جستجوی پیشرفته
بازدید
 37863
آخرین بروزرسانی: 1402/10/01
 
کد سایت fa2228 کد بایگانی 1817 نمایه شیوۀ تدوین قانون اساسی جمهورى اسلامى ایران
طبقه بندی موضوعی System|قانون اساسی
برچسب ایران|قانون اساسی|تدوین
خلاصه پرسش
شیوه تدوین قانون اساسی جمهورى اسلامى ایران چگونه بود؟
پرسش
شیوه تدوین قانون اساسی جمهورى اسلامى ایران چگونه بود؟
پاسخ اجمالی

قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران، میثاق ملى و دینى مردم ایران است که در باره ماهیت، وظایف و حقوق حکومت و مردم ایران و بر اساس شریعت نورانی اسلام تدوین شده است.

 

از آنجا که جمهورى اسلامى ایران یک نظام مردم سالاری دینی است باید قانون اساسى آن با مشارکت مردم و بر اساس شریعت نورانی اسلام تدوین شود. به همین دلیل قانون اساسى طی مراحل زیر تدوین شد:

 

1- تهیه پیش نویس آن توسط اندیشمندان کشور با استفاده از قوانین اسلام و قانون اساسی کشور های دیگری که در این زمینه موفقیت هایی داشته اند.

 

2- تشکیل مجلس خبرگان قانون اساسی بسیار قوی و متشکل از همه تخصص ها و همه سلایق سیاسی، با انتخاب مستقیم و رأی بسیار بالای مردم ایران.

 

3- بررسی و جرح و تعدیل پیش نویس قانون اساسی و تصویب تک تک مواد و تبصره های آن و تهیه متن نهایی آن توسط خبرگان قانون اساسی منتخب مردم در 24 آبان 1358 در دوازده فصل و 175 اصل و یک مقدمه و مؤخره.

 

4- به رفراندم و همه پرسی عمومی قرار دادن قانون اساسى بعد از تدوین آن در مجلس خبرگان قانون اساسی.

 

5- رأی قاطع و بالای مردم به قانون اساسى درتاریخ 12/9/1358.

 

6- تأیید بنیانگذار جمهورى اسلامى ایران، امام خمینى قُدّس سرّه الشریف به عنوان ولىّ فقیه.

 

این قانون اساسى در سال 1368 به فرمان امام خمینی مورد بازنگرى قرار گرفت و به یکصد و هفتاد و هفت اصل تغییر یافت.

 

پاسخ تفصیلی

قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران، میثاق ملى و دینى مردم این مرز و بوم است که علاوه بر رابطه انسان با خدا به وظایف حکومت و مردم پرداخته است و مجموعه اى از قوانین و مقرراتى است که در باره ماهیت دولت، حکومت و حقوق ملت با استمداد از شریعت اسلام تدوین شده است. این قانون، به تکالیف انسان در برابر حق تعالى و حقوق آدمیان در برابر یک دیگر پرداخته است و نماد مردم سالارى دینى است که با تکیه بر ولایت فقیه و اجتهاد مستمر فقها و استنباط از کتاب خدا و سنت معصومین (ع) از پذیرش و پشتیبانى ملّت نیز برخوردار است.

 

قانون اساسى جمهورى اسلامى، که مى توان نام آن را «قانون اساسى ناشى از شریعت» گذارد، مبتنى بر شرع مقدّس تدوین شده است.

 

نظر امام قُدّس سرّه الشریف از همان ابتداى انقلاب این بود که «شیوه حکومت» و «قانون اساسی» آن باید با نظر مستقیم مردم باشد به همه پرسى گذارده شود تا شیوه حکومتى خاصّى بر مردم تحمیل نشود بنا بر این برای تعیین نوع حکومت در روز 12 فروردین سال 1358 رأى گیرى سراسری برگزار و با رأی بیش از (98درصد) شیوه حکومتى « جمهورى اسلامى » توسط مردم تعیین گردید.

 

در مرحله بعد پیش نویس قانون اساسی که به دستور امام (ره) نگارش یافته و توسط شورای انقلاب و دولت موقت مورد بحث و بررسی قرار گرفته بود، جهت جلب آرا و انظار مردم و اندیشمندان در تاریخ 24/3/1358 در روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر شد. با تأکید حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر تشکیل مجلس خبرگان جهت بررسی نهایی قانون اساسی، قانون انتخابات این مجلس تصویب شد و این انتخابات در 12 مرداد 1358 برگزار شد و 75 نفر نماینده این مجلس انتخاب شدند. مجلس خبرگان قانون اساسی در روز 28 مرداد 1358 با پیام حضرت امام (ره) افتتاح گردید. در این پیام روی مسائل زیر تاکید فراوان شده بود:

 

الف. انگیزه انقلاب و رمز پیروزی آن اسلام بوده و ملت ما در سراسر کشور از مرکز تا دور افتاده‏ترین نقاط با اهدای خون و فریاد الله اکبر، جمهوری اسلامی را خواستار شدند و برسمیت‏ شناختند.

 

ب. بنابر این قوانین باید صد در صد بر اساس اسلام باشد و اگر یک ماده هم برخلاف احکام اسلام باشد تخلف از آراء اکثریت قریب به اتفاق ملت است و از حدود نمایندگی خبرگان خارج است.

 

ج. تشخیص مخالفت و موافقت ‏با احکام اسلام منحصرا در صلاحیت علمای عظام است که در مجلس حضور دارند و باید از تخصص های نمایندگان دیگر در رشته‏های حقوقی و اداری و سیاسی نیز استفاده شود.

 

د. اگر کسانی باشند که تمایل به مکاتبی غربی یا شرقی داشته باشند خود را از مسیر انحرافی جدا کنند زیرا صلاح و سعادت ملت ما در دوری از چنین مکتب هائی است که در محیط خودشان هم عقب زده شده و رو به شکست و زوال است.

 

این افراد از تفسیر متون اسلامی با آراء خود اجتناب کنند که معارف بلند پایه و عمیق اسلامی را بدون توجه به ادله معارض و بررسی همه جانبه مدارک فقهی نمی‏توان با استدلال های مضحک و تاویل های سطحی بدست آورد.

 

ه. علمای منتخب نباید در اظهار رای اسلامی خود از جنجال نویسندگان غربزده بهراسند. و سعی کنند تا قانون اساسی، جامع مزایا و خصوصیاتی باشد که در آن حفظ و حمایت ‏حقوق و مصالح تمام قشرهای ملت دور از تبعیض های ناروا تامین شود و پیش بینی های لازم جهت منافع و حقوق نسل های آینده منظور گردد، و صراحت‏ آن، بنحوی باشد که مانع از تفسیرهای غلط و مغرضانه شود و بتواند نمونه و راهنمائی برای کلیه نهضت های اسلامی که با الهام از انقلاب اسلامی ایران در صدد ایجاد حکومت اسلامی بر می‏آیند باشد.[1]

 

این مجلس موفق شد با درایت و مدیریت شهید بهشتی پس از سه ماه تلاش و فعالیت بی وقفه، کار تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را در 24 آبان 1358 در دوازده فصل و 175 اصل و یک مقدمه و مؤخره به انجام رساند و این قانون در تاریخ 12/9/1358 به تصویب نهایی ملت ایران رسید.

 

این قانون اساسى در سال 1368  به فرمان امام خمینی مورد بازنگرى قرار گرفت و به یکصد و هفتاد و هفت اصل تغییر یافت.[2]

 

برای اطلاع بیشتر از فرایند تدوین و تصویب قانون اساسی می توانید به: تاریخچه حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، فقه سیاسی، ج 1، عمید زنجانی، عباسعلی ؛ یا آدرس اینترنتی زیر مراجعه کنید:

 

http://www.hawzah.net/Hawzah/Articles/Articles.aspx?id=5153

 


[1] خلاصه پیام امام به مجلس خبرگان

[2] قانون اساسی و ضمانت های اجرایی آن، مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزه علمیه قم، جمعی از محققین، گفتاراول، چاپ اول، سال 80، با اندکی حذف و اضافات.ر

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

  • آیا فضیلتی که درباره نماز غفیله و بخشیده شدن یزید به سبب انجام آن آمده است، صحیح می‌باشد؟
    34092 درایه الحدیث 1390/03/31
    چنین روایتی در کتاب‌های حدیثی معتبر وجود ندارد و حتی شبیه به این مضمون را نیز در کتب روایی نیافتیم علاوه بر این‌که محتوای این روایت نیز از چند جهت قابل نقد است: 1. عدم تناسب بین جرم و کیفیت توبه از آن. 2. در نظر نگرفتن موضوع ...
  • حقیقت «ان‌شاءالله» چیست؟
    13029 خداشناسی 1394/04/24
    1. معنای واژه‌‌های این جمله عبارت است از: اگر خداوند بخواهد. 2. کسی که این جمله مبارک را بر زبان جای می‌کند باور دارد ‌که بالاتر از اراده ما اراده‌ای وجود دارد که اگر او اراده نکند چیزی محقق نمی‌شود. 3. در برخی از موارد، جمله «ان‌شاءالله» از ...
  • ام‌کلثوم دختر امام علی(ع) که بود؟ آیا ایشان در کربلا حضور داشته‌اند؟
    17010 تاريخ بزرگان 1394/06/14
    ام‌کلثوم یکی از دختران امام على(ع) و حضرت زهرا(س) بود. البته ظاهراً دو فرزند به این نام در میان دختران امام بود که به معروف‌ترین آنها (ام‌کلثوم کبری) می‌گفتند. با‌ آن‌که ایشان در زمان حیات پیامبر(ص) متولد شد، اما در مورد سال تولد ایشان، تاریخ دقیقی در دسترس ...
  • زندگی‌نامه عمرو بن خلف را بیان نمایید؟
    1945 تاريخ بزرگان 1400/03/08
    گفته می‌شود یکی از افرادی که توانست روز عاشورا در راه مکتب امام حسین(ع) به فیض شهادت برسد، و نام خود را در میان شهدای کربلا ثبت نماید، فردی به نام عمرو بن خلف است. با جستجویی که داشتیم، اطلاعاتی از زندگی و مبارزه و ...
  • حضرت محمد (ص) در کجا به خاک سپرده شدند؟
    48594 تاريخ بزرگان 1388/03/20
    پیامبر اسلام در سالی که ابرهه با لشکریانش[1]به خانه خدا حمله کردند متولد شد، در 40 سالگی از طرف خداوند متعال در حالی که در غار حراء مشغول عبادت بود، به پیامبری مبعوث شد. آن حضرت نخست دعوتش را به طور مخفیانه آغاز نموده و دعوت آشکارش را به ...
  • راجع به سند و متن زیارت عاشورا توضیح دهید.
    54391 درایه الحدیث 1389/08/17
    مصدر اصلی این زیارتنامه، دو کتاب معتبر؛ یعنی کامل الزیارات تألیف جعفر بن محمد بن قولویه قمی (متوفی 348 هـ. ق) و مصباح المتهجد شیخ طوسی (385 – 460 هـ. ق) است. طبق برخی از مبانی سند ابن قولویه معتبر است، اما در باره اسناد روایتی که در کتاب مصباح ...
  • فلسفه قربانی کردن چیست؟ و آیا قربانی از اتفاقات ناگوار و بد جلوگیری می‌کند؟
    39523 گوناگون 1397/07/05
    موضوع قربانی که در آیاتی از قرآن کریم مطرح شده است،[1] از زمان حضرت آدم(ع) شروع شد،[2] و در زمان پیامبران دیگر نیز صورت می‌گرفت.[3] حتی در برخی کتب حدیثی، درباره برخورد فرعون و انکار براهین حضرت موسی(ص) نقل شده است: خداوند فرشتگان عذاب ...
  • معنای اطاعت از ولی فقیه چیست؟
    11527 System 1389/06/28
    پاسخ آیت الله هادوی تهرانی به این شرح است:اگر فقیه عادل دارای کفایت، حکمی را با شرایط آن صادر کند، بر همگان حتی سایر فقهای عادل با کفایت و حتی خود شخص این فقیه، عمل به آن حکم لازم است و این امر همان اطاعت از ولی فقیه ...
  • با توجه به این‌که تا خداوند خلق نکند و روزی ندهد، خالق و رازق نمی‌شود، چگونه می‌گوییم خداوند از بندگانش بی‌نیاز است؟
    8130 صفات فعلیه 1395/02/08
    صفاتى که به خداى متعال نسبت داده می‌شود، یا مفاهیمى است که از ذات الهى با توجه به نوعى از کمال وجودى انتزاع می‌شود؛ مانند علم، قدرت و حیات، یا مفاهیمى است که عقل از مقایسه بین ذات الهى و مخلوقاتش با توجه به نوعى رابطه وجودى انتزاع می‌کند؛ مانند ...
  • چرا موسیقی حرام است، در صورتی که فطرت انسان به آن تمایل دارد؟
    132189 موسیقی، غنا و لهویات 1386/04/23
    اکثر فقها به حرمت موسیقی لهوی فتوی داده و تمام انواع موسیقی را مشمول این حکم ندانسته‌اند؛ لذا نمی‌توان به طور مطلق گفت که هرگونه موسیقی حرام است.دلایل اصلی حرمت موسیقی لهوی، آیات قرآن و روایات پیامبر اکرم(ص) و اهل‌بیت(ع) است. علاوه بر این؛ گسترش فساد ...

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    752797 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    730667 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    643223 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    642835 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    638936 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    576569 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    576504 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    558756 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    558659 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    544544 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...

پیوند ها

Developed by   AfarineshWeb