹүр чиркин сифәтләрдән узаг олмаг мәнасындадыр. Әзәмәтли руһ саһибинә вә чиркин сифәтләрдән узаг олана кәрим дејирләр. Кәрамәт, дәјанәт, зилләт вә харлыг кәлмәләринин мүгабилиндә гәрар тутур вә кәрамәтин јүксәк зирвәләрини фәтһ етмәк үчүн тәгва вә пәһризкарлыг силаһы илә силаһланмаг лазымдыр. Тәгва, ...
  • Allaha görmək mümkündürmü? Necə ?
    6821 Qədim kəlam 2011/04/16
    Əql və şəriətin hökmünə əsasən Allah-taala nə dünyada, nə də axirətdə zahiri gözlərlə görünə bilməz, lakin qəlb gözü ilə görünə, yəni hiss oluna bilər. Qəlblər öz vücud tutumlarına uyğun olaraq batini, şuhud yolu ilə, həm də batinin – ruhun (nəfsin) lətifləşdirilməsindən, saflaşdırılmasından sonra, şəri riyazət və ibadətlərin ...
  • Ümumiyyətlə mələklər İmamların nurundan yaranıblar və aya onların vəzifəsi İmam Hüseynə ağlamaqdır?
    7625 Qədim kəlam 2011/12/25
    1.             Mələklərin nurdan xəlq olması hədislərdə nəql olunub və şiə və əhli sünnə mənbələrində şəkk olunmayan bir hökmdür. Bəzi şiə rəvayətlərində mövcudatın məxsusən mələklərin Peyğəmbərin (s), İmamların (ə) nuru və başqa nurlardan xəlq olunmasına işarə olunubdur. Həmçinin əhli sünnə mənbələri arasında rəvayətlər vardır ki, birinci xəlifənin və... Peyğəmbərin ...
  • Tin surəsinin təfsirində (Furat təfsiri)belə bir hədis gəlmişdirki əncirdən tindən məqsəd Həsən zeytundan isə məqsəd Hüseyn əleyhissəlamdır. Bu barədə olan hədis mötəbərdirmi?
    8136 Təfsir 2012/02/08
    Qurani kərim zahiri mənalarına malik olmaqdan əlavə, mümkündür çoxlu batini mənaları da olsun. Nümunə üçün Allahın tin surəsinin əvvəllərində and içdiyi tin və zeytunun zahiri mənası ola bilsin həmin incil və zeytun olsun ki, bütün camaatın diqqət mərkəzində olanlar olsun. Yəni İncil və Zeytun ...
  • Xeyir əməllə həsənə və salehlin fərqləri nədir?
    7939 Əməli əxlaq 2011/05/17
    Xeyir, həsənə, saleh kəlmələri lüğət baxımından fərqli mənalara malik olsa da, xarici nümunə və işlədilmə baxımından aralarında heç bir fərq yoxdur. ...

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    166434 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165402 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120436 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114919 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    113088 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    95114 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    56432 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55317 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    47163 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46417 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...