Ətraflı axtarış
Baxanların
16708
İnternetə qoyma tarixi: 2011/03/06
Sualın xülasəsi
Qurani kərimdə sirat körpüsü barəsində məlumat verilibmi?
Sual
Qurani kərimdə "sirat körpüsü" adlı termindən istifadə edilməyib. Həmçinin Quranda istifadə olunan "sirat" sözü yalnız "haqq yol, doğru yol" mənasındadır. Bəs xalq arasında gəzən "sirat körpüsü" termini haradan qaynaqlanır və "sirat körpüsü"nü "sirat yolu" (haqq yol) ilə əlaqələndirmək olarmı?
Qısa cavab

Düzdürki, "sirat körpüsü" termini Quranda işlədilməmişdir, amma bəzi hədislər onun haqq olduğunu təsdiq edirlər. İmam Sadiq (ə) Fəcir surəsinin 14- cü ayəsində işlədilən "Mirsad" sözünü "cəhənnəmin üstündən keçən körpü" kimi təfsir etmişdir. Mövzunun daha da aydınlaşması üçün bir neçə mətləbə işarə etməklə "sirat" sözünün əsil mənasını açıqlamaq lazımdır. "Sirat sözü Quranda və bir çox yerdə düz yol mənasında işlədilmişdir. Belə ki, hər kəs bu yola çapınarsa və bu yola axıra kimi davam edərsə dünyada doğru yolda olub axirət səadətinə nail olacaqdır. Əksinə, əgər kimsə bu yoldan üz döndərərsə ayağı büdrəyər və yerindəcə sükuta uğrayacaqdır. İmam Sadiq (ə) bu məsələyə işarə edərək buyurur:

"Sirat deyəndə, haqq yol, Allahı tanımaq başa düşülür. Həmçinin iki cür sirat vardır. Dünya və axirət siratı. Dünya siratı deyəndə imam nəzərdə tutulur. Elə bir imam ki, onun bütün sözlərinə itaət etmək vacibdir. Amma axirət siratı deyəndə cəhənnəmin üzərindən çəkilmiş körpü nəzərdə tutulur. O insanlar ki, dünyada olan siratı düzgün başa düşərək onun üzərindən düzgün addımlayıb; yəni öz imamını tanıyaraq onun sözlərinə layiqincə əməl edib, axirət siratından çox asanlıqla keçəcəkdir. Amma o kəslər ki, öz imamını tanımaya, axirətdə siratdan keçərkən ayağı büdrəyər və cəhənnəmin ortasına düşərək məhv olar."

İmamın (ə) sözlərindən belə nəticəyə gəlirik ki, dünya və axirət siratının bir- biri ilə sıx əlaqəsi vardır. Belə ki, hər kəs bu dünyada haqq yolda olarsa, siratın üstündə düzgün addımlayarsa, axirət siratından asanlıqla, ayağı büdrəmədən keçərək cəhənnəmdən nicat tapacaqdır.

Deməli insanların dünyadakı siratları, (haqq yolları) imamı tanımaqla ələ gəlir. Gərək hamı öz zəmanəsinin imamını tanısın və onun göstərişlərinə əməl etsin. Həmçinin hər iki körpünün üzərindən keçməyin əsas şərti imamı tanıyıb ona itaət etməkdir.

Ətreaflı cavab

Mövzuya giriş kimi "sirat" sözü barəsində bunu deyə bilərik ki, "sirat" sözünün əsil mənası düz yol deməkdir. Həmçinin Qurani kərimin bəzi aylərində buna bir başa işarə edilmişdir:

1). "İlahi bizi düz yola hidayət et."[1]

2). Həqiqətən Allah mənim və sizindir. Ona ibadət edin. Bu düz yoldur."[2]

3). O kəs ki, Allaha söykənə (təvəkkül edə) düz yola yönəlmişdir."[3]

4). Bu düz olan yol sənin Allahınındır."[4]

Bütün bu ayələrdəki "sirat" sözündən məqsəd düz və haqq yoldur. Əgər insanlar dünyada bu haqq və doğru yolda olsalar, axirətdə də doğru yolda olanların sırasında olacaqlar. Həmçinin bu dünyada olan "sirat"ın şirinliyini orada dadacaqlar.

Aydın məsələdir ki, Qurani kərimin insanları "sirata" tərəf səsləməsindən əsas məqsəd onların nicatıdır. Belə ki, insanlar Quranın bütün göstərişlərinə əməl etməklə bu səadətə nail ola bilərlər. Qurani kərim İslam dininin əmrlərinə insanlara ilahi töfhə olaraq təqdim edir. İnsanları mənəvi həyata dəvət edərək doğru yolu onlara açıq- aşkar hidayət olmağa səsləyir. Bu səbəbdən bəzi hədislər "sirat" sözünün imam olduğunu qeyd edir.[5] İmam Sadiq (ə) buyurur: "Sirat deyəndə haqq yol, Allahı tanımaq başa düşülür. Həmçinin bu söz iki dünyaya aid edilir. Yəni dünya və axirət siratı. Dünya siratı deyəndə imam nəzərdə tutulur. Elə bir imam ki, onun bütün əmirlərinə tabe olmaq vacib sayılır. Amma axirət siratı deyəndə cəhənəmin üzərindən çəkilmiş körpü nəzərdə tutulur. O insanlar ki, dünyada olan siratı düzgün başa düşərək, onun qaydalarına əməl edərək addımlayıb; yəni öz imamın tanıyaraq onun sözlərinə layiqincə əməl edib. Belə insanlar axirət siratından çox asanlıqla keçəcəkdir. Amma o kəslər ki, öz imamını tanımaya, axirətdə siratdan keçərkən ayağı büdrəyər və cəhənnəmin ortasına düşərək məhv olar".[6]

Bundan əlavə imam (ə) Fəcr surəsinin 14- cüayəsində olan "mirsad"

 «ان ربک لبالمرصاد» [7] sözünü "cəhənnəmin üzərindən keçən körpü olduunu qeyd edir.[8]

Bunu da qeyd edək ki, imam Sadiqin (ə) "mirsad" barəsində buyurduğu təfsir, mirsadın bir növüdür. Çünki, Allah Taala zalımları həm bu dünyada və həm də axirətdə cəzalandırır.

İmamın sözündən yalnız qiyaməti və cəhənnəmi başa düşmək olur.[9]

Deməli "sirat körpüsü"nə həm Quranda və həm də rəvayətlərdə işarə olunmuşdur.[10]

İmam Sadiq (ə) buyurub: "Cəhənnəmin üzərindən bir körpü keçir ki, tükdən nazik və qılıncdan itidir."[11]

Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: "Sirat körpüsünün üzərində ən gözəl addımlayanınız mənim Əhli- beytimə daha çox məhəbbət göstərəninizdir."[12]

Əsas insanın diqqətini cəlb edən məsələ budur ki, sirat körpüsü qiyamət günü ilə olduqca yaxındır. Bu sözü körpü, haqq yol, sirat körpüsü. cəhənnəm körpüsü və sair. kimi təfsir edirlər. amma bütün bunlar insanarın "cəhənnəmi" termini ilə daha asan və sadə tanışlıq tapmaları üçündür. Nəin ki, sirat körpüsünü bu dünyanın körpüləri kimi təsəvvür edək. Quranın və hədislərin "sirat" sözündən əsas məqsədləri doğru yol, nurani yol, mənəviyyat məktəbidir. Ayrı ifadə ilə desək, bəşəriyyət gərək onları səadətə, əbədi xoşbəxtliyə aparan yoldan xəbərdar olsunlar. Bilsinlər ki, onların nicatı özünün xüsusi qanunları olan islam dinindəndir. Yəni yalnız ilahi dinin qanunları onların xoşbəxtlikləri üçün qənaətbəxşdir. Bundan əlavə ilahi həqiqətlərdən agah olmamaq insanları uçruma, zəlalətə və qəflətə uğradır. Bu səbəbdən sirat körpüsünün "tükdən nazik və qılıncdan iti təfsir etmişlər. Çünki Allah- Taala bu yolu olduqca dəqiq və hesablanmış surətdə insanlara ərməğan etmişdir. Bu yolun başlanğıcını bu dünyada qərarlaşdırmış və davamını isə axirətə birləşdirmişdir. O insanlar ki, sirat körpüsünü müvəffəqiyyətlə getmək istəyirlər, olduqca diqqətli olmalıdırlar ki, axzirət mənzilinə çatana qədər ayaqları bu həqiqət yolundan büdrəməsin. Gərək təklifə yetişən zamandan diqqətlə davransın ki, bu dünyadan axirət dünyasına çəkilən körpünü asanlıqla addımlasın və bu yoldan azmasın. Daha dəqiq desək "qiyamət gününün siratı bu dünyadakı siratın təcəlası olacaqdır." Təbii ki, bu dünyanın siratı da imamətdir.



[1] - Fatihə surəsi, ayə 5.

«اهدنا الصراط المستقیم»

[2] - Ali- imran surəsi, ayə 51.

«ان الله ربی و ربکم فاعبدوه هذا صراط مستقیم»

[3] - Ali- imran surəsi, ayə 101.

«و من یعتصم بالله فقد هدی الی صراط مستقیم»

[4] - Ənam surəsi, ayə 126.

«و هذا صراط ربک مستقیماً قد فصلنا الآیات لقوم یذّکّرون»

[5] - Məanil əxbar, səh 32.

[6] - Məanil əxbar, səh 33, mizanul- hikmət, cild 5, səh 346.

[7] - Çünki sənin Allahın pusquda durmuşdur.

[8] - Biharul- ənvar, cild 8, səh 66.

[9] - Nümunə təfsiri, cild 26, səh 458.

[10] - Məryəm surəsi, ayə 71- 72, nümunə təfsiri cild 13, səh 117- 121

[11] - Mizanul- hikmət, cild 5, səh 346 (sirat maddəsi)

[12] - Biharul- ənvar, cild 8, səh 69.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Vilayəti fəqihə əqidəli olmaq nə vaxtan başlayıb?
    9428 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/06
    Fiqhdə müctəhidlik dərəcəsinə çatan şəxs tərəfindən İslam cəmiyyətinin rəhbərliyi mənasına olan 2 vilayəti fəqih" məsələsi, bəzilərinin nəzərində İslam düşüncəsi tarixində təzə bir mövzudur və onun keçmişi iki əsrdən azdır. Bunlar iddia edirlər ki, şiə və sünnü fəqihlərinin heç biri bu məsələni araşdırmayıblar ki, fəqihin fətva və hökm ...
  • Dəccal kimdir? Onun barəsində olan rəvayətləri izah etmənizi istərdik.
    9024 Qədim kəlam 2011/08/23
    Zühurynəlamətlərindənbiridəinsanlarızəlalətəsalanvəazdıran “Dəccal” adlıbir
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • İslam dini nöqteyi nəzərindən bir qatil və günahkar kafir iman gətirərsə onun keçmiş günahları bağışlanırmı?
    7423 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/12
    Müqəddəs İslam dinində yeni müsəlman olmuş şəxslər üçün müəyyən qanunlar təyin olunmuşdur. O cümlədən, əgər kafir şəxs müsəlman olmazdan öncə bir sıra günahlara qatılarsa və Allah Taalanın haqqını aradan apararsa (namaz qılmaz, oruc tutmaz və sair. Bu kimi vacibləri tərk edərək günaha düşərsə). Allah tərəfindən onun günahı bağışlanır.
  • "Möminlər"dən məqsəd müsəlmanların hansı dəstəsidir?
    8731 Qədim kəlam 2011/07/02
    Möminlər Allahın varlığını təsdiq edən, Onun müqabilində təslim olan, bütün ilahi peyğəmbərlərə iman gətirən və bunlara əməl etməkdə də israrlı olanlardır.Nəzərinizə çatdıraq ki, imanın mərtəbə və dərəcələri vardır. Quran ayələrinə, Peyğəmbərdən (s) nəql olunan hədislərə əsasən Əhli-beytin (ə) vilayətinə etiqad bəsləmək imanın ali və əsil mərtəbələrindəndir. Quran ayələri vasitəsi ...
  • “Əməli əsl” və “ictihadi dəlil” dedikdə məqsəd nədir və bunların arasında nə kimi əlaqə vardır?
    6117 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/18
    Əməli əsl“Əməli əsl” üsuli-fiqh elmində bir termindir. Onun mənası şəri hökmün təyinində şəkk yaranan zaman mükəlləfin əməli (şəri) vəzifəsini aydınlaşdıran bir qaydadan ibarətdir – dəlil və əmarə tapmadıqdan sonra. Başqa sözlə desək, əməli əsl, yaxud əməliyyə əslləri şəkk-şübhəyə düçar olan bir şəxsin əməlini ...
  • can verən halla ölüm səkəratı arasında farq nədir?
    7016 حقانیت مرگ 2015/06/02
    Ərəbcədən ehtizar sözü iftial şəklində olub, həzər sözünün yəni, hazır olmaq mənasındandır. Bəziləri deyirlər, insanın son anında ölüm mələklərinin hazır olmasına görə bu hala, ehtizar deyilir.[1] Belə bir hala düşən insana isə möhtəzər (can verən) deyilir.[2] Ehtizar yəni, can verən vaxt ...
  • Nə üçün bəzi müsəlmanların əməlləri onların din və məzhəb əqidələriylə üst- üstə düşməyib əksinə olur?
    6454 Əməli əxlaq 2011/05/15
    İnsan bir neçə təbəqədən təşkil olmuş bir varlıqdır; ruhi və İlahi, maddi və mənəvi, ictmai və atifi və... təbəqələrdən ibarətdir. Bu təbəqələr həmişə bir- biriylə mübarizədədirlər ki, bu da insanı əqidəsiylə əməlləri arasında müxalifətə doğru yol açır. İlahi dinlər, xüsusiylədə İslam dini insanları nəfsin istəkləri tələsindən qurtarıb onu ...
  • Мәләкләр мүҹәррәддиләр, ја мадди?
    6743 İslam fəlsəfəsi 2010/06/12
    Ола билсин ајә вә рәвајәтләрдә мәләкләрин сырф мүҹәррәд олмасы ајдын шәкилдә бәјан едилмәјиб. Амма, онларын һаггында әлдә олан мәлуматлар, о ҹүмләдән, онларын рәфтарлары вә вәсфләри мүҹәррәд олмаларына дәлилдир. Чүнки, ајә вә Мәсумларын (әләјһимуссалам) рәвајәтләриндә мәләкләр һаггында бизә чатан һәдис вә кәлмәләрин мәзмуну онларын ...
  • İmam Riza (əleyhis-salam)-ın “Zamini-ahu” (Ahunun zamini) adlandırılmasının səbəbi nədir?
    10576 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/01/19
    İmam Riza (əleyhis-salam)-ın məşhur ləqəblərindən biri də “Zamini-ahu”dur (ahunun zamini). Şiə mənbələrində bu hadisə camaat arasında məşhur olan şəkildə mövcud deyildir. Amma camaat arasında deyilən nəqlə oxşar rəvayət vardır. Peyğəmbərə, İmam Səccada və İmam Sadiq (əleyhimus-salam)-a mənsub edilən möcüzələrdə də gözə dəyir. Mərhum Şeyx Səduq “Uyunu əxbarir-Riza (əleyhis-salam)” kitabında bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164675 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    163733 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113679 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    110524 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94037 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54839 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54123 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46130 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45746 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...