Ətraflı axtarış
Baxanların
7445
İnternetə qoyma tarixi: 2012/04/09
Sualın xülasəsi
Oruc tutmağın insana nə kimi tərbiyəvi təsirləri vardır?
Sual
Mübarək Ramazan ayında oruc vacibdir. Bundan əlavə, rəcəb və şəban kimi aylarda oruc tutmaq müstəhəbdir. Sualım budur: Oruc tutmağın insana nə kimi tərbiyəvi təsirləri vardır?
Qısa cavab

Oruc tutmaq nəfsi saflaşdırmaq və rəzalət sifətləri özündən uzaqlaşdırmaq üçün bir növ məşq, insanın öz nəfsinə hakim kəsilməsi və nəfsani istəklərlə mübarizə üçün münasib bir yoldur.

Oruc tutmağın ictimai və fərdi yönlərdə fiziki faydalarından əlavə, mənəviyyatı qurmaqda çoxlu tərbiyəvi təsir və faydaları da vardır. O cümlədən: səbir və dözümlülüyün gücləndirilməsi, axirətə meyl etmək, şəhvət qüvvəsinin nəzarət altına alınmasına qadir olmaq, yoxsullarla həmdərd olmaq hissinin güclənməsi, cəmiyyətin müxtəlif sinifləri arasındakı fasilələrin azalması və s.

İmam Sadiq (əleyhis-salam) orucun faydalarından birini belə bəyan edir: “Oruc ona görə vacib olmuşdur ki, varlı ilə yoxsul arasında bərabərlik yaransın; varlılar aclığın dadını bilsinlər və yoxsulların haqlarını ödəsinlər. Çünki varlılar adətən, istədikləri hər şeyi əldə edə bilirlər. Allah istəmişdir ki, bəndələr arasında bərabərlik yaransın, varlılar aclığın və əzab-əziyyəti tamını dadsınlar, aclara və zəiflərə rəhm etsinlər.”

Ətreaflı cavab

Oruc tutmaq nəfsi saflaşdırmaq, rəzalət sifətləri özündən uzaqlaşdırmaq üçün bir növ məşq, insanın öz nəfsinə hakim kəsilməsi və nəfsani istəklərlə mübarizə üçün münasib bir yoldur. Oruc tutmaq insani həyatın hədəf və fəlsəfəsinin ən mühümü olan kamalın həyata keçməsində və ilahi qürb məqamına çatmaqda təsirli bir amildir.

Allah-taala orucu şəriət qanunu halına salmaqla ilin bir çox günlərində, xüsusilə mübarək Ramazan ayında insana bir münasib fürsət vermişdir ki, ilahi qürb məqamına çatmaqda mövcud olan bil-qüvvə istedadlarını (potensialını) zühur ərsəsinə çatdırsın, özünün ilahi xilafət məqamına yaxınlaşsın. Çünki oruc tutmağın nə qədər fiziki, əxlaqi və ictimai faydaları olsa da, hamısı təqvanın yolunda qərarlaşır. Quranda buyurulur: “Ey iman gətirənlər! Əvvəlki ümmətlərə oruc vacib olduğu kimi sizə də vacib edildi, bəlkə təqvalı olasınız!”[1]

Qeyd olunmalıdır ki, orucun əsli insanın bədən və ruhunda təsirli olsa da və nəticədə camaatın hamısı Allahın ümumi rəhmətinin nümunələrindən və böyük nemətlərdən bəhrələnsə də, əgər bu ibadət əməli ruhi xüsusiyyətlərlə, kamal sifətləri ilə, əxlaqi fəzilətlərlə yanaşı olsa, şübhəsiz, insan nəfsinin kamala çatmasında onun təsirləri daha çox olacaqdır. Buna görə də adi bir insanın tutduğu oruc insani kamal və təqva mərhələlərini ötən, ilahi əxlaq ilə zinətlənən şəxsin tutduğu orucla fərqli olacaqdır.

Oruc tutmaq (bədənlə əlaqədar) fərdi və ictimai sahələrdə faydalı olmaqdan əlavə, çoxlu digər qurucu və tərbiyəvi faydalara da malikdir. Burada onların bəzilərini ixtisarla qeyd edirik:

Orucun fərdi faydaları

1. Səbir və dözüm qüvvəsinin gücləndirilməsi

İnsani və əxlaqi fəzilətlərdən biri olan səbri əldə etmək üçün çoxlu təkid olunmuşdur. Çünki Allah dərgahına yaxınlaşmağa doğru hərəkət edən insan yalnız belə gözəl sifətə malik olmaqla bu yolda mövcud olan enişli-yoxuşlu yollara, müsibət və çətinliklərə sinə gərib müqavimət göstərməklə öz məqsədinə nail ola bilər.

Bu kimi insani fəzilət və nəfsani qüdrət məqamına çatmaq yollarından biri də oruc tutmaqdır. Çünki məsumlardan (əleyhimus-salam) nəql olunan rəvayətlərdə[2] وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ“Səbir və namazdan kömək diləyin”[3] mübarək ayəsində səbir “oruc” kimi təfsir olunmuşdur.[4]

Həmçinin, Peyğəmbəri-Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih) mübarək Ramazan ayını “səbir ayı” hesab edərək buyurur: “Ey insanlar! Sizə elə bir ay kölgə salmışdır (yaxınlaşmışdır) ki, onda min aydan yaxşı olan bir gecə vardır, o da Ramazan ayıdır. Allah bu ayda oruc tutmağı vacib etmişdir... Bu ay səbir ayıdır.”[5]

Həqiqətdə oruc tutmağın ən mühüm və müsbət təsirlərindən biri səbrin oruc tutan şəxsin qəlbində və ruhundakı mənəvi təsiridir. Çünki oruc susuzluq, aclıq və bu kimi məsələlər müqabilində müvəqqəti məhdudiyyət yaratmaqla şəxsə uzun müddətli zaman ərzində çətin hadisələrlə mübarizə qüdrəti, dözümlülük və səbir verir, tüğyançı qərizələri cilovladığına görə insan qəlbinə nuranilik və səfa bağışlayır.[6]

2. Ruhi aramlıq və ruh yüksəkliyi

Oruc, xüsusilə Ramazan ayının orucu iki cəhətdən oruc tutan şəxs üçün ruhi aramlıq gətirir, onu iztirab və nigarançılıqdan uzaqlaşdırır. Birincisi budur ki, oruc insanı səbir mərhələsinə çatdırır, səbirli olan insanı da öz inadkar nəfsinə hakim və əqlə tabe etdirir, habelə insanı Allahın əmr və fərmanlarına təslim edir. Bu xüsusiyyətlərə malik olan insan aram və xatircəm nəfs sahibi olacaqdır. Çünki səbrin həqiqət və mahiyyəti nəfsin sükunəti və aramlığı mənasınadır. Həqiqətdə “sabir” (səbirli şəxs) o kəsə deyilir ki, ağır və xoşagəlməz hadisələrdən dərhal təsirlənməsin, nəfsinin istəkləri ilə müxalif olan küləklər onu yerindən tərpədərək iztiraba salmasın.[7]

Digər tərəfdən, oruc tutmaq bir növ əməldə Allahı yad və zikr etməkdir. Şübhəsiz, Allahı yad və zikr etmək də qəlblərə aramlıq gətirir. Quranda buyurulur: “O kəslər ki, iman gətirmişlər və qəlbləri Allahın yadı ilə xatircəmdir (aramdır). Agah olun! Qəlblər yalnız Allahın yadı ilə aramlaşar.”[8]

Oruc tutan şəxsə nəsib olan ruhi asudəlik və aramlıq oruc kimi fərizə (vacib) əməli yerinə yetirən adamın xüsusilə iftar zamanı hiss etdiyi ləzzətdən qaynaqlanır. İmam Sadiq (əleyhis-salam) buyurur: “Oruc tutan şəxs iki dəfə şad olur: iftar zamanı və Allah-taala ilə görüşdüyü vaxt.”[9]

Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) imam Əliyə etdiyi tövsiyələrində buyurdu: “Ey Əli! Mömin şəxs dünyada üç zaman xoşhal olur: din qardaşları ilə görüşəndə, Ramazan ayının iftar vaxtı və gecənin axırındakı namaz vaxtı.”[10]

3. Axirəti xatırlatmaq və ona meyl etmək

Orucun fərdi təsirlərindən biri insanı axirətə meyl etdirməsidir. Çünki oruc tutan insan aclıq və susuzluq zamanı qiyamət gününün aclıq və susuzluğunu qəlbində canlandırır və qərara alır ki, belə bir gün üçün yol ehtiyatı hazırlasın. Peyğəmbəri-Əkrəm “Şəbaniyyə” xütbəsində buyurdu: “(Ramazan ayının orucunda) öz susuzluq və aclığınız ilə qiyamət gününün aclıq və susuzluğunun fikrində olun!”[11] Başqa bir hədisdə isə o həzrət belə buyurur: “Behiştin Rəyyan (sirab olunanlar) adlı bir qapısı vardır ki, oradan yalnız oruc tutanlar daxil olacaqdır.”[12]

Mərhum Şeyx Səduq bu hədisin şərhində yazır: “Behiştin bu qapısına ona görə belə ad verilmişdir ki, oruc tutanın ən çox əzab-əziyyəti susuzluq nahiyəsindəndir. Oruc tutan şəxslər bu qapıdan daxil olan zaman elə sirab olacaqlar ki, ondan sonra bir daha susuzluq hiss etməyəcəklər.”[13]

4. Şəhvət hisslərinin cilovlanıb nəzarət altına alınmasına qadir olmaq

Allah-taalanın sonsuz mərhəmətlərindən mərhum olmağa və ilahi rəhmətdən uzaqlaşmağa şərait yaradan ən mühüm məsələ insanın nəfsani istəklərə uyması, şəhvətlərin, xüsusilə ehtirasların tələsmə düşməsidir. Dini təlimlərdə bu hisslərin nəzarət altına alınması, müsbət istiqamətə yönəldilməsi və qərizələrin normal hala salınması üçün çox təkidli göstərişlər verilmişdir, onlardan biri də oruc tutmaqdır. Çünki oruc ağlın qəbul etdiyi təbii riyazət (nəfs ilə mübarizə) yoludur. Əgər müntəzəm və vaxtaşırı təkrar olunsa, tədrici olaraq insanda özünü günahlardan saxlamaq qüdrətini gücləndirək, onu öz iradəsinə hakim edəcəkdir. Məhz belə olan halda oruc tutan şəxs hər günah qarşısında öz ixtiyarını əldən verməyəcək, Allah dərgahına doğru yaxınlaşmaqda süstlüyə düçar olmayacaq və günahlardan uzaqlaşacaqdır. Qurani-Kərim “bəlkə təqvalı olasınız” deyə bu məsələyə işarə edir.[14]

Peyğəmbəri-əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih) buyurur: “Ey cavanlar! Sizin hər biriniz yaxşı və münasib həyat şəraitinə, maddi imkanlara malik olsanız, izdivac edin. Çünki izdivac gözün (naməhrəmdən) və həyəcanların (şəhvətdən) qorunması üçün yaxşı yoldur. Hər kəsin evlənməyə maddi imkanı olmasa, oruc tutsun. Çünki oruc tutmaq cinsi ehtiras hissini azaldır.”[15]

5. Oruc ixlas ruhiyyəsini gücləndirən amildir

İmam Əli (əleyhis-salam) ibadətlərin fəlsəfəsini bəyan edərkən oruc barəsində buyurur: “Allah-taala ixlası təlim vermək və insanları yoxlamaq üçün orucu vacib etdi.”[16]

Həzrət Fatimeyi-Zəhra (əleyha-salam) bu barədə buyurur: “Allah-taala orucu ixlası təsbit etmək üçün vacib buyurmuşdur.”[17]

Deməli, oruc insanda ixlasın yaranıb pərvəriş etməsi və inkişafı üçün çox təsirlidir. Çünki oruc özünü saxlamaqdan əlavə, yeganə məxfi ibadətdir, şəxsin özü onu aşkar etməyincə bir kəs ondan agah olmaz.

Oruc tutmağın ictimai təsir və faydalarından bəziləri:

1. Fəqirlər və yoxsullarla həmdərd olmaq hissinin güclənməsi, ictimai siniflər arasında fərqlərin azalması.

Oruc tutmaq insanda fəqirlərlə həmdərd olmaq və zəif xalq kütlələri ilə uyğunlaşmaq hissini oyadır, müvəqqəti aclıq və susuzluq hissləri ilə insani duyğular güclənir, fəqirlərin, yoxsulların və acların mövqeyini, şəraitini daha yaxşı şəkildə dərk edir, onun qarşısında mənəvi üfüqlər açır ki, əli altında olanların hüquqlarını tapdalamasın, məhrum xalq kütlələrinin dərdindən qafil olmasın. Məhrumların və acların vəziyyətini imkanlı və sərvətli şəxslərə bəyan etməklə onların fikirlərini və nəzərlərini müəyyən qədər yoxsullara yönəltmək olar, amma əgər bu məsələ əməldə, hiss olunan və əyani şəkildə baş verərsə, daha yaxşı təsir qoya bilər.

İmam Sadiq (əleyhis-salam)-ın səhabələrindən biri olan Hişam ibni Həkəm “oruc nə üçün şəriət  qanunu halına salınmışdır?” deyə, soruşduqda həzrət buyurdu: “Oruc buna görə vacib edilmişdir ki, yoxsullara varlılar arasında bərabərlik yaransın: varlı şəxs aclığın tamını dadsın, fəqirlərə qarşı vəzifəsini yerinə yetirsin. Çünki varlılar adətən, istədikləri hər biri şeyi hazırlaya bilirlər. Allah istəmişdir ki, bəndələr arasında bərabərlik bərqərar olsun, varlılar kasıbların aclıq və əzab-əziyyətlərini dadsınlar və (nəticədə) aclara və zəiflərə rəhm etsinlər.”[18]

2. Gözəl əxlaq əsasında rəftar etmək.

Oruc insanda mənəvi işlərə nəzər yetirmək üçün şərait yaradır. Bu ibadət onu ictimai eybəcərliklərdən, əxlaqsız işlərdən uzaqlaşmağa sövq edən, ictimai təqva yolunda hərəkət edərək hamı ilə gözəl rəftar və davranış yolunda qərar verən mühüm bir amildir. Əlbəttə, bu müvəqqəti təsir camaatın əksər hallarda oruc olduğu mübarək Ramazan ayında daha artıq büruz edəcək. Çünki bu ayda iftarlıq vermək və s. xüsusi proqramlara əməl edirlər.

3. Cəmiyyətdə mənəvi fəzanın və mühitin icad edilməsi, xoşagəlməz halların azaldılması.

Oruc insanda özünü saxlamaq və təqva ruhiyyəsini icad edir və zamanın keçməsi ilə bu hissləri artırır. Bu da ayrı-ayrı cəmiyyət üzvilərinin ruhi və mənəvi tərbiyəsində birbaşa rol oynayır. Çünki fərdi və ictimai günahların mənşəyi iki şeydən: qəzəb və şəhvətdən yaranır. Oruc da bu iki ifratçı hisslərin qarşısını alır. Nəticədə cəmiyyətdə fəsadın azalmasına və təqva ruhiyyəsinin artmasına şərait yaradır.[19]

Şübhəsiz, fərdlərinin çoxu xüsusilə Ramazan ayında oruc olan bir cəmiyyət özünə məxsus mənəvi fəzadan bəhrələnəcəkdir. Bu da mədəni və ictimai sahələrdə həmrəylin və mehr-məhəbbətin yaranmasına, ictimai və mədəni nasazlıqların aradan qalxmasına səbəb olacaqdır.

 


[1] “Bəqərə” surəsi, ayə: 183

[2] Kuleyni, Məhəmməd ibni Yəqub, “Kafi”, 4-cü cild, səh. 63-64, "Darul-kutubil-islamiyyə", Tehran, 1365-ci şəmsi il; Məclisi, Məhəmməd Baqir, “Biharul-ənvar”, 93-cü cild, səh. 254, “Vəfa” müəssisəsi, Beyrut, 1404-cü qəməri il; Amili, Şeyx Hürr, “Vəsailuş-şiə”, 10-cu cild, səh. 408, “Alul-beyt” müəssisəsi, Qum, 1409-cu qəməri il

[3] “Bəqərə”  surəsi, ayə: 45 və 153

[4] Lakin şübhəsiz ki, səbir təkcə orucdan ibarət deyildir, əksinə oruc aydın və bariz nümunə ünvanı ilə zikr olunur. Çünki insan yalnız bu böyük ibadət sayəsində güclü iradəyə, sabit imana malik olur, əqlinin nəfsani istəklərə hakim kəsilməsi qətiləşir. Məkarim Şirazi, Nasir, “Təfsiri-nümunə”, 1-ci cild, səh. 218, "Darul-kutubil-islamiyyə", Tehran, 1-ci çap, 1374-cü şəmsi il; Hüseyni Həmədani, Seyid Məhəmməd Hüseyn, “Ənvari derəxşan”, tədqiq: Behbudi, Məhəmməd Baqir, 1-ci cild, səh. 144, “Lütfi” kitab mağazası, Tehran, 1-ci çap, 1404-cü qəməri il

[5] “Kafi”, 4-cü cild, səh. 66

[6] “Təfsiri-nümunə”, 1-ci cild, səh. 629

[7] Banu İsfahani, Seyyidə Nüsrət Əmin, “Məxzənul-irfan dər təfsiri Quran”, 1-ci cild, səh. 306, “Müsəlman qadınların mədəni-maarif hərəkatı”, Tehran, 1361-cı şəmsi il; Bəlaği, Seyid Əbdül-Höccət, “Höcətut-təfasir və bəlağul-iksir”, 1-ci cild, səh. 135, “Hikmət” nəşriyyatı, Qum ,1386-cı qəməri il

[8] “Rəd” surəsi, ayə: 28

[9] Şeyx Səduq, “Mən la yəhzuruhul-fəqih”, 2-ci cild, səh. 76, “Camieyi müdərrisin” nəşriyyatı, Qum, 1413-cü qəməri il.

[10] Yenə orada, 4-cü cild, səh. 360

[11] “Vəsailuş-şiə”, 10-ci cild, səh. 313

[12] Yenə orada, səh. 404; Şeyx Səduq, “Məanil-əxbar”, səh. 409, “Camieyi müdərrisin” nəşriyyatı, Qum, 1361-ci şəmsi il

[13] “Məanil-əxbar”, səh. 409

[14] “Bəqərə” surəsi, ayə: 183

[15] Mühəddis Nuri, “Müstədrəkul-vəsail”, 14-cü cild, səh. 153, “Alul-beyt” müəssisəsi, Qum, 1408-ci qəməri il

[16] Seyid Rəzi, “Nəhcul-bəlağə”, səh. 512, “Hicrət” nəşriyyatı, Qum, birinci çap, 1414-cü qəməri il

[17] “Biharul-ənvar”, 93-cü cild, səh. 368

[18] “Mən la yəhzuruhul-fəqih”, 2-ci cild, səh. 73

[19] Qiraəti, Möhsün, “Nur” təfsiri, 1-ci cild, səh. 281, “Qurandan dərslər” mədəni-maarif mərkəzi, Tehran, 4-cü çap, 1389-cu şəmsi il

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Vilayəti fəqihə əqidəli olmaq nə vaxtan başlayıb?
    9428 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/06
    Fiqhdə müctəhidlik dərəcəsinə çatan şəxs tərəfindən İslam cəmiyyətinin rəhbərliyi mənasına olan 2 vilayəti fəqih" məsələsi, bəzilərinin nəzərində İslam düşüncəsi tarixində təzə bir mövzudur və onun keçmişi iki əsrdən azdır. Bunlar iddia edirlər ki, şiə və sünnü fəqihlərinin heç biri bu məsələni araşdırmayıblar ki, fəqihin fətva və hökm ...
  • Dəccal kimdir? Onun barəsində olan rəvayətləri izah etmənizi istərdik.
    9024 Qədim kəlam 2011/08/23
    Zühurynəlamətlərindənbiridəinsanlarızəlalətəsalanvəazdıran “Dəccal” adlıbir
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • İslam dini nöqteyi nəzərindən bir qatil və günahkar kafir iman gətirərsə onun keçmiş günahları bağışlanırmı?
    7423 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/12
    Müqəddəs İslam dinində yeni müsəlman olmuş şəxslər üçün müəyyən qanunlar təyin olunmuşdur. O cümlədən, əgər kafir şəxs müsəlman olmazdan öncə bir sıra günahlara qatılarsa və Allah Taalanın haqqını aradan apararsa (namaz qılmaz, oruc tutmaz və sair. Bu kimi vacibləri tərk edərək günaha düşərsə). Allah tərəfindən onun günahı bağışlanır.
  • "Möminlər"dən məqsəd müsəlmanların hansı dəstəsidir?
    8731 Qədim kəlam 2011/07/02
    Möminlər Allahın varlığını təsdiq edən, Onun müqabilində təslim olan, bütün ilahi peyğəmbərlərə iman gətirən və bunlara əməl etməkdə də israrlı olanlardır.Nəzərinizə çatdıraq ki, imanın mərtəbə və dərəcələri vardır. Quran ayələrinə, Peyğəmbərdən (s) nəql olunan hədislərə əsasən Əhli-beytin (ə) vilayətinə etiqad bəsləmək imanın ali və əsil mərtəbələrindəndir. Quran ayələri vasitəsi ...
  • “Əməli əsl” və “ictihadi dəlil” dedikdə məqsəd nədir və bunların arasında nə kimi əlaqə vardır?
    6117 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/18
    Əməli əsl“Əməli əsl” üsuli-fiqh elmində bir termindir. Onun mənası şəri hökmün təyinində şəkk yaranan zaman mükəlləfin əməli (şəri) vəzifəsini aydınlaşdıran bir qaydadan ibarətdir – dəlil və əmarə tapmadıqdan sonra. Başqa sözlə desək, əməli əsl, yaxud əməliyyə əslləri şəkk-şübhəyə düçar olan bir şəxsin əməlini ...
  • can verən halla ölüm səkəratı arasında farq nədir?
    7016 حقانیت مرگ 2015/06/02
    Ərəbcədən ehtizar sözü iftial şəklində olub, həzər sözünün yəni, hazır olmaq mənasındandır. Bəziləri deyirlər, insanın son anında ölüm mələklərinin hazır olmasına görə bu hala, ehtizar deyilir.[1] Belə bir hala düşən insana isə möhtəzər (can verən) deyilir.[2] Ehtizar yəni, can verən vaxt ...
  • Nə üçün bəzi müsəlmanların əməlləri onların din və məzhəb əqidələriylə üst- üstə düşməyib əksinə olur?
    6454 Əməli əxlaq 2011/05/15
    İnsan bir neçə təbəqədən təşkil olmuş bir varlıqdır; ruhi və İlahi, maddi və mənəvi, ictmai və atifi və... təbəqələrdən ibarətdir. Bu təbəqələr həmişə bir- biriylə mübarizədədirlər ki, bu da insanı əqidəsiylə əməlləri arasında müxalifətə doğru yol açır. İlahi dinlər, xüsusiylədə İslam dini insanları nəfsin istəkləri tələsindən qurtarıb onu ...
  • Мәләкләр мүҹәррәддиләр, ја мадди?
    6743 İslam fəlsəfəsi 2010/06/12
    Ола билсин ајә вә рәвајәтләрдә мәләкләрин сырф мүҹәррәд олмасы ајдын шәкилдә бәјан едилмәјиб. Амма, онларын һаггында әлдә олан мәлуматлар, о ҹүмләдән, онларын рәфтарлары вә вәсфләри мүҹәррәд олмаларына дәлилдир. Чүнки, ајә вә Мәсумларын (әләјһимуссалам) рәвајәтләриндә мәләкләр һаггында бизә чатан һәдис вә кәлмәләрин мәзмуну онларын ...
  • İmam Riza (əleyhis-salam)-ın “Zamini-ahu” (Ahunun zamini) adlandırılmasının səbəbi nədir?
    10576 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/01/19
    İmam Riza (əleyhis-salam)-ın məşhur ləqəblərindən biri də “Zamini-ahu”dur (ahunun zamini). Şiə mənbələrində bu hadisə camaat arasında məşhur olan şəkildə mövcud deyildir. Amma camaat arasında deyilən nəqlə oxşar rəvayət vardır. Peyğəmbərə, İmam Səccada və İmam Sadiq (əleyhimus-salam)-a mənsub edilən möcüzələrdə də gözə dəyir. Mərhum Şeyx Səduq “Uyunu əxbarir-Riza (əleyhis-salam)” kitabında bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164675 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    163733 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113679 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    110524 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94037 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54839 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54123 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46130 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45746 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...