Ətraflı axtarış
Baxanların
6704
İnternetə qoyma tarixi: 2010/01/23
Sualın xülasəsi
Peyğəmbər (s) və Əhli- beyt (ə) diridirlərmi? Diri olmaqları hansı mənadadır?
Sual
Peyğəmbər (s) və onun Əhli- beyti (ə) diridirmi? Onların həyatda olmaları hansı mənanı daşıyır? Xahiş edirik məntiq və rəvayət əsasında olan dəlilləri açıqlayın.
Qısa cavab

Peyğəmbər (s) və Əhli- beytin (ə) həyatda olması Quranda olduğu kimi həqiqi mənanı daşıyır ki, xüsusiylə də şəhidlər barəsində ona təkid olunmuşdur:

«وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا في‏ سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ»

O cümlədən, bir çox rəvayətlər İmamların həyatda olması barədə söz açmışdır ki, onlardan məqsəd həyat deyildir; çünki İmam Zamandan başqa on dörd Məsum özlərinə məxsus dövürdə həyat sürmüş və ondan sonraşəhid və ya təbii olaraq dünyadan köçmüşdürlər. Bununla belə ruh üçün bundan da yüksək həyat vardır ki, Məsum insanlar üçün ondan daha da yüksəkdir ki, səbəb olur dünyada olan bütün işlərdən xəbərləri olur və həyatda yaşamayan insanlardan daha yaxşı u dünyada hazır olurlar.

Bu nəzəriyyəni rəvayət və ayə cəhətindən bir çox dəlilləri vardır ki, ölümdən sonra və qiyamətdən əvvəl həqiqi həyata təkid edir. O cümlədən bir çox rəvayətlər Məsum İmamların məqamı və onların varlığı barəsində nəql olunmuşdur ki, bu mövzuda heç bir şübhəyə yol qoymur. Məntiqi dəlil üçün ən sadə dəlilə işarə etmək mümkündür və o da nəfsin təklikdə məntiqi şəkildə fəaliyyət və ruhun təsir qoyması və o cümlədən Məsumların varlığını maddi həyatdan yuxarı bir təbəqədə edir.

Ətreaflı cavab

Peyğəmbər (s) və Əhli- beytə (ə) etiqad və inamı olan şəxslərdən əldə olunan budur ki, Peyğəmbər (s) və onun Əhli- beyti yalnız bir müəllim deyildir ki, öz təlimlərini verib əsərlərini insanlarda qoyub bu dünyanı tərk etsinlər, bəlkə onları əzəmətli bir varlıqdırlar ki, həmişə hazır xüsusiylə də öz davamçılarına və həqiqəti axtaranlara əhatələri vardır.

Baxmayaraq ki, bu məna şiələrin həyatda olan İmamına (İmam Zaman) şamil olur, amma batini hidayət qanunu, həyatda olması və xüsusiylə də mənəvi rabitələrdə, onların həyatda olmasını bütün Məsumlara şamil etmək olar.

Məsumlar barəsində olan bu nəzəriyyə, ən çox onların batini və müqəddəs məqamlarına əsaslanmışdır. Bunun üçün də onların ölü və ya diri hazır və yaxud qeybətdə olmalarında heç bir fərq yoxdur.

Quran, məntiq və ağıl cəhətindən bu nəzəriyyə hər şeydən əvvəl insan ağlı bunu dərk edir ki, maddi həyatdan üstün daha yüksək bir həyat vardır. O cümlədən İmamların bir çox ziyarətnamələrində gəlmişdir;

«أَشْهَدُ أَنَّكَ تَشْهَدُ مَقَامِي وَ تَسْمَعُ كَلَامِي وَ أَنَّكَ حَيٌّ عِنْدَ رَبِّكَ تُرْزَقُ»[1]

Şəhadət verirəmki, məni görür sözlərimi eşidirsən; sən dirisən Rəbbin dərgahından ruzi alırsan.

" انک حیّ عند ربک ترزق" ibarəti Quranın bu ayəsinə işarə edir:

«وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا في‏ سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُون»[2]

heç vaxct düşünmə ki, Allah yolunda ölənlər ölüdürlər, bəlkə onlar diridirlər və Allah tərəfindən onlara ruzi verilir.[3]

Bu ayə şəhidlər üçün yüksək və həqiqi həyatı isbat edir və bildirir ki, ölümdən sonra nəinki onların həyat, qedrət və ruhlarından azalmışdır bəlkə onlara əlavə və bərəkət verilmişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, bu həqiqət Peyğəmbər və İmamlara da Şamildir; çünki onların ən az olan məqamları şəidlik məqamlarıdır.

Bunun üçün də Peyğəmbər (s) və onun Əhli- beytinin (ə) diri olması qeyd olunmuş mənadadır nəinki, onların dünyaya olan vurğunluqları diri və həyatdadır; çünki ondörd Məsumun hər biri İmam Zamandan (ə) başqa məxsus bir dövrdə öz dünyəvi həyatlarını yaşamış və sonda şəhid və yaxud təbii olaraq dünyadan köçmüşdürlər.

Bunun üçün də ruhun qüdrət əhatəsinə nəzər saldıqda bizi bir həqiqətə çatdırır ki, dünyada olan cismin o həqiqi ruhda heç bir təsiri yoxdur və bu da Peyğəmbər (s) və İmamlar barəsində dəfələrlə yüksəkdir. Baxmayaraq ki, bu həqiqəti məhdud ağıl və zahirdə olan mübahisələrlə dərk etmək mümkün deyil. Lakin bu həqiqətin az bir hissəsini dərk etmək, həmin Quranın təkid etdiyi həqiqi həyatı dərk etməkdir ki, öldükdən sonra həyata keçir. Bəs bu həyatı və diri olmağı kəlmənin həqiqi mənasında və dünya həyatına məxsus bilmək olmaz:

«وَ ما هذِهِ الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاَّ لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوانُ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ» [4]

Bu dünya həyatı əbəs (ləhv və ləib) oyun- oyuncaqdan başqa bir şey deyil, həqiqi həyat axirətdir, əgər onlar dərk etsələr.

Bəs Quranda nəqli dəlillər, bir çox ayələrdir ki, ölümdən sonra və qiyamətdən əvvəlki həyata təkid edir, bütün bunlardan mühüm şəhidlər üçün ən yüksək həyatdır ki, ayədə onlara nisbət verilmişdir. Qurandan əlavə sənədli bir çox rəvayət və ziyarətnamələr bu mənaya dəlalət edir. Xüsusiylə batini məqama aid olan rəvayətlər on dörd Məsum barəsində daha çoxdur.

O cümlədən ən sadə məntiqi dəlil həmin ruhun elmi qüdrət və məlumtıdır ki, həqiqi həyata malik və dünyada olan həyatla heç bir rabitəsi yoxdur, bəlkə həqiqi həyat odur ki, ölümdən sonra ruh üçün həyata keçir.

Sonda bu nöqtəyə işarə etmək lazımdır. Baxmayaraq Məsumlar ən yüksək həyata sahibdirlər onların diri və ya ölü, hazır və yaxud qeybdə olmaları fərq etmir. Lakin bu mövzuda şiyəylə rabitəsi olan bəhslər və İmamın (İmam Zamanın) həyatda olmasına təkid olması.

Bir çox rəvayətlərdə dünyada və həyatda hal- hazırda yaşamamasına təkid olunmuşdur, o cümlədən:

«سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) يَقُولُ مَنْ مَاتَ وَ لَيْسَ عَلَيْهِ إِمَامٌ حَيٌّ ظَاهِرٌ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً قَالَ قُلْتُ إِمَامٌ حَيٌّ جُعِلْتُ فِدَاكَ قَالَ إِمَامٌ حَيٌّ إِمَامٌ حَيٌّ»[5]

Hər kəs dünyadan köçə və diri İmamı olmaya cahil olmuşdur. Sual olundu: Diri İmam?! Buyurdu bəli diri İmam, diri İmam.

Bu rəvayət keçən bəhslərlə heç bir müxalifəti yoxdur və İmamın dünya həyatında olması böyük əhəmiyyət daşıyır ki, lazım olduğu yerdə ona işarə olunmuşdur və burada bu qədər kifayət edir.

Bu mövzuda əlavə məlumat əldə etmək üçün aşağıdakı suallara müraciət edin:

İmamın hər bir yerdə hazır olması sual 1835 (sayt: 2439)

İmamlar və təkvini vilayətləri, sual 222 (sayt: 1406)

İmam Zamanın (əc) Qeybət dövründəki vücudunun faydaları, sual 13908 (sayt: 13719)

İslam Peyğəmbərinin (s) bərzəx həyatı, sual 5626 (sayt: 5870)

 


[1] - Mühəddis Nuri, Müstədrəkül Vəsail, cild 10, səh 345, Alul- beyt müəssisəsi Qum, 1408 hicri qəməri.

[2] - Ali- İmran surəsi, ayə 169.

[3] - Qeyd etmək lazımdır ki, Quranda bir çox ayələr ölümdən sonra və qiyamətdən əvvəlki bərzəx aləminə işarə etmişdirlər. Tamamıyla bu ayələr bu mətləbi isbat edir. Bu həyat yalnız şəhidlərə məxsus deyil, lakin bu ayənin məşhur olduğu üçün bəzi rəvayətlər İmamların həyatda olduğunu qeyd etdiyi üçün bu ayəni dəlil gətirmişdirlər, biz də bu ayəni nəql etdik. Bərzəx aləmini sabit edən nəqli dəlilləri əldə etmək üçün 3891 (sayt: 4160) və 5626 (sayt: 5870) suallarına bu saytda müraciət edə bilərsiniz.

[4] - Ənkəbut surəsi, ayə 64.

[5] - Müstədrəkul- vəsail, cild 18, səh 177.

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Vilayəti fəqihə əqidəli olmaq nə vaxtan başlayıb?
    9428 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/06
    Fiqhdə müctəhidlik dərəcəsinə çatan şəxs tərəfindən İslam cəmiyyətinin rəhbərliyi mənasına olan 2 vilayəti fəqih" məsələsi, bəzilərinin nəzərində İslam düşüncəsi tarixində təzə bir mövzudur və onun keçmişi iki əsrdən azdır. Bunlar iddia edirlər ki, şiə və sünnü fəqihlərinin heç biri bu məsələni araşdırmayıblar ki, fəqihin fətva və hökm ...
  • Dəccal kimdir? Onun barəsində olan rəvayətləri izah etmənizi istərdik.
    9024 Qədim kəlam 2011/08/23
    Zühurynəlamətlərindənbiridəinsanlarızəlalətəsalanvəazdıran “Dəccal” adlıbir
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • İslam dini nöqteyi nəzərindən bir qatil və günahkar kafir iman gətirərsə onun keçmiş günahları bağışlanırmı?
    7423 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/12
    Müqəddəs İslam dinində yeni müsəlman olmuş şəxslər üçün müəyyən qanunlar təyin olunmuşdur. O cümlədən, əgər kafir şəxs müsəlman olmazdan öncə bir sıra günahlara qatılarsa və Allah Taalanın haqqını aradan apararsa (namaz qılmaz, oruc tutmaz və sair. Bu kimi vacibləri tərk edərək günaha düşərsə). Allah tərəfindən onun günahı bağışlanır.
  • "Möminlər"dən məqsəd müsəlmanların hansı dəstəsidir?
    8731 Qədim kəlam 2011/07/02
    Möminlər Allahın varlığını təsdiq edən, Onun müqabilində təslim olan, bütün ilahi peyğəmbərlərə iman gətirən və bunlara əməl etməkdə də israrlı olanlardır.Nəzərinizə çatdıraq ki, imanın mərtəbə və dərəcələri vardır. Quran ayələrinə, Peyğəmbərdən (s) nəql olunan hədislərə əsasən Əhli-beytin (ə) vilayətinə etiqad bəsləmək imanın ali və əsil mərtəbələrindəndir. Quran ayələri vasitəsi ...
  • “Əməli əsl” və “ictihadi dəlil” dedikdə məqsəd nədir və bunların arasında nə kimi əlaqə vardır?
    6117 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/18
    Əməli əsl“Əməli əsl” üsuli-fiqh elmində bir termindir. Onun mənası şəri hökmün təyinində şəkk yaranan zaman mükəlləfin əməli (şəri) vəzifəsini aydınlaşdıran bir qaydadan ibarətdir – dəlil və əmarə tapmadıqdan sonra. Başqa sözlə desək, əməli əsl, yaxud əməliyyə əslləri şəkk-şübhəyə düçar olan bir şəxsin əməlini ...
  • can verən halla ölüm səkəratı arasında farq nədir?
    7016 حقانیت مرگ 2015/06/02
    Ərəbcədən ehtizar sözü iftial şəklində olub, həzər sözünün yəni, hazır olmaq mənasındandır. Bəziləri deyirlər, insanın son anında ölüm mələklərinin hazır olmasına görə bu hala, ehtizar deyilir.[1] Belə bir hala düşən insana isə möhtəzər (can verən) deyilir.[2] Ehtizar yəni, can verən vaxt ...
  • Nə üçün bəzi müsəlmanların əməlləri onların din və məzhəb əqidələriylə üst- üstə düşməyib əksinə olur?
    6454 Əməli əxlaq 2011/05/15
    İnsan bir neçə təbəqədən təşkil olmuş bir varlıqdır; ruhi və İlahi, maddi və mənəvi, ictmai və atifi və... təbəqələrdən ibarətdir. Bu təbəqələr həmişə bir- biriylə mübarizədədirlər ki, bu da insanı əqidəsiylə əməlləri arasında müxalifətə doğru yol açır. İlahi dinlər, xüsusiylədə İslam dini insanları nəfsin istəkləri tələsindən qurtarıb onu ...
  • Мәләкләр мүҹәррәддиләр, ја мадди?
    6743 İslam fəlsəfəsi 2010/06/12
    Ола билсин ајә вә рәвајәтләрдә мәләкләрин сырф мүҹәррәд олмасы ајдын шәкилдә бәјан едилмәјиб. Амма, онларын һаггында әлдә олан мәлуматлар, о ҹүмләдән, онларын рәфтарлары вә вәсфләри мүҹәррәд олмаларына дәлилдир. Чүнки, ајә вә Мәсумларын (әләјһимуссалам) рәвајәтләриндә мәләкләр һаггында бизә чатан һәдис вә кәлмәләрин мәзмуну онларын ...
  • İmam Riza (əleyhis-salam)-ın “Zamini-ahu” (Ahunun zamini) adlandırılmasının səbəbi nədir?
    10576 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/01/19
    İmam Riza (əleyhis-salam)-ın məşhur ləqəblərindən biri də “Zamini-ahu”dur (ahunun zamini). Şiə mənbələrində bu hadisə camaat arasında məşhur olan şəkildə mövcud deyildir. Amma camaat arasında deyilən nəqlə oxşar rəvayət vardır. Peyğəmbərə, İmam Səccada və İmam Sadiq (əleyhimus-salam)-a mənsub edilən möcüzələrdə də gözə dəyir. Mərhum Şeyx Səduq “Uyunu əxbarir-Riza (əleyhis-salam)” kitabında bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164675 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    163733 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113679 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    110524 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94037 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54839 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54123 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46130 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45746 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...