Ətraflı axtarış
Baxanların
7897
İnternetə qoyma tarixi: 2011/07/28
Sualın xülasəsi
Sair səma cisimlərində və kürələrdə canlı varlıqların olması barəsində İslamın nəzəri nədir?
Sual
Sair göy cisimlərində həyatın varlığı ilə əlaqədar İslamın nəzəri nədir ?
Qısa cavab

Başqa göy cisimlərində və ya kəhkəşanlarda canlı və yaxud ağıllı varlıqların olub-olmaması bəşəriyyəti maraqlandıran suallardan biridir, lakin indiyə qədər onlara lazımi cavab tapmamışlar. Quranın bəzi ayələrində asimanda canlı varlıqların olmasına işarə edilir. O cümlədən:

1. “Min dabbətin” – canlı varlıqlar təbiri:

“Asimanları, yeri və bunların arasında olan yerlərdə canlı varlıqları yayması Allahın qüdrət nişanələrindəndir. O, hər vaxt istəsə onları bir yerə toplamağa qadirdir.[1]

2. “Asimanda və yerdə olanlar” təbiri:

“Asimanda və yerdə olan hər bir şey Ondan tələb edir (istəyir). Hər zaman Onun Özünə məxsus bir işi vardır.”[2]

“Asimanda və yerdə olan canlılar və mələklər Allah üçün səcdə edir və təkəbbür etmirlər.”[3]

“Yeddi qat asimanda, yerdə və onlarda olan hər bir şey Allaha təsbih deyirlər.”[4]

3. “Məşriqlər və məğriblər” təbiri:

“Məğriblərin və məşriqlərin Pərvərdigarına and olsun ki, Biz qadirik.”[5]

4. “Aləmdəkiləri” təbiri:[6]

“Həmd (tərif) yalnız aləmdəkiləri tərbiyə edən Allaha məxsusdur.”[7]

Yuxarıda qeyd edilən ayələrdən yalnız birinci ayə[8] və “aləmin” kəlməsinin işləndiyi sair ayələr ehtimal üzrə digər planetlərdə və göy cisimlərində canlı varlıqların olmasına dəlalət edir.[9]

Mərhum Əllamə Təbatəbai birinci ayənin təfsirində yazır: “Ayənin zahiri mənası budur ki, yer üzündə olduğu kimi, asimanlarda da canlı varlıqlar (“dəvabb”) vardır.”[10]

“Təfsiri-nümunə”nin müəllifi yazır: “Bu ayə sair səma cisimlərində də canlı varlıqlar olduğuna dəlalət edir. Amma indiyə qədər alimlər bu barədə qəti mühakimə yürütməmiş və ümumi şəkildə “bunlarda canlı varlıqlar vardır” demişlər. Lakin Quran “asimanın üfüqlərində də çoxlu canlı varlıqlar vardır” deyə bu həqiqəti aşkar şəkildə bəyan edir”[11]

Həzrət Əli (əleyhis-salam)-dan nəql olunan bir hədisdə deyilir: “Asimandakı bu ulduzlar yer üzündə olan şəhərlərdən olan bir şəhərlərdir. Hər bir şəhər başqa şəhərlə (hər bir ulduz başqa ulduzla) nurdan olan bir sütunla əlaqəlidir.”[12]

Bu ayənin digər səma cisimlərində canlı varlıqların olmasına dəlaləti bir neçə məsələ ilə şərtlənir:

1. Qurani-məciddə “səma” və “səmavat” (səmalar) kəlməsi bir neçə mənaya gəlmişdir: yuxarı istiqamət, səma cisimləri, yerin atmosferi və sair...[13]

Bu ayənin digər kürələrdə və göy cisimlərdə canlı varlıqların olmasına dəlaləti o vaxt səhihdir ki, ondakı “səmavat” kəlməsini “asimani cisimlər” mənasına götürək. Halbuki yuxarıdakı ayədə “səmavat” kəlməsi “yer kürəsinin atmosfer təbəqələri”nə işarə ola bilər. Habelə “dabbə” kəlməsindən məqsəd həm yer üzündə olan mikroskopik canlılar (viruslar və s.), həm də böyük canlılar (quşlar kimi) ola bilər ki, onlar yer kürəsinin ətrafındakı atmosfer təbəqəsində yayılmışlar.

2. Göy cisimlərində canlı varlıqların olması elmi cəhətdən sübuta yetmədiyindən və güclü bir ehtimal sürətində irəli çəkildiyindən digər səma cisimlərində canlı varlıqların olmasını qəti olaraq Qurana aid etmək olmaz.

Deməli, bu ayələr ehtimali təfsir əsasında olmaqla bir növ gələcək elmi sirləri bəyan edir ki, hal-hazırda alimlərin elmi tədqiqatları ilə sübuta yetməmişdir.



[1] “Şura” surəsi, ayə: 29

[2] “Ər-Rəhman” surəsi, ayə: 29

[3] “Nəhl” surəsi, ayə: 49

[4] “İsra” surəsi, ayə: 44

[5] “Məaric” surəsi, ayə: 40, “Saffat” surəsi, ayə: 5; “Əraf” surəsi, ayə: 137

[6] Bu kəlmə Quranda 61 dəfə təkrar olunmuşdur.

[7] “Fatihə” surəsi, ayə: 2

[8] “Şura” surəsi, ayə: 29

[9] Əlavə məlumat üçün bax: Rzai, İsfahani, “Quranın elmi möcüzələri barəsində tədqiqat”, 1-ci cild, səh. 195-206

[10] Bax: “Əl-mizan” 18-ci cild, səh. 58

[11] "Təfsiri-nümunə", 20-ci cild, səh. 436-439

[12] “Səfinətul-bihar” 2-ci cild, səh 574, “nəcm” maddəsi, Əli ibni İbrahimin təfsirindən nəqlən.

[13] Bax: "Təfsiri-nümunə", 1-ci cild, səh. 165-166.

Ətreaflı cavab
Бу суалын изаһлы ҹавабы јохдур.
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Təsadüfi suallar

  • Lütfən qadının hicabının necəliyi barəsində hədis yazın.
    7855 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/13
    Nur surəsinin 31- ci ayəsi başqa olmaqla çox sayda hədis və ayələr qadının hicabı barəsində söhbət açmışdır.həmçinin Nur surəsinin 31- ci ayəsində buyurulur: "Mömin qadınlara de ki, gözlərini haram buyrulmuş şeylərdən çəkindirsinlər, namuslarını qorusunlar; öz- özlüyündə görünən (əl- az) istisna olmaqla, zinətlərini göstərməsinlər baş örtüklərini yaxalarına çəksinlər; zinətlərini ərlərindən başqasına ...
  • Hədislərdə gəlmişdir ki: İki nəfər arasında sülh yaratmaq bütün namaz və oruclardan üstündür dedikdə nə nəzərdə tutulur?
    6272 Hədis elmləri 2012/02/07
    Bəzi tərcüməçilərin etdiyi tərcümələrdə sizin işarə etdiyiniz kimi diqqətsizlik baş vermişdir. Ona görə ki, ərəb mətninə diqqət eləsək “صَلَاحُ ذَاتِ الْبَیْنِ أَفْضَلُ مِنْ عَامَّةِ الصَّلَاةِ وَ الصِّیَام”[1] görərik ki, Allahın Rəsulunun (ə) kəlamı bu cürdür ki, iki nəfər arasında sülh yaratmaq bir çox namaz ...
  • Ramazan ayında Peyğəmbərə və imamlara and içmək orucun batil olmasına səbəb olurmu?
    5999 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/11/24
    And içmək orucu batil edən şeylərdən deyildir. Amma əgər and içməklə Allaha, Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-ə və o həzrətin canişinlərinə qəsdən müəyyən bir yalanı nisbət verərsə, bu iş Allahın, Peyğəmbərin və onun canişinlərinin adından yalan danışmağın nümunəsi olduğuna görə orucun batil olmasına səbəb olar.Amma dualarda qeyd olunan andlara ...
  • İslamda ağılın rolu nə qədərdir hansı yerlərdə və necə ondan istifadə olunur?
    11386 Təzə kəlam 2011/01/05
    Ağıl qiymətli bir qüvvədir ki, Allah taala onu insanın vücudunda qərar vermiş və bir neçə mərhələdən ibarətdir.Nəzəriyyə ağılı: Bunun işi bundan ibarətdir ki, hadisələri dərk edib tanıyır və onun haqqında qəzavət edir.
  • “Maidə” surəsinin 3 və 67-ci ayələri eyni bir hadisə ilə əlaqədar nazil olduğu halda nə üçün aralarında fasilə düşmüşdür?
    11767 Təfsir 2012/06/23
    “Maidə” surəsinin 3-cü və 67-ci ayələri arasında xüsusi əlaqə vardır ki, onların məzmununa, tarixi Qədr-xum hadisəsinə, habelə ayələrin şəni-nüzuluna və bu ilahi kəlamın müsəlmanlara çatdırılmasının mühüm və həssas məsələ olduğuna diqqət yetirməklə mətləb tamamilə aydınlaşır. Bir-biri ilə əlaqədar olan bu iki ayənin nə üçün Quranda fasilə ilə ...
  • Xəyal qüvvəsindən münasib şəkildə istifadə etmək olarmı?
    6719 İrfan fəlsəfəsi 2012/04/10
    Nəfsin işlərindən biri olan xəyal (müsəvvirə) qüvvəsi insan nəfsinin batini mərtəbələrindən və idrak qüvvələrindəndir. Bu qüvvənin işi hiss olunan şeylərin cüzi (konkret) şəkil və surətini idrak edib saxlamaqdır və təxəyyül qüvvəsi adlandırılır. İnsanın nəfsi (ruh bədənə daxil olduqdan sonra nəfs adlanır) aləmin mələkut (batini) həqiqətlərini ...
  • Дини плүрализм нәзәријјәси вә динин мүхтәлиф тәфсирләрини изаһ един вә фәргләрини ачыглајын?
    8268 Təzə kəlam 2010/07/18
     1; Плүрализм мүхтәлиф саһаләрдә, о ҹүмләдән, дин вә әхлаг фәлсәфәсиндә, һүгуг вә сијаси вә саир ... саһәләрдә чохлуға тәрәф мејл мәнасында олуб, мүхтәлиф истифадәләри вар вә үмуми мәнада олараг тәк мејллилик вә ја мүнһәсирлијин гаршысында чох мејллилијин рәсми танынмасы демәкдир. Дини плүрализмин ...
  • Инсанын өз ишләриндә ихтијары вармы?
    8438 Qədim kəlam 2010/03/11
    Дәфәләрлә һәјатымызда өз ичәримиздә гәриб вә тәнһалыг јолларында галырыг. Һәм дә елә бир јол ки, орда һәрәкәт етмәкдән башга чарәмиз јохдур. Бу һәмән сабит вә әввәлҹәдән тәјин олунмуш һәјат јолудур. Јәни, милләт, аилә, бој, гәд-гамәт, гулаг вә саир.. мәсәләләрдә олдуғу кими. Амма, дәфләрлә ...
  • Nə üçün zairlər, xüsusilə iranlı zairlər “Bəqi” qəbiristanlığının yanında ağlayırlar?
    7591 Təzə kəlam 2010/11/10
    Bu sualın cavabı ağlamağın mahiyyətinin və harada istifadə olunmasının tanınmasına bağlıdır. Ağlamağın bir zahiri, bir də batini vardır. Onun batini insanın ülvi (emosional) duyğularından və ruhi təsirlənmələrindən qaynaqlanır. Belə ki, onun insanda hasil olması ilə eyni zamanda beyində müəyyən fəaliyyətlər baş verir və gözdən yaş ...
  • Müxtəlif qismlərdə olan hansı eşq İslamda doğru sayılır?
    13495 Nəzəri irfan 2011/07/02
    Filosoflar və ariflər eşqi bir neçə hissəyə bölmüşdürlər. Amma ümumi olaraq deyirlər eşq iki hissəyə bölünür: Həqiqi ehq, həmin Allaha, sifət və felərinə aşiq olmaqdır. Məcazi eşq, bu eşq geniş əhatəyə malikdir ki, demək olar: Məcazi eşq ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    162870 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    154920 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    117746 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    109680 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    98781 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    91289 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    53340 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    45201 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    43710 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    42874 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...