Ətraflı axtarış
Baxanların
9978
İnternetə qoyma tarixi: 2008/03/16
Sualın xülasəsi
Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in bir qızı olması “Ey Peyğəmbər! Xanımlarına və qızlarına... de” ayəsi ilə necə uyğun gəlir?
Sual
Bildiyimiz kimi, Peyğəmbərin Fatimədən başqa bir qızı yox idi. O həzrətin yeganə qızı Fatimə olduğu halda “Ey Peyğəmbər! Həyat yoldaşlarına, qızlarına, mömin qadınlara de ki, uzun örpəklərini özlərinə salsınlar...” ayəsində “bənat” – qızlar kəlməsi işlənmişdir. Bu, Peyğəmbərin birdən artıq qızı olduğuna dəlalət edirmi?
Qısa cavab

Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in həzrət Fatimədən başqa digər qızlarının olub-olmaması tarixi bir məsələdir. Aydındır ki, tarixi bəhslərin araşdırılmasının özünə məxsus metodları vardır ki, bu məsələnin isbat və ya inkarı üçün ayənin zahiri mənasına istinad etmək olmaz. Xüsusilə, diqqət yetirdikdə görürük ki, bir çox hallarda Quranın xitab üslubu bir nəfəri nəzərdə tutduğu halda cəm əvəzliyindən istifadə etməkdir. Tədqiqatçılar Quranda cəm əvəzliyindən və xitabından istifadə olunan bir çox ayələrin şəni-nüzuluna işarə etmişlər ki, onlarda məqsəd təkcə bir nəfərdir. O cümlədən: “Yetimlərin mal-dövlətini zülm və haqsızlıqla mənimsəyənlər (həqiqətdə) od yeyirlər, tezliklə cəhənnəm odunun şölələrində yanacaqlar” ayəsində “Yetimlərin mal-dövlətini zülm və haqsızlıqla mənimsəyənlər” cəm şəkilində gəlmişdir, halbuki bu ayənin şəni-nüzulu Mərsəd ibni Zeyd Ğətfani adlı bir nəfərdir. Həmçinin, “O kəslər ki, zülmə düçar olduqdan sonra Allah yolunda hicrət etdilər, bu dünyada onlara gözəl məqam verərik və axirət savabları ondan da böyükdür, əgər bilsəydiniz!” ayəsində deyilmişdir ki, bu ayə Əbi Cəndəl ibni Süheyl barəsində nazil olmuşdur. Bundan əlavə, çoxlu ayələri də qeyd etmək olar ki, onların ən aşkarı “mübahilə” ayəsidir. Allah-taala Peyğəmbərə buyurur ki, məsihilərə belə desin: “Gəlin, biz öz qadınlarımızı, siz də öz qadınlarınızı çağıraq.” Aydındır ki, bu ayədə “qadınlarımız” dedikdə təkcə Fatimeyi-Zəhra nəzərdə tutulur. Bu barədə (“mübahilə” məsələsində qadınlarımız dedikdə məqsədin təkcə Fatimə (əleyha salam) olduğu barədə) bütün müfəssirlər yekdil nəzərdədirlər. Deməli, Quranın xitab üslubuna nəzər yetirməklə sualda verilən məsələnin isbat və ya inkarı mümkün deyildir.

Bundan əlavə, Peyğəmbərin qızlarının sayı ilə əlaqədar tarixçilər və tədqiqatçılar arasında ixtilaf vardır. Onların bəziləri öz müddəalarını Quranın təkcə zahiri deyil, başqa rəvayətlərin varlığı ilə isbat etmişlər. Başqa bir şəxs – Seyid Amili onu inkar etmək üçün bu bölmədə olan rəvayətlərin arasında mövcud olan təzada istinad etmiş və bu barədə “Peyğəmbərin qızları, yoxsa rəbibələri” adlı ayrıca bir kitab da yazmışdır.[i]

 


[i] “Nisa” surəsinin 23-cü ayəsində rəbibələrə (ögey qızlara) işarə edilmişdir: “Sizin evinizdə olan rəbibələri – həyat yoldaşlarınızın (əvvəlki ərindən olan qızları)...”

 

Ətreaflı cavab

Bu suala cavab verməzdən əvvəl mühüm bir məsələni qeyd etmək yaxşı olardı: hər elmin özünə məxsus tədqiqat üslubu və metodu vardır. Aydındır ki, bizim sualımız tarix və sirə ilə əlaqədardır, ona görə də bu elmin üslubunda tarixi rəvayətlərə istinad etməkdən əlavə, Quranın xitabda bəyan üslubunu da nəzərdə almalıyıq.

Buna görə də bu məsələni iki yöndə aparırıq: xitablarda Quranın üslubunun bəyanı və məsələnin rəvayət cəhətindən tədqiqi.

a) Xitablarda Quranın üslubu

Qurana müraciət edənlər görəcəkdir ki, bir çox hallarda tək şəxs barəsində cəm əvəzliyindən istifadə edilmişdir – ya onun özünə, ya da qarşı tərəfinə təzim edilməsi üçün bu yoldan istifadə olunur. Bu barədə Quran şahidləri olduqca çoxdur və bu ayələrin şəni-nüzulunda deyilən rəvayətlər də bu məsələni təsdiq edir. O cümlədən, aşağıdakı ayələr:

1. “Həqiqətən Quranı Biz nazil etdik və şübhəsiz, Biz də onu qoruyub saxlayanıq.”[1]

2. “Əgər Biz istəsəydik, hər insana lazım olan hidayəti (məcburiyyət üzündən) verərdik.”[2]

3. “Biz yeri və onun üzərində olan insanların hamısını irs aparacağıq.”[3]

Mərhum Şeyx Tusi bu barədə buyurur: Quranda bu cür (cəm əvəzliyindən) işlənmə yerləri şəxsin çox yüksək məqama malik olduğu hallardadır.[4]

Bir çox digər ayələrin şəni-nüzulu xüsusi şəxslər olsa da, cəm şəkilində qeyd edilmişdir, o cümlədən:

1. “Yetimlərin mal-dövlətini zülm və haqsızlıq üzündən mənimsəyənlər (həqiqətdə) od yeyirlər”[5] Müqatil deyir ki, bu ayə Mərsəd ibni Zeyd Ğətfavinin barəsində nazil olmuşdur.

2. “Allah sizi, din yolunda sizinlə müharibə etməyən, ev-eşiyinizdən və ölkənizdən qovmayan şəxslər barəsində ədalətə riayət etməyi qadağan etmir.”[6] Əhli-sünnətin hədis alimləri demişlər ki, bu ayə Əbu Bəkrin qızı Əsmanın barəsində nazil olmuşdur. Belə ki, anası Qətilə (Əbdül-Üzanın qızı) müşrik olan halda ona hədiyyə gətirdi, bu zaman Əsma dedi: “Hədiyyələri qəbul etmirəm və Peyğəmbərdən icazə alıncaya qədər evə daxil olma!” Bundan sonra Peyğəmbərdən soruşdu və yuxarıdakı ayə nazil oldu.[7]

3. “Səfeh adamlar dedilər: “Nə üçün Allah bizimlə danışmır?! Və ya nə üçün bizə ayə və nişanə gəlmir?!”[8] Bu ayə Rafe ibni Hüreymələnin barəsində nazil olmuşdur. Məhəmməd ibni İshaq nəql edir ki, İbni Abbas dedi: Rafe Peyğəmbərə dedi: “Ey Məhəmməd! Dediyin kimi, əgər sən Allahın peyğəmbərisənsə, onda Allahına de, bizimlə danışsın, səsini eşidək!” Sonra Allah bu ayəni nazil etdi.[9]

4. “O kəslər ki, Allahın kitabını tilavət edir və namaz qılırlar.”[10] Deyilmişdir ki, bu ayə Əbdül-Müttəlibin oğlu Harisin oğlu Hüseynin barəsində nazil olmuşdur.[11]

5. “O kəslər ki, Allah yolunda zülmə düçar olduqdan sonra hicrət edilər, bu dünyada onlar üçün gözəl məqam verərik...”[12] Bu ayə Əbi Cəndəl ibni Süheylin barəsində nazil olmuşdur.[13]

6. “Bunlar həmin kəslər idilər ki, camaatın bəzisi onlara “camaat (düşmənin ordusu) sizə (hücum etmək üçün) bir yerə yığışmışdılar” dediyi zaman...”[14] Bu ayədə cəm şəkilində ifadə oluna şəxs Nəim ibni Məsud Əşcəi idi.[15]

7. “Səndən “nə infaq edək?” - deyə sual edirlər.”[16] Bu ayə Əmr ibni Cəmuhun barəsində nazil olmuşdur.[17]

8. “Başqa bir qrup da öz günahlarına etiraf edirlər.”[18] Bu ayə Əbi Lübabə Ənsarinin barəsində nazil olmuşdur.[19]

9. “Onlar deyirlər: “Əgər Mədinəyə qayıtsaq, əzizlər zəlilləri oradan çıxaracaqdır.”[20] Bu sözü deyən bir nəfərdir: Əbdüllah ibni Übey.[21]

Bu qəbildən olan ayələr olduqca çoxdur və bu bölməni mübahilə ayəsi ilə sona çatdırırıq.[22]

10. “(Ya Peyğəmbər, Nəcran məsihilərinə) de: Gəlin biz də öz övladlarımızı çağıraq, siz də öz övladlarınızı; biz də öz qadınlarımızı çağıraq, siz də öz qadınlarınızı çağırın...”[23] Sünnü və şiə alimlərinin nəzərində qəti bir məsələdir ki, bu ayədə deyilən “qadınlarımız” kəlməsindən məqsəd təkcə həzrət Fatimeyi-Zəhra (əleyha salam)-dır.[24]

Bəyan olunan məsələlərə diqqət yetirməklə və Allahın kəlamında deyilən “sənin qızların” ifadəsinə istinad edərək Peyğəmbərin birdən artıq qızı olduğunu isbat etmək olmaz və Quranın üslubu bu barədə bizə kömək etmir. Çünki mübahilə ayəsində deyildiyi kimi, məqsədin həzrət Fatimə olması və onu təzimlə yad etmək üçün cəm şəklində xitabdan istifadə edilməsi mümkündür.

Bu məsələnin rəvayət baxımından tədqiqi

İslam tədqiqatçıları bu məsələ barəsində ixtilafa düçar olmuşlar. Onu inkar edənlərdən biri Əllamə Seyid Cəfər Mürtəza Amilidir ki, özünün “Əs-səhihu minəs-sirə” kitabında bu məsələni araşdırmış və bu barədə “Bətanun-Nəbi, əm rəbaibuh” adlı ayrıca bir kitab da yazmışdır ki, ona müraciət edə bilərsiniz. O cənab bu məsələni bütün yönləri ilə birlikdə araşdırdıqdan sonra nəticə alaraq buyurur: Keçən mətləblərdən aydın olur ki, Osmanın izdivac etdiyi Rüqəyyə Peyğəmbərin qızı deyildir... Əgər tarixi rəvayətlər barəsində daha dəqiq mühakimə yürütmək istəsək, (Peyğəmbərin Xədicədən birdən artıq qızı olması fərzi ilə) gərək qəbul edək ki, onlar uşaqlıq yaşlarında və bir kəslə izdivac etmədən dünyadan getmişlər. Osmanın əvvəlcə Rüqəyyə və ondan sonra Ümmü Külsüm adlı qızla evlənməsinə gəldikdə isə, onlar adda Peyğəmbərin qızlarına oxşasalar da, o həzrətin qızları deyirdilər. Bəlkə də Osmanın iki həyat yoldaşı ilə Peyğəmbərin besətdən qabaq dünyaya gələn və uşaqlıq vaxtlarında dünyadan gedən iki qızı arasında ad oxşarlığı nəticəsində bəziləri belə bir səhvlərə düçar olmuş və ya onların “o iki qız (Osmanın iki həyat yoldaşı olan Rüqəyyə və Ümmü Külsüm) Peyğəmbərin qızları idi” deyə iddia etməsinə səbəb olmuşdur. Həmçinin, Osmanın iki həyat yoldaşının Peyğəmbərin rəbibəsi (ögey qızı) olması ehtimalı bu şübhəni daha da gücləndirmişdir. Çünki ərəblərin məşhur adətinə görə onlar ögey qızı (rəbibəni) doğma qız hesab edirdilər.[25]

Biz Seyid Amilinin sözlərini təsdiq və ya rədd etmək məqamında deyilik. Çünki ondan əvvəl bir çox tədqiqatçılar Osmanın Peyğəmbərin kürəkəni olmasını və Peyğəmbərin birdən artıq qızı olmasını qəbul etmişlər. Amma biz bəhsimizi bu məsələ üzərində təmərküzləşdiririk ki, qeyd olunan ayə təklikdə Peyğəmbərin birdən artıq qızı olmasının isbatı üçün istinad yeri ola bilməz.

Burada bir məsələni də qeyd etmək  yaxşı olardı: Ayələrin filan kişi və ya filan qadın barəsində nazil olmasını dediyimiz zaman məqsədimiz onların hamısını dəstəkləmək deyildir, əksinə buna görə zikr etdik ki, Quranın tutduğu üslubu – bəzi hallarda  tək bir nəfər üçün cəm əvəzliyindən istifadə etməsini bəyan edək. Bu da sabit və düzgün bir üslubdur, əhli-sünnət tədqiqatçıları və təfsir alimləri də ona etiraf etmişlər. Deməli, əgər bir kəs Osmanın Peyğəmbərin kürəkəni olmasını isbat edərək onun üçün bir fəzilət düzəltmək istəsə, bu ayələrə istinad edə bilməz; əksinə bu bölmədə olan rəvayətlərdə tədqiqatdan ibarət olan başqa bir yolu da ötməlidir.

 


[1] “Hicr” surəsi, ayə: 9

[2] “Səcdə” surəsi, ayə: 13

[3] “Məryəm” surəsi, ayə: 40

[4] Şeyx Tusi, “Rəsailul-əşr (onluq təşkil edən risalələr)”, səh. 33

[5] “Nisa” surəsi, ayə: 10

[6] “Mümtəhinə” surəsi, ayə: 8

[7] “Səhihi Buxari”, 2-ci cild, səh. 924, hədis 2477; “Səhihi Müslim”, 2-ci cild, səh. 39, hədis 50; “Müsnədi Əhməd”, 7-ci cild, səh. 483, hədis 26375; “Əl-camiu li əhkamil-Quran”, 18-ci cild, səh. 40

[8] “Bəqərə” surəsi, ayə: 118

[9] “Təfsiri İbni Kəsir”, 1-ci cild, səh. 161

[10] “Fatir” surəsi, ayə: 29

[11] “Əl-isabə” 1-ci cild, səh. 336

[12] “Nəhl” surəsi, ayə: 41

[13] İbni Əsakir, “Tarixu mədinəti Dəməşq”, 8-ci cild, səh. 668

[14] “Ali-İmran” surəsi, ayə: 173

[15] “Əl-camiu li əhkamil-Quran”, 4-cü cild, səh. 178; “Təfsiru İbni Kəsir”, 1-ci cild, səh. 430; “Təfsiri xazin”, 1-ci cild, səh. 360

[16] “Bəqərə” surəsi, ayə: 215 və 219

[17] “Əl-camiu li əhkamil-Quran”, 3-cü cild, səh. 26

[18] “Tövbə” surəsi, ayə: 102

[19] “Əl-camiu li əhkamil-Quran”, 8-ci cild, səh. 154

[20] “Münafiqun” surəsi, ayə: 8

[21] “Müsnədi Əhməd ibni Hənbəl”, 3-cü cild, səh. 392

[22] Bu ayəni ona görə təxirə saldıq ki, bəyan etmək istədiyiniz məsələ ilə uyğun gəlsin.

[23] “Ali-İmran” surəsi, ayə: 61

[24] “Səhihi Müslim”, 15-ci cild, səh. 176 və s.

[25] “Bənatun-Nəbi, əm rəbaibuh”

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Ata və ananın əmr və qadağalarının bir- birinin qarşısında olduğu zaman, övladın vəzifəsi nədir?
    13927 Əməli əxlaq 2011/04/13
    Quranda tövhid və şirki qadağan edəndən sonra əmr olunan ilahi vaciblərin ən böyüyü, valideynlərə hötmət və onları əzizləməkdir. Onların hər birinin bir- birinə zid əmr və qadağaları olan və övladın onların hər ikisinin istəkləri yerinə yetirə bilmədiyi yerlərin hökmü barəsində, deməliyik ki,bu barədə bizim iki cür rəvayətlərimiz var. rəvayətlərin bəzisində ...
  • Behiştdəki hər hansı bir fərd mələklə evlənə bilər? Belə olan vaxtda hər bir hurinin bir əri olacaq? Behiştdə gedən qadınların da kişi mələkləri olacaq?
    6711 Qədim kəlam 2011/06/19
    Allah Taalanın imanlı şəxslərə əta etdiyi nemətlərdən biri də behişt və onun nemətləridir. Behiştə getmək üçün kişi və qadının heç bir fərqi yoxdur. Behişt nemətlərindən biri də "huri əl- eyndir" (behişt mələyi) ki, bu barədə ayə və hədislərimiz vardır. Bir çox təfsirçilərin nəzərinə əsasən behiştdə evlənmək yoxdur. Belə ...
  • Динин сијасәтлә ујғунлуғу вармы?
    7081 Təzə kəlam 2009/11/10
    Илаһи тәрәфиндән ҝөндәрилән дин дүнјанын сонуна гәдәр бәшәријјәтә сәадәт јолуну зәманәт верир. Бу о демәкдир ки, онун ҹәмијјәтин әсасыны тәшкил едән дөвләт вә гурулуша биҝанә јанашмасы гејри-мүмкүндүр. Имам Рза (ә) ислами дөвләтин зәрурилији һагда бујурур: “Биз тарихдә елә бир күтлә вә ја милләт ...
  • Vəliye fəqihin vəhdətinə rəvayət dəlili hansıdır?
    5633 Nizamlar (Qurluşlar) 2012/09/01
    Bu sualın cavabında qeyd etmək lazımdır ki, vilayete fəqihin vəhdəti rəvayi dəlillərlə isbat edilmir. Bu rəvayətlər yalnız meyarları bəyan etməklə kifayətlənir və vəliye fəqihin vəhdətinə və sayına işarə vurmamışdır. Bu vəliye fəqihin vəhdəti və sayı bu rəvayətlər əasında icazə verilən və düzgündür və cəmiyyətin dini mütəxəssisləri də ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    45085 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Əgər hazırkı məsihi dini təhrif olunubsa və Allah onları kafir hesab edirsə, bəs nə üçün onlara şəfa verir və onlara diqqət yetirir?
    5720 Qədim kəlam 2012/01/19
    Allahın bəzi məsihilərə şəfa verməsi və diqqət yetirməsinin səbəbi Onun rəhmaniyyət və feyzinin ümumu olmasıdır. Bu rəhmət və feyz bütün insanlara şamil olur, nəticədə ilahi nemətlərdən bəhrələnmək sayəsində səadət və iman yolunu seçir, ilahi mərifət və kamala nail olurlar. Çünki Allah-taala insanları azad yaradır, ixtiyarlarına müəyyən imkanlar verməklə onları sınaqdan ...
  • Oğurluq günahını necə bərpa edə bilərik?
    11298 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/11/24
    Allah-taalanın lütf və mərhəmətinin sizə şamil olduğuna görə təbrik edirəm! Çünki siz bu işin qəbahətli olduğunu başa düşüb tövbə ilə bu yaramaz işi bərpa etmək fikrinə düşmüşsünüz. Tövbə etməklə bu günahın bərpa olunması üçün ona deməyiniz lazım və vacib deyil. Siz onu öz işinizdən agah etməyin; özünüzlə ...
  • Bilmək istərdim ki, İslamda başqasının övladını övladlığa götürməkliydə məhdudiyyət varmı?
    8784 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/08/01
    Yetim uşaqları və ya valideynləri olan halda övladını saxlaya bilməyənlərin öz tam razılığı ilə övladlarını himayəyə verməkdə və onları himayəyə götürməkdə şəri cəhətdən, İslamda heç bir məhdudiyyət yoxdur. Amma, bəzi ölkələrdə uşaqların öz vəziyyətlərini ruhi cəhətdən nəzərə almaqla, onların bu yaşda kifayət qədər ixtiyar sahibi olmamaları və ...
  • Qurani-kərimdə gözəllikşünaslıq məsələsini isbat edən ayələr vardırmı?
    9666 Təfsir 2012/07/22
    Farsca ziba (gözəl) kəlməsinin müxtəlif mənaları vardır: layiqli, yaxşı, xoş surət. Termində isə kamalın üzərinə çəkilmiş şəffaf bir pərdəyə deyilir. Ümumiyyətlə, gözəlliyin dörd növü vardır: Hiss olunan, hiss olunmayan, məqul (əqli) və Allah-taalanın mütləq gözəlliyi. Quran nəzərindən insanın gözəlliyi, təbiət gözəlliyi, mənəvi və əxlaqi gözəlliklər ...
  • Нәјә ҝөрә Шура сурәсинин 23-ҹү ајәсиндә “әл-гурба” сөзүнү Әһли-Бејт мәнасында тәфсир едирсиниз?
    6469 Qədim kəlam 2010/11/22
    Һәр бир ҹүмлә вә ја кәлмәдә данышанын мәгсәд вә һәдәфи мәлум олмаса, кәнарда олан елә әламәт вә шаһидләрә мүраҹиәт етмәк лазымдыр ки, һәмән мәгсәд вә һәдәф мәлум олсун. Гуранын Шура сурәсинин 23-ҹү ајәсиндә охујруг: “Де: "Мән сиздән бунун (рисаләти тәблиғ етмәјимин) мүгабилиндә Әһли-бејтә ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163889 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    159553 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118843 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    112034 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    106186 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92698 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54209 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    50017 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    45085 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44531 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...